تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نور جلد 3(سوره های مائده و انعام)
حاج شیخ محسن قرائتی

سوره انعام آیه 164

قُلْ أَغَیْرَ اللَّهِ أَبْغِی رَبّاً وَهُوَ رَبُّ کُلِّ شَیْ‏ءٍ وَلَا تَکْسِبُ کُلُّ نَفْسٍ إِلَّا عَلَیْهَا وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَی‏ ثُمَّ إِلَی‏ رَبِّکُم مَرجِعُکُمْ فَیُنَبِّئُکْم بِمَا کُنْتُم فِیهِ تَخْتَلِفُونَ‏

بگو: آیا جز خداوند یکتا پروردگاری بجویم؟ در حالی که او پروردگار هر چیز است و هیچ کس (کار بدی) جز به زیان خویش نمی‏کند و هیچ کس بار (گناه) دیگری را بر دوش نمی‏کشد، بازگشت شما به سوی پروردگارتان است که شما را به آنچه در آن اختلاف می‏کردید، آگاه می‏کند.
نکته ها
موضوع عدل الهی در کیفر و اینکه هیچ کس گناه دیگری را به دوش نمی‏کشد، نه تنها در اسلام، بلکه به تصریح قرآن، در صُحُف ابراهیم وموسی‏علیهما السلام نیز آمده است. «ام لم‏یُنبّأ بما فی صُحُف موسی . وابراهیم الّذی وَفّی‏ . ألاّ تَزِرُ وازِرة وِزرَ اُخری» **نجم، 37 تا 38.***
سؤال: اگر کسی گناه دیگران را بر دوش نمی‏کشد، پس آنچه در قرآن آمده است که رهبران گمراه و منحرف، گناهان پیروان را هم به عهده می‏گیرند چیست؟ «لیحملوا أوزارهم کاملة یوم القیامة و من أوزار الّذین یضلّونهم بغیر علم» **نحل، 25.***
پاسخ: این امر بی‏دلیل نیست، زیرا سرانِ گمراهی، سبب انحراف دیگران شده‏اند و در واقع، گناهِ «گمراه کردن» و اضلال را به دوش می‏گیرند.
زن حامله‏ای که مرتکب زنا شده بود را برای مجازات نزد عمر آوردند و او دستور سنگسار داد. حضرت علی‏علیه السلام فرمود: گناه طفل در رحم مادر چیست؟ سپس این آیه را تلاوت فرمود: «لاتزر وازرة وزر اُخری» **بحار، ج‏76، ص‏49.***
پیام ها
1- در برخورد با منکران و مشرکان، موضع بر حقّ خود را قاطعانه اعلام کنیم. «قل أغیر اللَّه»
2- وجدان بیدار، بهترین پاسخ دهنده به سؤالات درونی است. «أغیر اللَّه أبغی»
3- چون خداوند، یگانه پروردگار همه‏ی هستی است، پروردگار من هم هست. «و هو ربّ کلّ شی‏ء»
4- کفر و شرک و نیکی و فساد مردم، ضرری به خدا نمی‏زند، بلکه دامنگیر خودشان می‏شود. «لا تکسب کلّ نفس الاّ علیها»
5 - در پیشگاه خداوند مسئولیّت عمل هر کس، بر عهده‏ی خود اوست. «لا تزر وازرة وزر اُخری»
6- برپایی قیامت و بازخواست انسان، پرتویی از ربوبیّت خداوند است. «ثمّ الی ربّکم مرجعکم»
7- دنیا نیز پایانی دارد، «ثمّ الی ربّکم مرجعکم» و سرانجام به حقّانیت آنچه لجوجانه با آن مخالفت کرده‏ایم، آگاه خواهیم شد. «فینبّئکم بما کنتم فیه تختلفون»