تربیت
Tarbiat.Org

خلاصه‏ای از اصول کافی
ابی‏جعفر محمد بن یعقوب کلینی مشهور به شیخ کلینی

حب دنیا و آزمندی بر آن

هفده حدیث در ذم دوستی دنیا و حریص بودن و علاقه بستن بر آن صادر شده که پاره‏ای از آنها بشرح زیر یادآور می‏شود:

امام صادق (علیه السلام) فرمود:
رأس کل خطیئه حب الدنیا.
سر هر خطائی دوستی دنیا است.
از امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود:
ان الدینار و الدرهم اهلکا من کان قبلکم و هما مهلکاکم.
طلا و نقره پیشینیان شما را هلاک کردند و همان دو، شما را نیز هلاک نمایند.
امام باقر (علیه السلام) فرمود: مثل حریص بر دنیا مثل کرم ابریشم است که هر چه بیشتر بر دور خود می‏تند، راه بیرون آمدنش را دورتر می‏نماید تا از غم و اندوه می‏میرد.
امام صادق (علیه السلام) فرمود:
اغنی الغنی من لم یکن للحرص اسیراً:
بهترین توانگری آنست که انسان اسیر آزمندی و حرص نشود. و فرمود دل‏هایتان را دنبال آنچه از دست رفته روان نکنید تا فکرتان را از آمادگی برای آنچه هنوز نیامده است باز دارید و از نعمتهای جاویدان آخرت خود را محروم نمائید.
زهری گوید: از علی بن الحسین (علیهما السلام) پرسیدند که، چه عملی نزد خدا بهتر است؟ فرمود: هیچ عملی بعد از معرفت خدای تعالی و شناختن رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) بهتر از بغض دنیا نیست. پس بنابراین برای دشمن داشتن دنیا راههای بسیار و برای ارتکاب گناهان نیز راههای بسیاری است.
نخستین راهی که خدا از آن راه نافرمانی شد، کبر است، و آن گناه شیطان بود، آنگاه که از سجده بر آدم (علیه السلام) ابا نمود و تکبر ورزید و از کافران بود.
دوم - از طریق حرص و آزمندی نافرمانی شد، و آن گناه آدم و حوا بود، آن وقتیکه خدای تعالی به آنان فرمود:
... کلا من جیث شئتما و لا تقربا هذه الشجره فتکونا من الظالمین:
(بخورید از هر چه بخواهید و نزدیک نشوید باین درخت که از ستمکاران باشید) و آنان از روی حرص و آز آنچه را که نیاز بدان نداشتند اخذ نمودند و این خوی ناپسند در نسل آنها سرایت نمود تا روز قیامت و روی این جهت است که بسیاری از آنچه را که فرزندان آدم در پی بدست آوردن آنند بدان نیاز ندارند.
سوم از راه حسد و بخل نافرمانی شد و آن گناه قابیل پسر آدم (علیه السلام) است، زمانی که به برادرش هابیل حسد برد و او را کشت. و منشعب می‏گردد از این گناه دوستی زنان و دوستی دنیا و ریاست خواهی، و راحت‏طلبی و دوستی کلام، و حب برتری و حب مال که جمعاً هفت خصلت می‏شود تماماً در حب دنیا مجتمعند. پیامبران و دانشمندان پس از شناختن این صفت مذموم فرموده‏اند: حب الدنیا رأس کل خطیئه: (دوستی دنیا سرمنشاء هر خطا و لغزشی است) و الدنیا، دنیاعان، دنیا بلاغ و دنیا ملعونه: و دنیا دو دنیا است: دنیای رسا، باندازه ضرورت زندگی که انسان را به آخرت رهنمون باشد و دنیای ملعون که انسان را از آخرت دور می‏کند.
امام صادق (علیه السلام) فرمود:
من اصبح و امسی و الدنیا اکبر همه جعل الله تعالی الفقر بین عینیه و شتت امره و لم ینل من الدنیا الا ما قسم الله له و من اصبح و امسی و الاخره اکبر همه جعل الله الغنی فی قلبه و جمع له امره.
کسی که بامداد و شام را بسر آرد و دنیا بزرگترین هم او باشد، خدای تعالی فقر و پریشانی را میان دو چشمش قرار دهد و کارش را پریشان سازد و از دنیا جز به آنچه خداوند قسمتش نموده است باو نرسد، و کسی که بامداد و شامگاه را بسر آرد و آخرت بزرگترین مهم او باشد، خداوند بی‏نیازی و توانگری را در دلش قرار دهد و امور دنیا و آخرت او را اصلاح فرماید.
در حدیث دیگر فرمود: کسی که آلودگیش در دنیا بیشتر باشد وقت جدا شدن از آن حسرت و اندوهش بیشتر و سخت‏تر است.
در حدیث دیگر فرموده است: کسی که دلش بدنیا بسته شود دلش در گرو سه خصلت قرار گرفته است: همی که بانتها نرسد. آرزوئی که بدان نرسد و امیدی که برآورده نشود.