پرسش:
توضیح دهید اسلام در برابر طرح سؤال و شبهه كه از روى عناد و توطئه براندازى نظام اسلامى نباشد چه واكنشى را توصیه مى‌كند؟
پاسخ: اسلام دین منطق و متكى بر استدلال و برهان است و در هر شرایطى از مسلمانان و علماء مى‌خواهد كه با كمال متانت، بردبارى، سعه صدر و با استفاده از منطق قوى و با تكیه بر براهین عقلى و الهى به شبهات و سؤالات پاسخ گویند و حقانیّت اسلام را به اثبات برسانند. از این‌رو، قرآن فرمان مى‌دهد كه حتّى اگر در هنگامه نبرد، فردى از میان سپاه دشمن پرچمى سفید برافراشت و نزد مسلمانان آمد تا در حقانیت اسلام تحقیق كند و پرسش خویش را مطرح سازد، باید مسلمانان با رأفت و مهربانى سخنانش را گوش كنند و با ارائه دلیل و حجت و برهان، حق را به او بشناسانند؛ پس از آن با اسكورت او را به جاى اول خویش، هرچند در میان سپاه دشمن باشد، بازگردانند:
«وَ إِنْ أَحَدٌ مِنَ الْمُشْرِكِینَ اسْتَجارَكَ فَأَجِرْهُ حَتّى یَسْمَعَ كَلامَ اللّهِ ثُمَّ أَبْلِغْهُ مَأْمَنَهُ ذلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لا یَعْلَمُونَ»(63)
و اگر یكى از مشركان از تو پناهندگى بخواهد، به او پناه ده تا سخن خدا را بشنوند (و در آن بیندیشد)؛ سپس او را به محل امنش برسان، زیرا آنها گروهى ناآگاه‌اند.
قرآن مى‌فرماید حتى اگر كسى كه براى تحقیق و پرسش آمده، اسلام را نپذیرفت و مسلمان نشد، باز با اسكورت او را به محل امن خود بازگردانید و نباید كسى متعرض او شود؛ چون او براى طرح سؤالات خود آمده است و باید امنیّت او حفظ شود و به سؤالات او پاسخ داده شود.
بنابراین، اسلام سفارش مى‌كند اگر كسى قصد توطئه و ضربه زدن نداشت حتّى اگر نسبت به اصل دین و ضروریات و احكام اسلام شبهه و سؤال دارد، مى‌تواند مطرح كند و
( صفحه 87)
باید با كمال احترام و رعایت حیثیت و شخصیت او به سخنانش گوش داد و با استدلال و منطق به او پاسخ گفت. به راستى در كجاى دنیا و در چه مكتبى چنین برخوردهاى متعالى و انسانى سفارش شده است؟
البته اگر كسى از روى عناد و توطئه براى براندازى نظام اسلامى شبهه‌افكنى كند ودر عقاید، اصول و ارزش‌هایى كه مردم مسلمان سخت بدان پایبند هستند، تشكیك ایجاد كند، باید با او برخورد شود و حساب او با كسى كه سؤال و شبهه دارد و صادقانه مى‌خواهد شبهه و سؤال خود را مطرح كند و پاسخ دریافت كند، متفاوت است.
( صفحه 88)