تربیت
Tarbiat.Org

آفتاب ولایت‏
آیت الله محمد تقی مصباح یزدی‏‏

معنای انتظار فرج در آخر الزمان‏

وظیفه ما در زمان غیبت امام زمان (علیه السلام) این است که منتظر فرج حضرت باشیم که این انتظار، برترین عبادت است: أفضل أعمال شیعتنا انتظار الفرج؛(68) بافضیلت‏ترین اعمال شیعیان ما انتظار فرج است. ثواب انتظار فرج امام زمان، از ثواب روزه گرفتن و نماز خواندن و جهاد کردن در راه خدا بیشتر است. ما درباره این گونه روایات، فهم دقیق و کاملی نداریم. حتی در مقام تحلیل این روایات، به این نتیجه می‏رسیم که برای امیدوار نگه داشتن مردم است. درست نیست که با وجود این همه ظلم در دنیا، از انتظار فرج امام زمان (علیه السلام) ناامید شویم: أم حسبتم أن تدخلوا الجنه و لما یأتکم مثل الذین خلوا من قبلکم مستهم البأسأء و الضراء و زلزلوا حتی یقول الرسول و الذین آمنوا معه متی نصر الله ألا ان نصر الله قریب؛(69) آیا گمان کردید داخل بهشت می‏شوید، بی‏آن که حوادثی همچون حوادث گذشتگان به شما برسد؟! همانان که گرفتاری‏ها و ناراحتی‏ها به آنها رسید و آن چنان ناراحت شدند که پیامبر و افرادی که با او ایمان آورده بودند، گفتند: پس یاری خدا کی خواهد آمد؟! آگاه باشید که یاری خدا نزدیک است.
در جایی دیگر آمده است:
حتی اذا استیأس الرسل و ظنوا أنهم قد کذبوا جاءهم نصرنا فنجی من نشاء و لا یرد بأسنا عن القوم المجرمین؛(70) تا آن گاه که رسولان مأیوس شدند و مردم گمان کردند به آنان دروغ گفته شده است. در این هنگام، یاری ما به سراغ آنها آمد؛ پس آنان را که خواستیم، نجات یافتند و مجازات و عذاب ما از قوم گنهکار باز گردانده نمی‏شود.
این احساس یأس و ناامیدی در امت‏های قدیم نیز وجود داشته است. وقتی ما منتظر فرج امام زمان (علیه السلام) باشیم، در جامعه فعالیت می‏کنیم. وقتی انسان مأیوس شود و گمان کند که از دستش کاری برنمی‏آید، با خیال راحت به مرگ تن می‏دهد. کسی در دنیا هدفدار زندگی می‏کند که منتظر فرج امام زمان (ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء) باشد.
راه استفاده از روایات این است که تمام روایات، و قراین آنها را با دلیل، از نظر سند بررسی کنیم؛ یعنی این که صدر و ذیل روایت را مورد دقت قرار دهیم و روایات مشابه دیگری را که در مقام و مکان دیگری وارد شده است، با آن تطبیق کنیم. مهم‏ترین اصل استفاده از روایات این است که محکمات را فدای متشابهات نکنیم. دو سلسله از محکمات وجود دارند که از نص قرآن، نص سنت، روایت متواتر و روایات صحیح و دارای سند معتبر استنباط می‏شوند. ما باید در وهله اول، محکمات را بیابیم؛ سپس با توجه به آنها سراغ متشابهات روایات برویم.