بَلْ بَدَا لَهُمْ مَّا کَانُواْ یُخْفُونَ مِنْ قَبْلُ وَلَوْ رُدُّواْ لَعَادُواْ لِمَا نُهُواْ عَنْهُ وَإِنَّهُمْ لَکَذِبُونَ
(چنین نیست،) بلکه آنچه (از کفر و نفاق) قبلاً (در دنیا) پنهان میکردند، (در آن روز) برایشان آشکار شده و اگر آنان (طبق خواسته و آرزویشان) به دنیا بازگردانده شوند، بیگمان باز هم به آنچه از آن نهی شدهاند بازمیگردند. و آنان قطعاً دروغگویانند.
نکته ها
روز قیامت، روز آشکار شدن اسرار پنهانی مردم است و قرآن بارها به این حقیقت اشاره کرده است. از جمله: «وبدالهم سیّئات ما عملوا» **جاثیه، 33.*** ، «و بدالهم سیّئات ما کسبوا» **زمر، 48.***
پیام ها
1- در قیامت، همهی اسرار و رازها کشف و نهان و درون انسانها آشکار میشود. «بل بدالهم ما کانوا یخفون»
2- برگشتن از آخرت به دنیا، محال است. «و لو ردّوا»
3- بعضی هرگز امیدی به خوب شدن و اصلاحشان نیست و با فرصت دادن (که خودشان خواستار آنند) باز هم همانند که بودند. «لو ردّوا لعادوا»
(آری انسان بارها در دنیا به هنگام برخورد با شداید و تلخیها، تصمیمهایی میگیرد، ولی چون به آسایش رسید، همه چیز را فراموش میکند).
4- وقتی دروغگویی خصلت انسان شد، در قیامت هم دروغ میگوید. «و انّهم لکاذبون» چنانکه در آیه 23 خواندیم که مشرکین در قیامت به دروغ قسم میخورند و میگویند: «واللَّه ربّنا ما کنّا مشرکین»