بَابُ فَضْلِ فُقَرَاءِ الْمُسْلِمِینَ
عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ یُونُسَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنِ الْعَلَاءِ عَنِ ابْنِ أَبِی یَعْفُورٍ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ إِنَّ فُقَرَاءَ الْمُسْلِمِینَ یَتَقَلَّبُونَ فِى رِیَاضِ الْجَنَّةِ قَبْلَ أَغْنِیَائِهِمْ بِأَرْبَعِینَ خَرِیفاً ثُمَّ قَالَ سَأَضْرِبُ لَكَ مَثَلَ ذَلِكَ إِنَّمَا مَثَلُ ذَلِكَ مَثَلُ سَفِینَتَیْنِ مُرَّ بِهِمَا عَلَى عَاشِرٍ فَنَظَرَ فِى إِحْدَاهُمَا فَلَمْ یَرَ فِیهَا شَیْئاً فَقَالَ أَسْرِبُوهَا وَ نَظَرَ فِى الْأُخْرَى فَإِذَا هِیَ مَوْقُورَةٌ فَقَالَ احْبِسُوهَا
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 359 روایة:1@*@
ترجمه :
امام صادق (ع) فرمود: فقراء مسلمان چهل خریف پیش از توانگرانشان در باغهاى بهشت میخرامند، سپس فرمود: برایت مثلى بزنم، حكایت این دو دسته حكایت دو كشتى است كه بگمرك رسند و گمركچى یكى را خالى بیند و گوید رها كنید برود، و دیگرى را پر از بار بیند و گوید نگهش دارید.
توضیح : خریف در روایات به یكسال و هفتاد سال و هزار عام تفسیر شده است.
عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ سَعْدَانَ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع الْمَصَائِبُ مِنَحٌ مِنَ اللَّهِ وَ الْفَقْرُ مَخْزُونٌ عِنْدَ اللَّهِ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 359 روایة:2@*@
ترجمه :
امام صادق (ع) فرمود: مصیبتها بخششهاى خدا است و فقر در خزانه خدا محفوظست (و آنرا جز به بنده عزیزش كه خواهد او را بخود متوجه سازد ندهد).
وَ عَنْهُ رَفَعَهُ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص یَا عَلِیُّ إِنَّ اللَّهَ جَعَلَ الْفَقْرَ أَمَانَةً عِنْدَ خَلْقِهِ فَمَنْ سَتَرَهُ أَعْطَاهُ اللَّهُ مِثْلَ أَجْرِ الصَّائِمِ الْقَائِمِ وَ مَنْ أَفْشَاهُ إِلَى مَنْ یَقْدِرُ عَلَى قَضَاءِ حَاجَتِهِ فَلَمْ یَفْعَلْ فَقَدْ قَتَلَهُ أَمَا إِنَّهُ مَا قَتَلَهُ بِسَیْفٍ وَ لَا رُمْحٍ وَ لَكِنَّهُ قَتَلَهُ بِمَا نَكَى مِنْ قَلْبِهِ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 359 روایة:3@*@
ترجمه :
رسولخدا (ص) فرمود: اى على، همانا خدا فقر را نزد مخلوقش به امانت گذاشته هر كه آنرا نهان دارد، خدایش مانند پاداش روزهداریكه بعبادت بپاخاسته دهد، و هر كه آنرا نزد كسیكه میتواند حاجتش را بر آورد فاش سازد، و او نكند او را كشته است، آگاه باش كه او را با شمشیر و نیزه نكشته، بلكه با زخم به دل كشته است.
عَنْهُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ دَاوُدَ الْحَذَّاءِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ صَغِیرٍ عَنْ جَدِّهِ شُعَیْبٍ عَنْ مُفَضَّلٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع كُلَّمَا ازْدَادَ الْعَبْدُ إِیمَاناً ازْدَادَ ضِیقاً فِى مَعِیشَتِهِ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 360 روایة:4@*@
ترجمه :
امام صادق (ع) فرمود6 هر اندازه ایمان بنده زیاد شود، تنگى معیشتش افزایش یابد.
شرح : چنانكه در باب گذشته ثواب و پاداش بىپایان گرفتارى و ابتلاء در دنیا ذكر شد، و نیز ثروت بسیار موجب گردنگشى و تكبر شود و شخص ثروتمند بفقرا توهین و بىاحترامى كند و قساوت قلب و خشونت پیدا كند، و سرگرمى و نگهدارى اموال او را از خدا غافل سازد، علاوهبر آنكه اگر حقوق واجبه مال را نپردازد، ملعون و مطرود خداشود، ولى فقر سبب شود كه شخص فقیر بر خدا توكل كندو بدرگاه او دعا و تضرع نماید، علاوه بر تواضع وملایمت و صفات حمیده دیگرى كه زائیدهفقر است، اگر فقیر صابر و شكیبا باشد.
وَ بِإِسْنَادِهِ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع لَوْ لَا إِلْحَاحُ الْمُؤْمِنِینَ عَلَى اللَّهِ فِى طَلَبِ الرِّزْقِ لَنَقَلَهُمْ مِنَ الْحَالِ الَّتِىهُمْ فِیهَا إِلَى حَالٍ أَضْیَقَ مِنْهَا
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 360 روایة:5@*@
ترجمه :
امام صادق علیه السلام فرمود: اگر مؤمنین براى طلب روزى نزد خدا اصرار نمىورزیدند، خدا آنها را از آن حال به تنگدستى بیشترى منتقل مىنمود.
عَنْهُ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِهِ رَفَعَهُ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع مَا أُعْطِیَ عَبْدٌ مِنَ الدُّنْیَا إِلَّا اعْتِبَاراً وَ مَا زُوِیَ عَنْهُ إِلَّا اخْتِبَاراً
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 360 روایة:6@*@
ترجمه :
و فرمود: چیزى از دنیا به بندهئى عطا نشد، مگر براى عبرت گرفتن، و چیزى از او بر كنار نگردید، مگر براى آزمودن.
عَنْهُ عَنْ نُوحِ بْنِ شُعَیْبٍ وَ أَبِى إِسْحَاقَ الْخَفَّافِ عَنْ رَجُلٍ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ لَیْسَ لِمُصَاصِ شِیعَتِنَا فِى دَوْلَةِ الْبَاطِلِ إِلَّا الْقُوتُ شَرِّقُوا إِنْ شِئْتُمْ أَوْ غَرِّبُوا لَنْ تُرْزَقُوا إِلَّا الْقُوتَ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 360 روایة:7@*@
ترجمه :
و فرمود: شیعیان خالص ما در زمان دولت باطل جز باندازه قوت و خوراك بهره ندارد، خواهید به مشرق روید یا به مغرب زنید، جز باندازه قوت روزى نیابید.
مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ الْأَشْعَرِیِّ عَنْ بَعْضِ مَشَایِخِهِ عَنْ إِدْرِیسَ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ النَّبِیُّ ص یَا عَلِیُّ الْحَاجَةُ أَمَانَةُ اللَّهِ عِنْدَ خَلْقِهِ فَمَنْ كَتَمَهَا عَلَى نَفْسِهِ أَعْطَاهُ اللَّهُ ثَوَابَ مَنْ صَلَّى وَ مَنْ كَشَفَهَا إِلَى مَنْ یَقْدِرُ أَنْ یُفَرِّجَ عَنْهُ وَ لَمْ یَفْعَلْ فَقَدْ قَتَلَهُ أَمَا إِنَّهُ لَمْ یَقْتُلْهُ بِسَیْفٍ وَ لَا سِنَانٍ وَ لَا سَهْمٍ وَ لَكِنْ قَتَلَهُ بِمَا نَكَى مِنْ قَلْبِهِ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 360 روایة:8@*@
ترجمه :
پیغمبرصلى الله عیله و آله فرمود: اى على! نیازمندى امانت خداست نزد خلقش، هر كه آنرا نزد خود پوشیده دارد، خدایش ثواب نمازگزار دهد، و هر كه آن پرده را بر دارد نزد كسیكه مىتواند گشایش دهد و نكند، او را كشته است، بدان كه او را با شمشیر و نیزه و تیر نكشته، بلكه با زخمى كه به دلش وارد آورده كشته است.
وَ عَنْهُ عَنْ أَحْمَدَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَكَمِ عَنْ سَعْدَانَ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَلْتَفِتُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ إِلَى فُقَرَاءِ الْمُؤْمِنِینَ شَبِیهاً بِالْمُعْتَذِرِ إِلَیْهِمْ فَیَقُولُ وَ عِزَّتِى وَ جَلَالِى مَا أَفْقَرْتُكُمْ فِى الدُّنْیَا مِنْ هَوَانٍ بِكُمْ عَلَیَّ وَ لَتَرَوُنَّ مَا أَصْنَعُ بِكُمُ الْیَوْمَ فَمَنْ زَوَّدَ أَحَداً مِنْكُمْ فِی دَارِ الدُّنْیَا مَعْرُوفاً فَخُذُوا بِیَدِهِ فَأَدْخِلُوهُ الْجَنَّةَ قَالَ فَیَقُولُ رَجُلٌ مِنْهُمْ یَا رَبِّ إِنَّ أَهْلَ الدُّنْیَا تَنَافَسُوا فِى دُنْیَاهُمْ فَنَكَحُوا النِّسَاءَ وَ لَبِسُوا الثِّیَابَ اللَّیِّنَةَ وَ أَكَلُوا الطَّعَامَ وَ سَكَنُوا الدُّورَ وَ رَكِبُوا الْمَشْهُورَ مِنَ الدَّوَابِّ فَأَعْطِنِى مِثْلَ مَا أَعْطَیْتَهُمْ فَیَقُولُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى لَكَ وَ لِكُلِّ عَبْدٍ مِنْكُمْ مِثْلُ مَا أَعْطَیْتُ أَهْلَ الدُّنْیَا مُنْذُ كَانَتِ الدُّنْیَا إِلَى أَنِ انْقَضَتِ الدُّنْیَا سَبْعُونَ ضِعْفاً
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 361 روایة:9@*@
ترجمه :
امام صادق علیه السلام فرمود: خداى عزوجل روز قیامت مانند پوزش به فقراء مؤنین توجه كند و فرماید: به عزت و جلالم سوگند كه شما را در دنیا به واسطه خوارى شما نزد خود فقیر نساختم، امروز رفتار مرا با خود مىبینید، هر كس در دنیا به شما نیكى نموده، دستش را بگرید و به بهشتش در آورید.
مردى از فقرا گوید: پروردگارا؛ اهل دنیا با یكدیگر در دنیا مسابقه گذاشتند، با زنها نزدیكى كردند، جامههاى نازك پوشیدند، خوراك خوردند، در كاخها نشستند، و مركبهاى معروف و مشهور را سوار شدند، به من هم مثل آنچه به آنها دادى عطا فرما، خداى تبارك و تعالى مىفرماید: براى تو و هر یك از شماست هفتاد برابر آنچه به اهل دنیا دادم از آغاز تا انجام دنیا.
عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ عُقْبَةَ عَنْ إِسْمَاعِیلَ بْنِ سَهْلٍ وَ إِسْمَاعِیلَ بْنِ عَبَّادٍ جَمِیعاً یَرْفَعَانِهِ إِلَى أَبِى عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ مَا كَانَ مِنْ وُلْدِ آدَمَ مُؤْمِنٌ إِلَّا فَقِیراً وَ لَا كَافِرٌ إِلَّا غَنِیّاً حَتَّى جَاءَ إِبْرَاهِیمُ ع فَقَالَ رَبَّنا لا تَجْعَلْنا فِتْنَةً لِلَّذِینَ كَفَرُوا فَصَیَّرَ اللَّهُ فِى هَؤُلَاءِ أَمْوَالًا وَ حَاجَةً وَ فِى هَؤُلَاءِ أَمْوَالًا وَ حَاجَةً
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 361 روایة:10@*@
ترجمه :
امام صادق علیه السلام فرمود: از فرزندان آدم مؤمنى نبود جز آنكه فقیر بود، و كافرى نبود جز آنكه توانگر بود، تا جناب ابراهیم علیه السلام آمد و عرض كرد: «پروردگارا ما را وسیله آزمایش كفار مگردان » ( كه با خود گویند اگر ایمان خوب بود، اینها فقیر و گرفتار نبودند و یا برخى از ترس فقر ایمان نیاورند) سپس خدا از اینها دستهئى را مالدار و دستهئى را نیازمند، و از آنها نیز برخى را مالدار و بعضى را نیازمند گردانید.
عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِیسَى عَمَّنْ ذَكَرَهُ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ جَاءَ رَجُلٌ مُوسِرٌ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ ص نَقِیُّ الثَّوْبِ فَجَلَسَ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ ص فَجَاءَ رَجُلٌ مُعْسِرٌ دَرِنُ الثَّوْبِ فَجَلَسَ إِلَى جَنْبِ الْمُوسِرِ فَقَبَضَ الْمُوسِرُ ثِیَابَهُ مِنْ تَحْتِ فَخِذَیْهِ فَقَالَ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ ص أَ خِفْتَ أَنْ یَمَسَّكَ مِنْ فَقْرِهِ شَیْءٌ قَالَ لَا قَالَ فَخِفْتَ أَنْ یُصِیبَهُ مِنْ غِنَاكَ شَیْءٌ قَالَ لَا قَالَ فَخِفْتَ أَنْ یُوَسِّخَ ثِیَابَكَ قَالَ لَا قَالَ فَمَا حَمَلَكَ عَلَى مَا صَنَعْتَ فَقَالَ یَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّ لِى قَرِیناً یُزَیِّنُ لِى كُلَّ قَبِیحٍ وَ یُقَبِّحُ لِى كُلَّ حَسَنٍ وَ قَدْ جَعَلْتُ لَهُ نِصْفَ مَالِى فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص لِلْمُعْسِرِ أَ تَقْبَلُ قَالَ لَا فَقَالَ لَهُ الرَّجُلُ وَ لِمَ قَالَ أَخَافُ أَنْ یَدْخُلَنِى مَا دَخَلَكَ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 361 روایة:11@*@
ترجمه :
امام صادق علیه السلام فرمود: مرد مالدارى با لباس پاكیزه خدمت رسول خدا صلى علیه و آله آمد و نزدیك حضرت نشست، سپس مرد تنگدستى با جامهاى چركین وارد شد و پهلوى مرد مالدار نشست، مالدار جامهاش را از زیر پاى او كشید. رسول خدا صلى الله علیه و آله به او فرمود: ترسیدى چیزى از فقر او به تو برسد؟ گفت: نه، فرمود: ترسیدى از دارائى تو چیزى به او برسد؟ گفت: نه، فرمود: ترسیدى لباست چرك شود؟ گفت: نه، فرمود: پس چه تو را به این كار واداشت؟ گفت: یا رسول الله! من همدمى( شیطانى) دارم كه هر كار زشتى را در نظرم زینت مىدهد، و هر كار خوبىرا زشت نمایش مىدهد، من نصف مالم را به او مىدهم، پیغمبر صلى الله علیه و آله به آن مرد نادارا فرمود: تو مىپذیرى؟ گفت: نه: مرد مالدار گفت: چرا؟ گفت: زیرا مىترسم در دل من در آید آنچه در دل تو در آمده (كه تكبر و توهین فقرا باشد).
عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ الْقَاسَانِیِّ عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ سُلَیْمَانَ بْنِ دَاوُدَ الْمِنْقَرِیِّ عَنْ حَفْصِ بْنِ غِیَاثٍ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ فِى مُنَاجَاةِ مُوسَى ع یَا مُوسَى إِذَا رَأَیْتَ الْفَقْرَ مُقْبِلًا فَقُلْ مَرْحَباً بِشِعَارِ الصَّالِحِینَ وَ إِذَا رَأَیْتَ الْغِنَى مُقْبِلًا فَقُلْ ذَنْبٌ عُجِّلَتْ عُقُوبَتُهُ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 362 روایة:12@*@
ترجمه :
امام صادق علیه السلام فرمود: در مناجات موسى علیه السلام است كه (خداى تعالى فرماید:) اى موسى؛ هر گاه دیدى فقر روآورده، بگو مرحبا به شعار شایستگان و چون دیدى توانگرى روآورده بگو: گناهى است كه عقوبتش شتاب كرده است.
عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ النَّوْفَلِیِّ عَنِ السَّكُونِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ النَّبِیُّ ص طُوبَى لِلْمَسَاكِینِ بِالصَّبْرِ وَ هُمُ الَّذِینَ یَرَوْنَ مَلَكُوتَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 362 روایة:13@*@
ترجمه :
پیغمبر صلى الله علیه و آله فرمود: خوشا حال مستمندان از لحاظ صبر آنها (خوشا حال آنها كه به صبر چسبیدهاند) آنهایند كه ملكوت آسمانها و زمین را مىبینند.
شرح : یعنى حقایق جهان براى آنها منكشف گردد و بدانند آفریننده آسمانها و زمین عاجز و بخیل نیست و فقر و ثروت مردم طبق قضا و قدر او جارى شود و به جهت مصلحت بزرگى است كه قادر متعال مقدر فرموده است: از این رو با رضایت و خرسندى صبر مىكنند.
وَ بِإِسْنَادِهِ قَالَ قَالَ النَّبِیُّ ص یَا مَعْشَرَ الْمَسَاكِینِ طِیبُوا نَفْساً وَ أَعْطُوا اللَّهَ الرِّضَا مِنْ قُلُوبِكُمْ یُثِبْكُمُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَى فَقْرِكِمْ فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا فَلَا ثَوَابَ لَكُمْ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 363 روایة:14@*@
ترجمه :
پیغمبر صلى الله علیه و آله فرمود: اى گروه مستمندان، خوشدل باشید، رضایت قلبى خود را به درگاه خدا تقدیم دارید تا خداى عزوجل شما را براى فقرتان ثواب دهد، و اگر نكنید ثوابىندارید.
عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِى نَصْرٍ عَنْ عِیسَى الْفَرَّاءِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِى جَعْفَرٍ ع قَالَ إِذَا كَانَ یَوْمُ الْقِیَامَةِ أَمَرَ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى مُنَادِیاً یُنَادِى بَیْنَ یَدَیْهِ أَیْنَ الْفُقَرَاءُ فَیَقُومُ عُنُقٌ مِنَ النَّاسِ كَثِیرٌ فَیَقُولُ عِبَادِى فَیَقُولُونَ لَبَّیْكَ رَبَّنَا فَیَقُولُ إِنِّى لَمْ أُفْقِرْكُمْ لِهَوَانٍ بِكُمْ عَلَیَّ وَ لَكِنِّی إِنَّمَا اخْتَرْتُكُمْ لِمِثْلِ هَذَا الْیَوْمِ تَصَفَّحُوا وُجُوهَ النَّاسِ فَمَنْ صَنَعَ إِلَیْكُمْ مَعْرُوفاً لَمْ یَصْنَعْهُ إِلَّا فِیَّ فَكَافُوهُ عَنِّی بِالْجَنَّةِ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 363 روایة:15@*@
ترجمه :
امام باقر علیه السلام فرمود: چون روز قیامت شود، خداى تبارك و تعالى دستور دهد كه یك منادى در برابرش فریاد كشد: كجا هستند فقرا؟ گروه بسیارى برخیزند، خدا فرماید: بندگان من! گویند لبیك پروردگارا، فرماید: من شما را براى خوارى و پستى شما در نظرم فقیر نساختم، بلكه براى مثل امروز انتخابتان كردم، در چهره مردم تأمل و جستجو كنید، هر كس به شما احسانى كرده نسبت به من كرده است، از جانب من بهشت را به او پاداش دهید.
مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ إِبْرَاهِیمَ الْحَذَّاءِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ صَغِیرٍ عَنْ جَدِّهِ شُعَیْبٍ عَنْ مُفَضَّلٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع لَوْ لَا إِلْحَاحُ هَذِهِ الشِّیعَةِ عَلَى اللَّهِ فِى طَلَبِ الرِّزْقِ لَنَقَلَهُمْ مِنَ الْحَالِ الَّتِى هُمْ فِیهَا إِلَى مَا هُوَ أَضْیَقُ مِنْهَا
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 363 روایة:16@*@
ترجمه :
امام صادق (ع) فرمود: اگر اصرار این مردم شیعه به درگاه خدا براى طلب روزى نبود، خدا آنها را از حالى كه داشتند به تنگدستى بیشترى منتقل مىفرمود.
أَبُو عَلِیٍّ الْأَشْعَرِیُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الْجَبَّارِ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَیْنِ بْنِ كَثِیرٍ الْخَزَّازِ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ لِى أَ مَا تَدْخُلُ السُّوقَ أَ مَا تَرَى الْفَاكِهَةَ تُبَاعُ وَ الشَّیْءَ مِمَّا تَشْتَهِیهِ فَقُلْتُ بَلَى فَقَالَ أَمَا إِنَّ لَكَ بِكُلِّ مَا تَرَاهُ فَلَا تَقْدِرُ عَلَى شِرَائِهِ حَسَنَةً
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 363 روایة:17@*@
ترجمه :
محمد بن حسین بن كثیر خزار گوید: امام صادق (ع) به من فرمود: ببازار نمىروى؟ میوه هائیكه به فروش مىرسد و چیزهاى دیگرى را كه دلت مىخواهد نمىبینى؟ گفتم: چرا. فرمود: بدان كه در برابر هر چه مىبینى و نمىتوانى بخرى برایت حسنهئى است.
مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ عَفَّانَ عَنْ مُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ إِنَّ اللَّهَ جَلَّ ثَنَاؤُهُ لَیَعْتَذِرُ إِلَى عَبْدِهِ الْمُؤْمِنِ الْمُحْوِجِ فِى الدُّنْیَا كَمَا یَعْتَذِرُ الْأَخُ إِلَى أَخِیهِ فَیَقُولُ وَ عِزَّتِى وَ جَلَالِى مَا أَحْوَجْتُكَ فِى الدُّنْیَا مِنْ هَوَانٍ كَانَ بِكَ عَلَیَّ فَارْفَعْ هَذَا السَّجْفَ فَانْظُرْ إِلَى مَا عَوَّضْتُكَ مِنَ الدُّنْیَا قَالَ فَیَرْفَعُ فَیَقُولُ مَا ضَرَّنِى مَا مَنَعْتَنِى مَعَ مَا عَوَّضْتَنِى
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 364 روایة:18@*@
ترجمه :
امام صادق (ع) فرمود: همانا (روز قیامت) خدا جل ثناؤه از بنده مؤمن محتاج در دنیایش پوزش مىخواهد، چنانكه برادرى از برادرش پوزش مىخواهد و مىفرماید: به عزت و جلالم سوگند كه تو را در دنیا براى خواریت در نظرم محتاج نكردم، این رو پوش را بردار و به بین به جاى دنیا به تو چه دادهام، او بردارد و گوید: با این عوض كه عطا فرمودى، زیانى به من ندارد آنچه از دنیا از من به باز گرفتى.
عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ الْحَكَمِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ إِذَا كَانَ یَوْمُ الْقِیَامَةِ قَامَ عُنُقٌ مِنَ النَّاسِ حَتَّى یَأْتُوا بَابَ الْجَنَّةِ فَیَضْرِبُوا بَابَ الْجَنَّةِ فَیُقَالُ لَهُمْ مَنْ أَنْتُمْ فَیَقُولُونَ نَحْنُ الْفُقَرَاءُ فَیُقَالُ لَهُمْ أَ قَبْلَ الْحِسَابِ فَیَقُولُونَ مَا أَعْطَیْتُمُونَا شَیْئاً تُحَاسِبُونَّا عَلَیْهِ فَیَقُولُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ صَدَقُوا ادْخُلُوا الْجَنَّةَ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 364 روایة:19@*@
ترجمه :
امام صادق (ع) فرمود: چون روز قیامت شود، گروهى از مردم برخیزند و تا در بهشت آیند و در زنند، به آنها گویند: شما كیستید؟ گویند ما فقرا هستیم گویند: آیا پیش از حساب (مىخواهید به بهشت در آئید) گویند: به چیزى ندادید كه حسابش را بكشید، خداى عزوجل فرماید: راست گویند، به بهشت در آئید.
عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِیسَى عَنْ مُبَارَكٍ غُلَامِ شُعَیْبٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا الْحَسَنِ مُوسَى ع یَقُولُ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ إِنِّى لَمْ أُغْنِ الْغَنِیَّ لِكَرَامَةٍ بِهِ عَلَیَّ وَ لَمْ أُفْقِرِ الْفَقِیرَ لِهَوَانٍ بِهِ عَلَیَّ وَ هُوَ مِمَّا ابْتَلَیْتُ بِهِ الْأَغْنِیَاءَ بِالْفُقَرَاءِ وَ لَوْ لَا الْفُقَرَاءُ لَمْ یَسْتَوْجِبِ الْأَغْنِیَاءُ الْجَنَّةَ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 364 روایة:20@*@
ترجمه :
موسى بن جعفر علیه السلام مىفرمود: خداى عزوجل فرماید: من توانگر را براى شرافتش نزد خود توانگر نساختم و فقیر را براى خواریش در نظرم فقیر نكردم، بلكه با این تفاوت توانگران را به وسیله فقرا آزمودم، و اگر فقرا نبودند، توانگران سزاوار بهشت نمىگشتند.
عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ یُونُسَ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عِیسَى عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَمَّارٍ وَ الْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ قَالَا قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع مَیَاسِیرُ شِیعَتِنَا أُمَنَاؤُنَا عَلَى مَحَاوِیجِهِمْ فَاحْفَظُونَا فِیهِمْ یَحْفَظْكُمُ اللَّهُ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 364 روایة:21@*@
ترجمه :
امام صادق (ع) فرمود: توانگران شیعیان ما امین ما هستند بر محتاجان آنها، رعایت حق ما را نسبت به آنها بكنید. تا خدا شما را رعایت كند.
شرح : این حدیث شریف سفارش فقرا را به توانگران مىنماید، زیرا گرفتن اموال از توانگران و رسانیدن به مستمندان از شؤن و مناصب امامست، و چون در زمان تقیه و غیبت این عمل ممكن نیست، امام علیه السلام توانگران را امین خود نامیده و سفارش فرموده كه: مبادا حق فقرا راضایع كنند و به آنها نرسانند.
عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع الْفَقْرُ أَزْیَنُ لِلْمُؤْمِنِ مِنَ الْعِذَارِ عَلَى خَدِّ الْفَرَسِ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 365 روایة:22@*@
ترجمه :
امیر المؤمنین فرمود: فقر براى مؤمن از خط گونه اسب خوش نمایر است.
توضیح : عذار در اصل بناگوش است و در اینجابه معنى خطى است كه از رشته لجام اسب بر بناگوشش دیده مىشود و بر حسنش مىافزاید.
عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ غَالِبٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ سَعِیدِ بْنِ الْمُسَیَّبِ قَالَ سَأَلْتُ عَلِیَّ بْنَ الْحُسَیْنِ ع عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ لَوْ لا أَنْ یَكُونَ النَّاسُ أُمَّةً واحِدَةً قَالَ عَنَى بِذَلِكَ أُمَّةَ مُحَمَّدٍ ص أَنْ یَكُونُوا عَلَى دِینٍ وَاحِدٍ كُفَّاراً كُلَّهُمْ لَجَعَلْنا لِمَنْ یَكْفُرُ بِالرَّحْمنِ لِبُیُوتِهِمْ سُقُفاً مِنْ فِضَّةٍ وَ لَوْ فَعَلَ اللَّهُ ذَلِكَ بِأُمَّةِ مُحَمَّدٍ ص لَحَزِنَ الْمُؤْمِنُونَ وَ غَمَّهُمْ ذَلِكَ وَ لَمْ یُنَاكِحُوهُمْ وَ لَمْ یُوَارِثُوهُمْ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 365 روایة:23@*@
ترجمه :
سعید بن مسیب گوید: از على بن الحسین علیهما السلام از تفسیر قول خداى عزوجل: «اگر نبود كه مردم یك امت مىشوند»پرسیدم، فرمود: مقصود از این آیه امت محمد صلى الله علیه و آله است كه (اگر نبود كه) همه كافر مىشدند «براى آنهائیكه به خداى رحمن كافر مىشدند. سقفى از نقره براى خانههایشان قرار مىدادیم، 33 سوره 43»و اگر خدا این كار را با امت محمد صلى الله علیه و آله مىنمود، مؤمنین اندوهگین شده و این عمل آنها را غمناك مى ساخت و دیگران با آنها زناشوئى نمىكردند و از یكدیكر ارث نمىبردند.
شرح : مرحوم مجلسى گوید: مراد به «ناس »امت محمد صلى الله علیه و آله است بعد از وفات آنحضرت به قرینه صیغه مضارع در «یكون و یكفر» و مراد به كافران به رحمان امامت و مخالفین شیعه مىباشند و حاصل این است كه: اگر مؤمنین حقیقى كافر نمىشدند یاغمناك و دل شكسته نمىگشتند و شیطان بر آنها مسلط نمىشد، همه مخالفین و منكرین امامت را ثروتمند و بىنیاز مىنمودیم و مؤمنین در نهایت فقر و نیاز بسر مىبردند و نیز اگر چنانمىشد مخالفین با مؤمنین تناكحو از ازدواج نمىكردند و در نتیجه نسل آنها قطع مىشد، و امت محمد صلى الله علیه و آله همه منافق و مخالف باقى مىماندند، از این رو برخى از مؤمنین را فقیر و برخى را ثروتمند ساخت و همچنین نسبت به مخالفین ومنكرین امامت.