تربیت
Tarbiat.Org

اخلاق در قرآن جلد سوّم - فروع مسائل اخلاقی‏
آیت الله مکارم شیرازی با همکاری جمعی از فضلاء و دانشمندان‏‏‏‏‏

8: دروغ و آثار و عواقب آن‏

اشاره :
حق این بود که ما صدق و کذب را همراه با هم در بحث گذشته می‏آوردیم، چرا که این دو در مقایسه با یکدیگر شناخته می‏شوند، ولی از آنجا که در آیات و روایات و سخنان علمای بزرگ اخلاق مسأله کذب و دروغ به طور گسترده مورد توجه واقع شده است، بهتر دیدیم که این دو را از هم تفکیک کنیم، تا حق بحث در آنها ادا شود.
آری در تعلیمات اسلام در مورد مبارزه با کذب و دروغ، فوق‏العاده تأکید شده، تا آنجا که دروغگویان را همردیف کافران و منکران الهی می‏شمرد، و دروغ را کلید تمام گناهان معرفی می‏کند. و تصریح می‏کند که انسان تا دروغ را به هر شکل و به هر صورت ترک نگوید طعم ایمان را نخواهد چشید.
همین اندازه برای پی‏بردن به خطرات دروغ کافی است با این اشاره به قرآن بازمی‏گردیم و بخشی از آیات مربوط به کذب را بررسی می‏کنیم:
1- انّما یفتری الکذب الّذین لایؤمنون بآیات اللّه. (نحل - 105)
2- انّ اللّه لایهدی من هو کاذب کفّار. (زمر - 3)
3- انّ اللّه لایهدی من هو مسرف کذّاب. (غافر - 28)
4- فأعقبهم نفاقاً فی قلوبهم الی یوم یلقونه بما أخلفوا اللّه ما وعدوه و بما کانوا یکذبون. (توبه - 77)
5- و لهم عذاب ألیم بما کانوا یکذبون. (بقره - 10)
و در مورد تکذیب الهی که آن نوع نیز نوعی کذب و دروغ است، تعبیرات بسیار تکان‏دهنده‏ای در قرآن دیده می‏شود از جمله:
6- قل انّ الّذین یفترون علی اللّه الکذب لایفلحون. (یونس - 69)
7- ...ثمّ نبتهل فنجعل لعنة اللّه علی الکاذبین. (آل عمران - 61)
ترجمه
1- تنها کسانی دروغ می‏بندند که به آیات خدا ایمان ندارند (آری) دروغگویان واقعی آنها هستند!
2-...خداوند آن کس را که دروغگو و کفران‏کننده است هرگز هدایت نمی‏کند.
3-...خداوند کسی را که اسرافکار و بسیار دروغگوست هدایت نمی‏کند.
4-این عمل، (روحِ) نفاق را، تا روزی که خدا را ملاقات کنند، در دلهایشان برقرار ساخت این به خاطر آن است که از پیمان الهی تخلّف جستند و به خاطر آن است که دروغ می‏گفتند.
5- و به خاطر دروغهایی که می‏گفتند عذاب دردناکی در انتظار آنهاست.
6- بگو آنها که به خدا دروغ می‏بندند (هرگز) رستگار نمی‏شوند.
7-...آنگاه مباهله کنیم، و لعنت خدا را بر دروغگویان قرار دهیم.