بَابُ الصَّمْتِ وَ حِفْظِ اللِّسَانِ
مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِى نَصْرٍ قَالَ قَالَ أَبُو الْحَسَنِ الرِّضَا ع مِنْ عَلَامَاتِ الْفِقْهِ الْحِلْمُ وَ الْعِلْمُ وَ الصَّمْتُ إِنَّ الصَّمْتَ بَابٌ مِنْ أَبْوَابِ الْحِكْمَةِ إِنَّ الصَّمْتَ یَكْسِبُ الْمَحَبَّةَ إِنَّهُ دَلِیلٌ عَلَى كُلِّ خَیْرٍ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 174 روایة:1 @*@
ترجمه :
از نشانههاى فقاهت بردبارى و علم و خاموشى است، همانا خاموشى یكى از درهاى حكمت است، همانا خاموشى محبت میآورد و راهنماى هر امر خیرى میباشد. (زیرا انسان با تفكر بهر خیرى میرسد و خاموشى موجب و مزید تفكر است).
عَنْهُ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِى حَمْزَةَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع یَقُولُ إِنَّمَا شِیعَتُنَا الْخُرْسُ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 175 روایة:2@*@
ترجمه :
امام باقر علیه السلام فرمود: شیعیان ما بىزبانند (كم كورى و گزیده گویند).
عَنْهُ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ أَبِى عَلِیٍّ الْجَوَّانِیِّ قَالَ شَهِدْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع وَ هُوَ یَقُولُ لِمَوْلًى لَهُ یُقَالُ لَهُ سَالِمٌ وَ وَضَعَ یَدَهُ عَلَى شَفَتَیْهِ وَ قَالَ یَا سَالِمُ احْفَظْ لِسَانَكَ تَسْلَمْ وَ لَا تَحْمِلِ النَّاسَ عَلَى رِقَابِنَا
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 175 روایة:3 @*@
ترجمه :
ابو على جوانى گوید: امام صادق (ع) را دیدم انگشت بالاى لبهاى شریفش گذاشته و بغلامش سالم میفرماید: اى سالم زبانت را نگه دار تا سالم بمانى و مردم را بر دوش ما سوار مكن (یعنى از فضائل و مناقب ما آنچه خلاف تقیه است بمردم مگو تا بر ما نشورند).
عَنْهُ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِیسَى قَالَ حَضَرْتُ أَبَا الْحَسَنِ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِ وَ قَالَ لَهُ رَجُلٌ أَوْصِنِى فَقَالَ لَهُ احْفَظْ لِسَانَكَ تُعَزَّ وَ لَا تُمَكِّنِ النَّاسَ مِنْ قِیَادِكَ فَتُذِلَّ رَقَبَتَكَ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 175 روایة:4 @*@
ترجمه :
مردى بحضرت ابوالحسن (ع) عرضكرد: مرا سفارشى نما، فرمود: زبانت را نگهدار تا عزیز باشى و افسار خود را بدست مردم مده كه خوار و زبون شوى.
عَنْهُ عَنِ الْهَیْثَمِ بْنِ أَبِى مَسْرُوقٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص لِرَجُلٍ أَتَاهُ أَ لَا أَدُلُّكَ عَلَى أَمْرٍ یُدْخِلُكَ اللَّهُ بِهِ الْجَنَّةَ قَالَ بَلَى یَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ أَنِلْ مِمَّا أَنَالَكَ اللَّهُ قَالَ فَإِنْ كُنْتُ أَحْوَجَ مِمَّنْ أُنِیلُهُ قَالَ فَانْصُرِ الْمَظْلُومَ قَالَ وَ إِنْ كُنْتُ أَضْعَفَ مِمَّنْ أَنْصُرُهُ قَالَ فَاصْنَعْ لِلْأَخْرَقِ یَعْنِى أَشِرْ عَلَیْهِ قَالَ فَإِنْ كُنْتُ أَخْرَقَ مِمَّنْ أَصْنَعُ لَهُ قَالَ فَأَصْمِتْ لِسَانَكَ إِلَّا مِنْ خَیْرٍ أَ مَا یَسُرُّكَ أَنْ تَكُونَ فِیكَ خَصْلَةٌ مِنْ هَذِهِ الْخِصَالِ تَجُرُّكَ إِلَى الْجَنَّةِ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 175 روایة:5@*@
ترجمه :
رسول خدا (ص) بمردى كه خدمتش آمد، فرمود: نمیخواهى ترا با مردى راهنمائى كنم كه خدا بسبب آن بهشتت برد؟ عرضكرد: چرا یا رسول الله! فرمود از آنچه خدا بتو داده بده، عرضكرد: اگر خودم از آنكه باو دهم نیازمندتر باشم چكنم؟ فرمود: كارى براى نادان كن یعنى نادان را راهنمائى كن، عرضكردم: اگر خودم نادانتر از او بودم چكنم؟ فرمود: زبانت را جز از خیر خاموش دار. آیا شادمان نیستى كه یكى از این خصال داشته باشى كه ترا ببهشت برد.
عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ الْأَشْعَرِیِّ عَنِ ابْنِ الْقَدَّاحِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ لُقْمَانُ لِابْنِهِ یَا بُنَیَّ إِنْ كُنْتَ زَعَمْتَ أَنَّ الْكَلَامَ مِنْ فِضَّةٍ فَإِنَّ السُّكُوتَ مِنْ ذَهَبٍ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 175 روایة:6@*@
ترجمه :
امام صادق (ع) فرمود: لقمان به پسرش گفت: پسر جان اگر خیال كنى سخن از نقره است، بدانكه خاموش از طلا است.
عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ یُونُسَ عَنِ الْحَلَبِیِّ رَفَعَهُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص أَمْسِكْ لِسَانَكَ فَإِنَّهَا صَدَقَةٌ تَصَدَّقُ بِهَا عَلَى نَفْسِكَ ثُمَّ قَالَ وَ لَا یَعْرِفُ عَبْدٌ حَقِیقَةَ الْإِیمَانِ حَتَّى یَخْزُنَ مِنْ لِسَانِهِ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 176 روایة:7 @*@
ترجمه :
رسولخدا فرمود: زبانت را نگهدار، زیرا نگهدارى زبان صدقه ایست كه بخود میدهى (چون خاموشى ترا از بلا نگهدارى) سپس فرمود: هیچ بندهاى حقیقت ایمان را نشناسد، تا برخى از ایشان را نگهدارد (و تنها آنچه را به سود دنیا یا آخرتش باشد رها كند و بگوید).
عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ وَ مُحَمَّدُ بْنُ إِسْمَاعِیلَ عَنِ الْفَضْلِ بْنِ شَاذَانَ جَمِیعاً عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ عَبْدِ الْحَمِیدِ عَنْ عُبَیْدِ اللَّهِ بْنِ عَلِیٍّ الْحَلَبِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذِینَ قِیلَ لَهُمْ كُفُّوا أَیْدِیَكُمْ قَالَ یَعْنِى كُفُّوا أَلْسِنَتَكُمْ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 176 روایة:8 @*@
ترجمه :
امام صادق (ع) درباره قول خداى عزوجل: «مگر كسانى را كه به آنها گفته شد دستهاى خود را نگهدارید، ندیدى، 77 سوره 4 » فرمود: یعنى زبان خود را نگهدارید).
عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ یُونُسَ عَنِ الْحَلَبِیِّ رَفَعَهُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص نَجَاةُ الْمُؤْمِنِ فِى حِفْظِ لِسَانِهِ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 176 روایة:9 @*@
ترجمه :
رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود، نجات مؤمن درنگهداشتن زبانش باشد.
یُونُسُ عَنْ مُثَنًّى عَنْ أَبِى بَصِیرٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع یَقُولُ كَانَ أَبُو ذَرٍّ رَحِمَهُ اللَّهُ یَقُولُ یَا مُبْتَغِیَ الْعِلْمِ إِنَّ هَذَا اللِّسَانَ مِفْتَاحُ خَیْرٍ وَ مِفْتَاحُ شَرٍّ فَاخْتِمْ عَلَى لِسَانِكَ كَمَا تَخْتِمُ عَلَى ذَهَبِكَ وَ وَرِقِكَ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 176 روایة:10 @*@
ترجمه :
ابوبصیر گوید: شنیدم امام باقر (ع) فرمود: ابوذر - رحمة الله - مىگفت اى دانشجو همانا این زبان كلید خیر و كلید شر است، پس همچنانكه بر طلا و نقرهات مهر مىزنى، بر زبانت هم مهر بزن
حُمَیْدُ بْنُ زِیَادٍ عَنِ الْخَشَّابِ عَنِ ابْنِ بَقَّاحٍ عَنْ مُعَاذِ بْنِ ثَابِتٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ جُمَیْعٍ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ كَانَ الْمَسِیحُ ع یَقُولُ لَا تُكْثِرُوا الْكَلَامَ فِى غَیْرِ ذِكْرِ اللَّهِ فَإِنَّ الَّذِینَ یُكْثِرُونَ الْكَلَامَ فِى غَیْرِ ذِكْرِ اللَّهِ قَاسِیَةٌ قُلُوبُهُمْ وَ لَكِنْ لَا یَعْلَمُونَ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 176 روایة:11@*@
ترجمه :
امام صادق (ع) فرمود: حضرت عیسى علیه السلام مىفرمود: بجز ذكر خدا سخن بسیار نگوئید، زیرا كسانیكه بجز ذكر خدا سخن بیهوده گویند، دلهاشان سخت است و نمىدانند.
عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنِ ابْنِ أَبِى نَجْرَانَ عَنْ أَبِى جَمِیلَةَ عن َمَّنْ ذَكَرَهُ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ مَا مِنْ یَوْمٍ إِلَّا وَ كُلُّ عُضْوٍ مِنْ أَعْضَاءِ الْجَسَدِ یُكَفِّرُ اللِّسَانَ یَقُولُ نَشَدْتُكَ اللَّهَ أَنْ نُعَذَّبَ فِیكَ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 176 روایة:12 @*@
ترجمه :
امام صادق (ع) فرمود: روزى نیست جز آنكه هر عضوى از اعضاى تن در برابر زبان فروتنى كنند و بگویند: ترا بخدا مبادا بسبب تو عذاب بینیم.
مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَكَمِ عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ مِهْزَمٍ الْأَسَدِیِّ عَنْ أَبِى حَمْزَةَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ ع قَالَ إِنَّ لِسَانَ ابْنِ آدَمَ یُشْرِفُ عَلَى جَمِیعِ جَوَارِحِهِ كُلَّ صَبَاحٍ فَیَقُولُ كَیْفَ أَصْبَحْتُمْ فَیَقُولُونَ بِخَیْرٍ إِنْ تَرَكْتَنَا وَ یَقُولُونَ اللَّهَ اللَّهَ فِینَا وَ یُنَاشِدُونَهُ وَ یَقُولُونَ إِنَّمَا نُثَابُ وَ نُعَاقَبُ بِكَ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 177 روایة:13 @*@
ترجمه :
على بن الحسین علیهما السلام فرمود: در هر بادمداد زبان آدمیزاد بر تمام اعضائش مشرف شود و گوید: چگونه هستید؟ گویند: اگر تو ما را رها كنى خوبیم و مىگویند: خدا را خدا را نسبت بما بیاد آور و سوگندش دهند و گویند ما بسبب تو ثواب و عقاب بینیم.
عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ وَ مُحَمَّدُ بْنُ إِسْمَاعِیلَ عَنِ الْفَضْلِ بْنِ شَاذَانَ جَمِیعاً عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ عَبْدِ الْحَمِیدِ عَنْ قَیْسٍ أَبِى إِسْمَاعِیلَ وَ ذَكَرَ أَنَّهُ لَا بَأْسَ بِهِ مِنْ أَصْحَابِنَا رَفَعَهُ قَالَ جَاءَ رَجُلٌ إِلَى النَّبِیِّ ص فَقَالَ یَا رَسُولَ اللَّهِ أَوْصِنِی فَقَالَ احْفَظْ لِسَانَكَ قَالَ یَا رَسُولَ اللَّهِ أَوْصِنِی قَالَ احْفَظْ لِسَانَكَ قَالَ یَا رَسُولَ اللَّهِ أَوْصِنِى قَالَ احْفَظْ لِسَانَكَ وَیْحَكَ وَ هَلْ یَكُبُّ النَّاسَ عَلَى مَنَاخِرِهِمْ فِى النَّارِ إِلَّا حَصَائِدُ أَلْسِنَتِهِمْ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 177 روایة:14 @*@
ترجمه :
مردى خدمت پیغمبر صلى الله علیه و آله آمد و عرض كرد: یا رسول الله! مرا سفارشى كن، فرمود: زبانت را نگهدار. گفت: یا رسول الله! مرا سفارشى كن فرمود: زبانت را نگهدار، گفت یا رسول الله! مرا سفارشى كن فرمود: زبانت را نگهدار واى بر تو! آیا مردم را جز دور شدههاى زبانشان برو در آتش اندازد.
أَبُو عَلِیٍّ الْأَشْعَرِیُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الْجَبَّارِ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَمَّنْ رَوَاهُ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَنْ لَمْ یَحْسُبْ كَلَامَهُ مِنْ عَمَلِهِ كَثُرَتْ خَطَایَاهُ وَ حَضَرَ عَذَابُهُ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 177 روایة:15 @*@
ترجمه :
رسولخدا (ص) فرمود: كسیكه سخنش را از عملش نشمارد، خطاهایش زیاد شود و عذابش فرا رسد.
عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ النَّوْفَلِیِّ عَنِ السَّكُونِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص یُعَذِّبُ اللَّهُ اللِّسَانَ بِعَذَابٍ لَا یُعَذِّبُ بِهِ شَیْئاً مِنَ الْجَوَارِحِ فَیَقُولُ أَیْ رَبِّ عَذَّبْتَنِی بِعَذَابٍ لَمْ تُعَذِّبْ بِهِ شَیْئاً فَیُقَالُ لَهُ خَرَجَتْ مِنْكَ كَلِمَةٌ فَبَلَغَتْ مَشَارِقَ الْأَرْضِ وَ مَغَارِبَهَا فَسُفِكَ بِهَا الدَّمُ الْحَرَامُ وَ انْتُهِبَ بِهَا الْمَالُ الْحَرَامُ وَ انْتُهِكَ بِهَا الْفَرْجُ الْحَرَامُ وَ عِزَّتِى وَ جَلَالِى لَأُعَذِّبَنَّكَ بِعَذَابٍ لَا أُعَذِّبُ بِهِ شَیْئاً مِنْ جَوَارِحِكَ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 177 روایة:16 @*@
ترجمه :
رسولخدا (ص) فرمود: خدا زبان را عذابى كند كه هیچیك از اعضاء را آن عذاب نكرده باشد، زبان گوید: پروردگارا مرا عذابى نمودى كه چیز دیگر را چنان عذاب ننمودى؟ باو گفته شود تو یك جمله گفتى كه بمشارق و مغارب زمین رسید و بوسیله آن خون محترم ریخته شد و مال محترم غارت شد و فرج محترم دریده شد، بعزت و جلالم سوگند ترا عذابى كنم كه هیچیك از اعضاء دیگر را آنگونه عذاب نكرده باشم.
بِهَذَا الْإِسْنَادِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِنْ كَانَ فِى شَیْءٍ شُؤْمٌ فَفِی اللِّسَانِ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 178 روایة:17 @*@
ترجمه :
رسولخدا (ص) فرمود: اگر در چیزى نجسى باشد در زبانست.
عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ وَ الْحُسَیْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ مُعَلَّى بْنِ مُحَمَّدٍ جَمِیعاً عَنِ الْوَشَّاءِ قَالَ سَمِعْتُ الرِّضَا ع یَقُولُ كَانَ الرَّجُلُ مِنْ بَنِى إِسْرَائِیلَ إِذَا أَرَادَ الْعِبَادَةَ صَمَتَ قَبْلَ ذَلِكَ عَشْرَ سِنِینَ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 178 روایة:18 @*@
ترجمه :
امام رضا علیه السلام میفرمود: هرگاه مردى از بنىاسرائیل میخواست عبادت كند، ده سال پیش از آن خاموشى میگزید. (یعنى سخن بیهوده نمیگفت و فكر خود را متوجه علوم و معارف دینى مینمود و سپس بتعلیم و هدایت میپرداخت).
مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ بَكْرِ بْنِ صَالِحٍ عَنِ الْغِفَارِیِّ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ إِبْرَاهِیمَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَنْ رَأَى مَوْضِعَ كَلَامِهِ مِنْ عَمَلِهِ قَلَّ كَلَامُهُ إِلَّا فِیمَا یَعْنِیهِ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 178 روایة:19@*@
ترجمه :
رسول خدا (ص) فرمود: هر كه محل سخنش را از كردارش بیند (یعنى سخنش را از كردارش شمارد و آنرا بیشتر از هر كارش داند) سخن گفتنش كم شود، مگر درباره آنچه برایش سودمند باشد.
أَبُو عَلِیٍّ الْأَشْعَرِیُّ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ الْكُوفِیِّ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِیسَى عَنْ سَعِیدِ بْنِ یَسَارٍ عَنْ مَنْصُورِ بْنِ یُونُسَ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ فِى حِكْمَةِ آلِ دَاوُدَ عَلَى الْعَاقِلِ أَنْ یَكُونَ عَارِفاً بِزَمَانِهِ مُقْبِلًا عَلَى شَأْنِهِ حَافِظاً لِلِسَانِهِ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 178 روایة:20 @*@
ترجمه :
امام صادق (ع) فرمود: در حكمت آل داود (كتاب زبور) است كه: بر عاقل لازمست كه بوضع زمان خود آشنا باشد، سر گرم كار خود بوده، زبانش را حفظ كند.
مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَیْنِ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَسَنِ بْنِ رِبَاطٍ عَنْ بَعْضِ رِجَالِهِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ لَا یَزَالُ الْعَبْدُ الْمُؤْمِنُ یُكْتَبُ مُحْسِناً مَا دَامَ سَاكِتاً فَإِذَا تَكَلَّمَ كُتِبَ مُحْسِناً أَوْ مُسِیئاً
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 178 روایة:21 @*@
ترجمه :
امام صادق (ع) فرمود: بنده مؤمن تا زمانیكه خاموش باشد. نیكوكار نوشته میشود و چون سخن گوید: نیكوكار یا بدكردار نوشته شود.