سؤال: مرحوم شهیدآوینی«رحمة‌الله‌علیه» می‌گوید: «برخلاف آنچه عموم می‌پندارند، علوم تجربی، بنیان، جهت و حتی روشِ پژوهشی خودش را از فلسفهی غربی اخذکرده‌است.»(120) و نیز آن‌جا که می‌گوید: «اگر انکشاف و یافته‌های علوم جدید مبتنی بر حقیقت عالم باشد، همه‌ی آنچه که ما در ردّ و ذمّ تمدن غربی و نظام آموزشی آن می‌گوییم، به حُسن و مدح تبدیل‌خواهدشد، و نه تنها دیگر جای هیچ اعتراضی باقی نمی‌ماند، بلکه می‌باید شکرگزار غربی‌ها هم باشیم که راه ادارک حقایق را بر همه‌ی انسان‌های سراسر عالم گشوده‌‌اند. اما آیا به‌راستی انسان با این علوم، از خرافات و جهل نجات پیداکرده و یا نه؛ در خرافاتی عمیق‌تر فرورفته‌است؟»(121)
آیا می‌توان از جملات ایشان نتیجه گرفت كه علوم امروزی روابط بین پدیده‌های عالم را نیز استخراج می‌کنند و قواعد عالم را بیان می‌کنند. اما بر همان اساس که فرهنگ مدرنیته یک مجموعه است، وقتی این علوم وارد زندگی بشر شدند، قطعاً نتایج مطلوب گرفته نمی‌شود و عملاً از حقایق عالم دور می‌شویم.
جواب: ما معتقدیم که غرب عموماً هر حقیقتی را در حجاب و استتار می‌بَرد، بله همان‌طور كه عرض كردم من قبول دارم روی این ساختمان ده‌طبقه هزاران محاسبه شده است، و بر اساس قواعد این عالم هم محاسبه شده است، اما آیا با این محاسبات و با ساختن این ساختمان ده‌طبقه كمالات و استعدادهای این عالم را به انكشاف كشانده‌اند یا به حجاب برده‌اند؟ «انکشاف» واژه‌ی دقیقی است! به آن عنایت فرمایید؛ مثلاً ببینید: از ریاضیاتِ این عالم هم خواجه‌نصیر‌الدین‌طوسی استفاده می‌کند هم دكارت، و هر دو هم منشأ بناها و ساختمان‌های بزرگی می‌شوند، خواجه نصیر‌الدین طوسی و یا شیخ بهایی با همان محاسبات دقیق، رصدخانه‌ی مراغه و یا مسجد امام را می‌سازند و در واقع توانایی‌ها و زیبایی‌های طبیعت را به انكشاف می‌كشانند، ولی با محاسبات فرهنگ مدرن، طوری با طبیعت برخورد می‌شود كه طبیعت را خفه می‌کنند تا از نیرویش استفاده کنند. مثال ساختن کوزه و مقایسه‌ی آن با ساختن بلوك سیمانی، مثال خوبی است، و یا دو ساختمان را در نظر بگیرید، یكی مجموعه‌ی چند آسمان‌خراش و یكی هم مسجد آگرای هندوستان، در حالی كه هر دوی آن‌ها با محاسبات دقیقی ساخته شده است، ولی یكی با سركوبی استعدادهای طبیعت برافراشته شده و یكی با ظهور استعدادهای طبیعت. البته هنوز راه زیادی مانده است تا بفهمیم این علوم غربی در حین این که تكنولوژی را به ما داده چه چیزهایی را از ما و از محیط اطراف ما گرفته‌است.