تربیت
Tarbiat.Org

خلاصه‏ای از اصول کافی
ابی‏جعفر محمد بن یعقوب کلینی مشهور به شیخ کلینی

در مراتب خوف و رجاء و فواید آنها

امام صادق (علیه السلام) فرمود: در وصیت لقمان به پسرش مطالب عجیبی بوده و از همه عجیب‏تر آنکه به پسرش گفت: از خدا آنچنان بترس که اگر اعمال نیک تمام جن و انس را بیاوری، خدا عذابت می‏کند. و آنچنان باو امیدوار باش که اگر گناه تمام جن و انس را مرتکب گردی خدا بتو ترحم می‏کند.
سپس فرمود: پدرم بارها می‏فرمود: هیچ بنده مومنی نیست جز آنکه در دلش دو نور است: نوری از ترس خدا، و نوری از امیدواری برحمت خدا، که چون این دو نوروزن شود، نه این به آن زیادتی کند و نه آن به این، و هر دو بیک وزن باشند.
و در حدیث دیگر به اسحاق بن عمار فرمود: ای اسحاق از خدا بترس آنچنانکه گویا او را بچشم می‏بینی زیرا اگر تو او را نمی‏بینی او تو را می‏بیند. هر آینه اگر عقیده‏مند باشی که خدا ترا نمی‏بیند محققاً کافری، و اگر معتقد باشی که خدا ترا می‏بیند و در برابر او نافرمانی کنی، او را پست‏ترین ناظران بر خود شمرده‏ای. و فرمود: کسی که از خدا بترسد، خدا همه را از او بترساند و کسی که از خدا نترسید، خدا او را از همه بترساند. هر که خدا را شناسد از او بترسد، و هر که از خدا بترسد دل از دنیا بر کند.
علی بن محمد راوی خبر گفت: به امام صادق (علیه السلام) عرض کردم جمعی از دوستانت به گناهان فرو می‏روند و می‏گویند ما به آمرزش خدا امیدواریم. آن حضرت فرمود: دروغ می‏گویند، دوستدار ما نیستند. آنان مردمی هستند که به آرزوهای بیجا خوشند. هر کس امیدش بچیزی باشد، برای رسیدن به آن کار می‏کند و کسی که از چیزی بترسد، از نزدیکی بدان می‏گریزد.
و در حدیث دیگر فرمود: براستی از خدا بسیار ترسیدن از عبادت است. خدای تعالی می‏فرماید:
انما یخشی الله من عباده العلماء (28 فاطر)
همانا فقط دانشمندان از خدا ترسانند. و می‏فرماید:
فلا تخشوا الناس واخشون (44 مائده)
از مردم نترسید فقط از من بترسید. و می‏فرماید:
و من یتق الله یجعل له مخرجا
هر که از خدا بترسد، برای او اسباب گشایشی قرار دهد.
در حدیث دیگر امام صادق (علیه السلام) فرمود: در دل بنده ترسان و هراسان، حب بزرگ منشی و شهرت‏طلبی نمی‏باشد.