قُلْ هَلُمَّ شُهَدَآءَکُمُ الَّذِینَ یَشْهَدُونَ أَنَّ اللَّهَ حَرَّمَ هَذَا فَإِنْ شَهِدُواْ فَلَا تَشْهَدْ مَعَهُمْ وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَآءَ الَّذِینَ کَذَّبُواْ بَِایَتِنَا وَالَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ بِالْأَخِرَةِ وَهُمْ بِرَبِّهِمْ یَعْدِلُونَ
(ای پیامبر! به کسانی که بهره بردن از حیوانات و زراعتها را نابجا بر خود حرام کردهاند) بگو: گواهان خود را که گواهی دهند خداوند این را حرام کرده، بیاورید. پس اگر شهادت دادند، تو همراه با آنها گواهی مده و از خواستههای کسانی که آیات مارا تکذیب کردند و کسانی که به آخرت ایمان نمیآورند، همانها که برای پروردگارشان شریک قرار میدهند، پیروی نکن.
نکته ها
اسلام، دین منطق و آزادی است، در دو آیهی قبل خداوند از مشرکان پرسید: آیا شما از چیزی اطّلاع دارید که ما نداریم؟ «هل عندکم من عِلمٍ»، در اینجا هم میفرماید: اگر گواه دارید بیاورید. «هَلُمَّ شهداءکم»
در این آیه، ابتدا میفرماید: اگر دلیل و گواه دارند بیاورند، سپس میفرماید: اگر هم شهادت دادند، تو قبول نکن (چون صادقانه نیست).
«یعدلون» از «عِدل» به معنای همتاست. پس «بربّهم یَعدلون» یعنی برای خداوند، شریک و همتا و شبیه قرار میدهند.
پیام ها
1- اسلام، دین منطق و برهان است و از مخالفان خود گواه طلبیده و آنان را به مجادلهی نیکو دعوت میکند. «قل هلمّ شهداءکم»
2- یکی از وظایف مبلّغان دینی، برخورد با بدعتهاست. «قل هلمّ شهداءکم... أنّ اللَّه حرّم هذا»
3- هر گواهی و شهادتی، اعتبار ندارد. «فانْ شهدوا فلا تشهد معهم»
4- مواظب باشیم شرایط و جوّ اجتماع، ما را به اشتباه نیفکند. «فاِنْ شهدوا فلا تشهد معهم» (تصدیق کردن و همگام شدن با گواهان ناحق حرام است)
5 - قوانین بشری اگر برخاسته از هوسهای کفّار باشد، قابل پیروی نیست. «لاتتّبع أهواء الّذین کذّبوا بآیاتنا...»
6- انسانهای با ایمان نباید از سنّتهای مشرکان تقلید کنند. «لاتتّبع اهواء الّذین کذّبوا بآیاتنا...»
7- مشرکین، خداوند را خالق میدانند لکن در تدبیر و مدیریّت امور هستی برای او شریک قائلند. «و هم بربّهم یعدلون»