تربیت
Tarbiat.Org

آفتاب ولایت‏
آیت الله محمد تقی مصباح یزدی‏‏

محبت کافران و منافقان به پیشوایان باطل‏

خداوند تبارک و تعالی در قرآن کریم می‏فرماید:
و من الناس من یتخذ من دون الله أنداداً یحبونهم کحب الله و الذین آمنوا أشد حباً لله و لو یری الذین ظلموا اذ یرون العذاب أن القوة جمیعا و أن الله شدید العذاب. اذ تبرأ الذین اتبعوا من الذین اتبعوا و رأوا العذاب و تقطعت بهم الأسباب و قال الذین اتبعوا لو أن لنا کرّة فنتبرأ منهم کما تبرءوا منا کذلک یریهم الله أعمالهم حسرات علیهم و ما هم بخارجین من النار.(60)
ترجمه آیات این است که بعضی از مردم، برای خدا همتایانی می‏گیرند و آنها را همانند خدا دوست می‏دارند؛ اما مؤمنان، عشقشان به خدا بیشتر از هر چیزی است. کسانی که ستم می‏کنند و معبودی غیر از خدا را برمی‏گزینند، هنگامی که عذاب را ببینند، خواهند دانست که نیرو فقط مخصوص خدا است و خدا شدید العذاب و سخت کیفر است. در آن هنگام، پیشوایان از پیروان خود بیزاری می‏جویند؛ کیفر الاهی را مشاهده می‏کنند و پیوندهایشان از هم گسسته و دستشان از همه جا کوتاه می‏شود. پیروان در آن هنگام می‏گویند: ای کاش ما هم بازگشتی می‏داشتیم تا از رهبران گمراهمان بیزاری می‏جستیم؛ چنان که آنها امروز از ما بیزاری جستند. بدین ترتیب، خدا اعمال ایشان را به صورت حسرت زایی به آنها نمایش می‏دهد و آنها از آتش خارج شدنی نیستند.
این آیات شریف که پس از آیات توحیدی(61) قرار گرفته‏اند به کسانی اشاره می‏فرماید که از راه درست منحرف شده و به معبودهای دیگری گرایش یافته‏اند. ممکن است به نظر برسد منظور از اتخاذ انداد این است که کافران، کسانی را در زمین به صورت شریک در آفرینش اتخاذ می‏کنند؛ ولی با توجه به آیات بعدی، روشن می‏شود که این آیات هم مثل آیات پیشین و بیشتر آیات توحیدی قرآن، در مقام بیان توحید در خالقیت نیست؛ بلکه در مقام بیان توحید در ربوبیت تشریعی و تکوینی و توحید در الوهیت است. پس منظور از شرک و اتخاذ اندادی که در این آیات ذکر شده، این است که بعضی از مردم، در مقام پرستش و اطاعت، کسانی را همتای خدا می‏شمرند و به آنها به گونه‏ای علاقه‏مند می‏شوند که باید به خدا علاقه داشته باشند. در مقابل این گروه، محبت مؤمنان به خدا شدیدتر از هر چیز است. میان مشرکان، دسته‏ای پیرو و دسته دیگر پیشوا، و هر دو اهل ستم بوده، و از حد خودشان تجاوز کرده‏اند.