تربیت
Tarbiat.Org

حقوق و سیاست در قرآن‏
آیت الله محمد تقی مصباح یزدی‏‏

وحدت یا تعدّد حکومتهای اسلامی‏

%
آیا در طرح پیشنهادی ما، تعدّد حکومتهای اسلامی پذیرفته شده است یا کلّ امّت اسلامی باید دارای یک حکومت باشد؟%
پاسخ این است که؛ مسلماً اسلام، خواهان وحدت امّت اسلامی و اتحاد جمیع مسلمین جهان است و تمرکز و وحدت رهبری و زمامداری جامعه اسلامی نمادی از وحدت امّت است. اسلام نه فقط برای جامعه اسلامی بلکه برای جامعه جهانی، حکومت واحدی می‏خواهد. اینک، ما منتظر ظهور حضرت ولی عصر(عج) هستیم تا حکومت جهانی واحد را برقرار فرماید. بنابراین، هرگاه اتحاد دو یا سه یا چند کشور اسلامی و وحدت رهبری آنها ممکن شود باید در این راه سعی وافر مبذول داشت ولی ناگفته نماند که گاهی تعدد حکومتهای اسلامی مقتضای مصلحت است. در این‏گونه موارد، باید دست از تلاشهای وحدت‏طلبانه برداشت و رضا داد به این که در هر کشور اسلامی اصلح افراد، حاکم بر مردم باشد و مستقلاً اداره و تدبیر کشور خود را تصدی کند. هم اینک اگر جمهوری اسلامی ایران درصدد برآید که آشکارا در طریق وحدت امت اسلامی، گام بردارد و حتی از اتحاد دو کشور اسلامی دم زند بهانه به دست دشمنان اسلام و مسلمین می‏افتد و مشکلات فراوانی توسط آنان، ایجاد می‏شود و راه صدور انقلاب اسلامی، یکسره بسته می‏گردد. اما در این اوضاع و احوال نیز باید برای توسعه و تعمیق ارتباط کشورهای مختلف اسلامی جدیّت فراوان داشت تا گرایش به وحدت جامعه اسلامی در دل و جان همه مسلمین جهان زنده بماند.%
خلاصه آن‏که؛ تا قبل از تشکّل‏یافتن حکومت واحد جهانی، به دست حضرت امام زمان(عج) اوضاع و احوال یکسان نیست. در پاره‏ای از اوضاع و احوال باید برای متحدکردن دو یا سه یا چند مملکت اسلامی کوشید؛ اما در بعضی دیگر از اوضاع و احوال مصالحی ایجاب می‏کند که چنین کوششی انجام نیابد. به تعبیر دیگر، وحدت یا کثرت‏داشتن حکومت اسلامی تابع مصالح امت اسلام و اوضاع زمانه است. در این‏باره نمی‏توان ضابطه کلی و ثابتی عرضه کرد. آنچه در هر زمان و مکان، توصیه می‏توان کرد مجاهده در راه گسترش‏دادن و ژرفابخشیدن به ارتباطات و مناسبات مسلمین چهارسوی گیتی است. و شاید عملی‏ترین شکل وحدت امّت اسلامی در زمان غیبت تشکیل حکومت فدرال اسلامی - یعنی تشکیل یک حکومت مرکزی با حفظ استقلال نسبی و داخلی کشورها - باشد.%
شورا و بیعت‏