بَابُ الْحِلْمِ
مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِى نَصْرٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عُبَیْدِ اللَّهِ قَالَ سَمِعْتُ الرِّضَا ع یَقُولُ لَا یَكُونُ الرَّجُلُ عَابِداً حَتَّى یَكُونَ حَلِیماً وَ إِنَّ الرَّجُلَ كَانَ إِذَا تَعَبَّدَ فِى بَنِىإِسْرَائِیلَ لَمْ یُعَدَّ عَابِداً حَتَّى یَصْمُتَ قَبْلَ ذَلِكَ عَشْرَ سِنِینَ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 172 روایة:1 @*@
ترجمه :
امام رضا (ع) میفرمود: مرد عابد نباشد،جز آنكه خویشتن دار باشد، و چون مردى در بنىاسرائیل خود را بعبادت وامیداشت، تا پیش از آن ده سال خاموش نمیگزید، عابد محسوب نمیشد،
مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ النُّعْمَانِ عَنِ ابْنِ مُسْكَانَ عَنْ أَبِی حَمْزَةَ قَالَ الْمُؤْمِنُ خَلَطَ عَمَلَهُ بِالْحِلْمِ یَجْلِسُ لِیَعْلَمَ وَ یَنْطِقُ لِیَفْهَمَ لَا یُحَدِّثُ أَمَانَتَهُ الْأَصْدِقَاءَ وَ لَا یَكْتُمُ شَهَادَتَهُ الْأَعْدَاءَ وَ لَا یَفْعَلُ شَیْئاً مِنَ الْحَقِّ رِیَاءً وَ لَا یَتْرُكُهُ حَیَاءً إِنْ زُكِّیَ خَافَ مِمَّا یَقُولُونَ وَ اسْتَغْفَرَ اللَّهَ مِمَّا لَا یَعْلَمُونَ لَا یَغُرُّهُ قَوْلُ مَنْ جَهِلَهُ وَ یَخْشَى إِحْصَاءَ مَا قَدْ عَمِلَهُ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 173 روایة:2 @*@
ترجمه :
ابو حمزه گوید: مؤمن عملش را با خویشتن دارى آمیخته است. مینشیند تا بیاموزد (بمجلسى میرود كه چیزى بیاموزد) میگوید تا بفهمد، (براى فهمیدن سؤال میكند، نه براى اظهار فضل) امانتى كه نزدش هست بدو ستانش خبر نمیدهد (تا چه رسد بدشمنان) و شهادت خود را از دشمنانش پنهان نمیكند (بنفع دشمناانش گواهى میدهد تا چه رسد بدوستان) و هیچ امر حقى را بقصد خود نمائى انجام ندهد و از روى شرمسارى ترك نكند، اگر او را بستایند، از گفتار آنها بترسد و نسبت بآنچه آنها نمیدانند، از خدا آمرزش خواهد، گفتار كسیكه او را نشناخته مغرورش نكند و از آمار كردار خود (نزد خدایتعالى) در هراس است.
مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنِ ابْنِ بُكَیْرٍ عَنْ زُرَارَةَ عَنْ أَبِى جَعْفَرٍ ع قَالَ كَانَ عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ ع یَقُولُ إِنَّهُ لَیُعْجِبُنِی الرَّجُلُ أَنْ یُدْرِكَهُ حِلْمُهُ عِنْدَ غَضَبِهِ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 173 روایة:3 @*@
ترجمه :
على بن الحسین (ع) میفرمود: من خوشم میاید از مردى كه هنگام غضب بردباریش او را دریابد.
عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَكَمِ عَنْ أَبِی جَمِیلَةَ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یُحِبُّ الْحَیِیَّ الْحَلِیمَ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 173 روایة:4 @*@
ترجمه :
امام باقر (ع): خداى عزوجل شخصى با حیاى خویشتن دار را دوست دارد.
عَنْهُ عَنْ عَلِیِّ بْنِ حَفْصٍ الْعَوْسِیِّ الْكُوفِیِّ رَفَعَهُ إِلَى أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَا أَعَزَّ اللَّهُ بِجَهْلٍ قَطُّ وَ لَا أَذَلَّ بِحِلْمٍ قَطُّ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 173 روایة:5 @*@
ترجمه :
رسولخدا (ص) فرمود: خدا هیچگاه كسى را بسبب جهل عزیز نساخته و بسبب بردبارى ذلیل نداشته است.
عَنْهُ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِهِ رَفَعَهُ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع كَفَى بِالْحِلْمِ نَاصِراً وَ قَالَ إِذَا لَمْ تَكُنْ حَلِیماً فَتَحَلَّمْ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 173 روایة:6 @*@
ترجمه :
امام صادق (ع) فرمود: بردباى براى یارى (مرد بردبار) كافى است. و فرمود: اگر بردبار نیستى خود را به بردبارى وادار.
مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ عَبْدِ اللَّهِ الْحَجَّالِ عَنْ حَفْصِ بْنِ أَبِى عَائِشَةَ قَالَ بَعَثَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع غُلَاماً لَهُ فِى حَاجَةٍ فَأَبْطَأَ فَخَرَجَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع عَلَى أَثَرِهِ لَمَّا أَبْطَأَ فَوَجَدَهُ نَائِماً فَجَلَسَ عِنْدَ رَأْسِهِ یُرَوِّحُهُ حَتَّى انْتَبَهَ فَلَمَّا تَنَبَّهَ قَالَ لَهُ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع یَا فُلَانُ وَ اللَّهِ مَا ذَلِكَ لَكَ تَنَامُ اللَّیْلَ وَ النَّهَارَ لَكَ اللَّیْلُ وَ لَنَا مِنْكَ النَّهَارُ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 173 روایة:7 @*@
ترجمه :
امام صادق (ع) یكى از غلامانش را پى كارى فرستاد، او دیر كرد، امام بدنبالش رفت دید خوابیده است، بالاى سرش نشست و بادش میزد تا بیدار شد، امام صادق (ع) باو فرمود: فلانى بخدا تو این حق را ندارى كه شب و روز هر دو بخوابى. شبت براى خود و روزت از آن ماست.
مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ النُّعْمَانِ عَنْ عَمْرِو بْنِ شِمْرٍ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْحَیِیَّ الْحَلِیمَ الْعَفِیفَ الْمُتَعَفِّفَ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 173 روایة:8 @*@
ترجمه :
رسول خدا (ص) فرمود: خدا شخص با حیاى خویشتن دار، پاكدامن، با مناعت را (كه از مردم سؤال نمیكند) دوست دارد.
أَبُو عَلِیٍّ الْأَشْعَرِیُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ أَیُّوبَ بْنِ نُوحٍ عَنْ عَبَّاسِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ رَبِیعِ بْنِ مُحَمَّدٍ الْمُسْلِیِّ عَنْ أَبِی مُحَمَّدٍ عَنْ عِمْرَانَ عَنْ سَعِیدِ بْنِ یَسَارٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ إِذَا وَقَعَ بَیْنَ رَجُلَیْنِ مُنَازَعَةٌ نَزَلَ مَلَكَانِ فَیَقُولَانِ لِلسَّفِیهِ مِنْهُمَا قُلْتَ وَ قُلْتَ وَ أَنْتَ أَهْلٌ لِمَا قُلْتَ سَتُجْزَى بِمَا قُلْتَ وَ یَقُولَانِ لِلْحَلِیمِ مِنْهُمَا صَبَرْتَ وَ حَلُمْتَ سَیَغْفِرُ اللَّهُ لَكَ إِنْ أَتْمَمْتَ ذَلِكَ قَالَ فَإِنْ رَدَّ الْحَلِیمُ عَلَیْهِ ارْتَفَعَ الْمَلَكَانِ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 174 روایة:9 @*@
ترجمه :
امام صادق (ع) فرمود: چون میان دو نفر نزاعى در گیرد، دو فرشته فرود آیند بآنكه سفیه و بیخرد است گویند: هرچه خواستى گفتى، خودت لایق آنچه گفتى هست، و كیفر گفتار ترا خواهى دید. و به بردبار گویند: صبر كردى و حلم نمودى، اگر حلمت را بپایان رسانى، خدا ترا میآمرزد، سپس فرمود: ولى اگر شخص بردبار جواب او را پس دهد، آندو فرشته بالا روند.