تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نور جلد 3(سوره های مائده و انعام)
حاج شیخ محسن قرائتی

سوره انعام آیه 108

وَلَا تَسُبُّواْ الَّذِینَ یَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ فَیَسُبُّواْ اللَّهَ عَدْوًا بِغَیْرِ عِلْمٍ کَذَ لِکَ زَیَّنَّا لِکُلِّ أُمَّةٍ عَمَلَهُمْ ثُمَّ إِلَی‏ رَبِّهِم مَرْجِعُهُمْ فَیُنَبِّئُهُم بِمَا کَانُواْ یَعْمَلُونَ

و به (معبود) کسانی که غیر خدا را می‏خوانند ناسزا نگویید که آنان نیز از روی جهل و دشمنی به خداوند ناسزا می‏گویند. ما این گونه عمل هر امّتی را برایشان جلوه دادیم. سپس بازگشت آنان به‏سوی پروردگارشان است، پس خداوند آنان را به آنچه می‏کردند خبر می‏دهد.
نکته ها
خداوند، انسان را چنان آفریده که چه کارهای خوب و چه کارهای بد، کم‏کم در روح او تأثیر می‏گذارد و به آن عادت می‏کند. از این رو، زینت‏دادن کارها گاهی به خدا نسبت داده شده، «زَیَّنّا»، که خالق این تأثیر است، و گاهی به شیطان نسبت داده شده که از طریق وسوسه و وعده، زشت‏ها را زیبا جلوه می‏دهد. «زیّن لهم الشّیطان» **انعام، 43.***
حضرت علی علیه السلام در جنگ صفّین به سربازان خود توصیه می‏کرد که به پیروان معاویه دشنام و ناسزا نگویند، بلکه سیمای آنان را مطرح کنند که بهتر از دشنام است. **نهج‏البلاغه، کلام 206.***
امیرالمؤمنین علی‏علیه السلام فرمودند: از مصادیقِ دشنام به خدا، دشنام به ولیّ خداست. ** تفسیر المیزان.***
حساب لعن و نفرین و برائت، از حساب دشنام و ناسزا جداست. لعن و برائت که در آیات دیگر قرآن از سوی خداوند اعلام شده، در واقع بیانگر اظهار موضعِ ما در برابر ستمگران و مشرکان است که بیزاری خود را از راه آنان اعلام می‏کنیم. «لعنة اللّه علی الظالمین» **هود، 18.*** ، «برائة من اللَّه...» **توبه، 1.***
پیام ها
1- احساسات خود را نسبت به مخالفان کنترل کنیم و از هرگونه بد دهنی و ناسزا بپرهیزیم. «لاتسبّوا»
2- به بازتاب برخوردهای خود توجّه کنیم. «لاتسبّوا... فیسبّوااللَّه»
3- با فحش و ناسزا، نمی‏توان مردم را از مسیر غلط باز داشت. «لا تسبّوا»
4- ناسزاگویی، عامل بروز دشمنی و کینه و ناسزا شنیدن است. «لاتسبّوا... فیسبّوا... عَدْواً»
5 - دشنام، یا نشانه نداشتن منطق است، یا نداشتن ادب و یا صبر. (مسلمان با پرهیز از ناسزا، باید نشان دهد که صبر و منطق و ادب دارد.) «لا تسبّوا»
6- هر کاری که سبب توهین به مقدّسات شود، حرام است. «فیسبّوا اللَّه»
7- استفاده از حربه‏ی دشنام وناسزا، در نهی از منکر و تبلیغات ومناظرات ممنوع است. «لاتسبّوا»
8 - کاری که سبب کشیده‏شدن دیگران به گناه وحرام می‏شود، حرام است. ** تفسیر مجمع‏البیان.*** «لاتسبّوا... فیسبّوا»
9- گاهی انسان ناخودآگاه در گناه دیگران شریک می‏شود، آنجا که مقدّمات گناه دیگران را فراهم کند. «فیسبّوااللَّه»
10- از سنّت‏های الهی، زیبا جلوه کردن اعمال امّت‏ها در نظر آنان است. «زیّنا لکلّ اُمّة عملهم» (هر اُمّتی اعمال خود را هرچند ناحقّ باشد، زیبا می‏پندارد)
11- جلوه‏نمایی و زیبادیدن، نشانه‏ی حقانیّت نیست. «زیّنا لکل اُمّة عملهم»
12- آگاه کردن مردم از کرده‏های خویش در قیامت، از شئون ربوبیّت الهی است. «الی ربّهم مرجعهم فینبّهم...»