ای کسی که خداوند تو را برای حرکت در مسیر آخرت بر صراط مستقیم هدایت کند! این نکته را بدان، بهشتی که اهل آن به آن خواهند رسید هم‌اکنون برای تو از جهت محل مشهود است - که آن باطن نفس و ملکات علمیه و عملیه‌ی آن است - و تو اکنون در حال دگرگونی در آن هستی و این را نمی‌دانی - علم به آن علم نداری - و صورت‌های طبیعی مانع درک نعمت‌های آن است ولی اهل کشف هم‌اکنون آن محل را می‌بینند و نیز می‌بینند چه کسی بهشتی و چه کسی جهنمی است و آن‌کس که در بصیرت نیست آن را درک نخواهد کرد، مانند کوری که در باغ و بستان قرار دارد، هرچند آن بستان در ذات خود برای او غایب نیست ولیکن آن را نمی‌بیند و لازم نیست حال که نمی‌بیند نتیجه بگیرد که در آن‌جا نیست و به همین شکل اکثر اهل بهشت الان در بهشت‌اند و درنمی‌یابند، در آن در حال تحرک‌اند و اصحاب نار هم در آتش‌اند و آن آتش بر آن‌ها احاطه دارد و نمی‌دانند. چنانچه خداوند خبر داد: «إِنَّ جَهَنَّمَ لَمُحیطَةٌ بِالْكافِرینَ»(446) جهنم کافران را هر آینه احاطه کرده است و یا فرمود: «جَنَّةٍ عَرْضُها كَعَرْضِ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ أُعِدَّتْ لِلَّذینَ آمَنُوا»(447) بهشتی که عرض آن همچون عرض آسمان و زمین است، برای مؤمنان آماده شده است و در حدیث قدسی می‌فرماید: «اَعْدَدت لِعِبَادِی الصَّالِحین مَا لَا عَینَ رَأَت»(448) برای بندگان صالحم چیزی را فراهم کرده‌ام که هیچ چشمی ندیده است.
تو می‌دانی که بهشت مؤمن و یا جهنم کافر چیزی خارج از نفس او نیست یعنی نفس او همین امروز متصل است به آن، هرچند او امروز از آن در حجاب است و عده‌ای از مردم دارای این کشف هستند و عده‌ای نه. برای اهلُ الله چشم‌هایی است که با آن می‌بینند و گوش‌هایی است که با آن می‌شنوند. فرمود: «لَهُمْ قُلُوبٌ یَعْقِلُونَ بِها»(449) که آن چشم‌ها و گوش‌هاغیر از این چشم و گوش و قلب است و اهل کفر و حجاب کر و گنگ و کور هستند: «فهم لا یعقلون عن الله» هیچ معرفتی به خدا ندارند «فهم لا یرجعون الی الله» آن‌ها هیچ رجوعی - با اختیار خود - به حضرت الله ندارند.