سوءظن به پروردگار و بدبینی نسبت به وعدههای الهی و آنچه در قرآن مجید و احادیث معتبر وارد شده، آثار مخربی در بنیان ایمان و عقائد انسان دارد، و انسان را از خدا دور میسازد، همانگونه که در روایات گذشته خواندیم که پیامبر اسلام صلیّ اللّه علیه وآله و سلّم میفرمود: داود علیه السّلام در مناجاتش میگفت: پروردگارا کسی که تو را بشناسد و حُسنظن به تو نداشته باشد ایمان نیاورده است.
اضافه بر این سوءظن به وعدههای الهی سبب فساد عبادت میگردد، چرا که روح اخلاص را در انسان میمیراند، و این که در احادیث گذشته خواندیم: سوءظن عبادت را فاسد میکند ممکن است اشاره به همین باشد.
نکته دیگر این که سوءظن به وعدههای الهی انسان را در برابر حوادث سخت و پیچیده، سُست و ناتوان میکند، همانگونه که در تفسیر آیات مربوط به سوءظن خواندیم که: در بعضی از میدانهای جنگ، چگونه گروهی از تازه مسلمانان گرفتار سوءظن به وعدههای الهی شدند (و در مبارزه با دشمن سُست گشتند در حالی که مؤمنان راستین و با معرفت که حُسنظن به خدا داشتند، با کمال قدرت و امیدواری در برابر دشمنان ایستادند و پیروز شدند).
به علاوه سوءظن باللّه، انسان را از عنایات الهی محروم میکند، زیرا خداوند با هر کس مطابق حُسنظن و سوءظن او عمل مینماید، همانگونه که در روایات گذشته اشاره شده بود که لقمان حکیم به فرزندش میگفت: فرزندم نسبت به خدا حُسنظن داشته باش، سپس از مردم سؤال کن کیست که نسبت به خدا گمان نیک داشته باشد و خداوند مطابق آن با او رفتار نکند؟.(448)
کوتاه سخن این که اگر انسان، طالب آرامش و استقامت و ایستادگی و جلب عنایات پروردگار و ایمان خالص است، باید نسبت به خداوند و وعدههای او حُسنظن داشته باشد.