بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم
با عرض سلام خدمت استاد محترم:
مقدمتاً؛ هم تشكر می‌كنیم از این‌كه فرصت دادید تا به صورت حضوری سؤالات را مطرح کنیم و هم پیشاپیش معذرت می‌خواهیم از این‌كه ممكن است تا روشن‌شدن مطلب مجبور شویم بر سؤالات خود پافشاری كنیم و شما را خسته نمائیم.
شما در تمام مباحث خودتان درباره‌ی انقلاب اسلامی، فرض را بر این گذاشته‌اید که این انقلاب، ظهور یك تمدن در مقابل تمدن غرب است و با چنین فرضی بحث‌های خود را ارائه می‌دهید. از شما می‌خواهیم این مسأله را برای ما روشن كنید تا إنشاءالله این بحث مقدّمه‌ای برای بحث‌های شما درباره‌ی انقلاب اسلامی شود. و لذا محور سؤالات ما هم بر این اصل استوار است كه «تمدن» را بشناسیم و بدانیم عوامل قدرت و بقای یك تمدن چیست تا بتوانیم به توانایی‌های انقلاب اسلامی پی‌ببریم، تا چنانچه به خوبی روشن شد انقلاب اسلامی طلیعه‌ی تمدن آینده‌ی بشر است، آن هم تمدنی كه جنبه‌ی هدایتگری دارد، بیشتر بتوانیم زندگی خود را به انقلاب اسلامی بسپاریم به امید آن‌که در نجات بشریت و خودمان قدمی برداشته باشیم؛ زیرا به تعبیر شما تنها راه نجات بشریت در دوران جدید همین انقلاب اسلامی است.
جواب: نكته‌ی اوّل این‌كه به نظرم كار خوبی كرده‌اید كه روی این مسأله حساسیت به خرج داده‌اید، چون انصافاً در حال حاضر لازم است مسأله‌ی «تمدن‌زایی شیعه» به‌طور جدّی و كاربردی طرح شود. در واقع در زمانه‌ی حاضر با این زبان با بشریت حرف‌زدن خیلی به او كمك می‌كند، چون می‌تواند افق آینده را تحلیل و ترسیم كند. من صلاح را در این می‌بینم كه برای ملموس‌شدن بحث، از سؤالات ساده شروع كنیم و جلو رویم تا إنشاءالله به صورتی دقیق و كاربردی به انتهای خوبی برسیم، اما نه به یك حالت آرمانی كه فقط جزء آرزوهای بشر است؛ بلكه باید برسیم به این که: نجات بشر به این است كه به «تمدن شیعه» فكركند و در تحقق عملی آن سرمایه‌گذاری نماید.