بَابُ الْعَفْوِ
عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص فِى خُطْبَتِهِ أَ لَا أُخْبِرُكُمْ بِخَیْرِ خَلَائِقِ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ الْعَفْوُ عَمَّنْ ظَلَمَكَ وَ تَصِلُ مَنْ قَطَعَكَ وَ الْإِحْسَانُ إِلَى مَنْ أَسَاءَ إِلَیْكَ وَ إِعْطَاءُ مَنْ حَرَمَكَ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 166 روایة:1 @*@
ترجمه :
رسولخدا (ص) فرمود: بهترین اخلاق دنیا و آخرت را بشما خبر ندهم؟ گذشتن از كسى است كه بتوستم كرده و پیوستن با كسیكه از تو بریده و نیكى باكسیكه بتو بدى كرده و بخشیدن بكسیكه ترا محروم ساخته.
عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الْحَمِیدِ عَنْ یُونُسَ بْنِ یَعْقُوبَ عَنْ غُرَّةَ بْنِ دِینَارٍ الرَّقِّیِّ عَنْ أَبِی إِسْحَاقَ السَّبِیعِیِّ رَفَعَهُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص أَ لَا أَدُلُّكُمْ عَلَى خَیْرِ أَخْلَاقِ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ تَصِلُ مَنْ قَطَعَكَ وَ تُعْطِى مَنْ حَرَمَكَ وَ تَعْفُو عَمَّنْ ظَلَمَكَ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 167 روایة: 2 @*@
ترجمه :
رسولخدا (ص) فرمود: شما را به بهترین اخلاق دنیا و آخرت رهبرى نكنم؟ پیوستن بكسى كه از تو بریده و بخشیدن بكسى كه محرومت ساخته و گذشتن از كسى كه بتو ستم كرده است.
عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى بْنِ عُبَیْدٍ عَنْ یُونُسَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ نُشَیْبٍ اللَّفَائِفِیِّ عَنْ حُمْرَانَ بْنِ أَعْیَنَ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع ثَلَاثٌ مِنْ مَكَارِمِ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ تَعْفُو عَمَّنْ ظَلَمَكَ وَ تَصِلُ مَنْ قَطَعَكَ وَ تَحْلُمُ إِذَا جُهِلَ عَلَیْكَ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 167 روایة:3 @*@
ترجمه :
امام صادق (ع) فرمود: سه چیز از صفات خوب دنیا و آخرتند: گذشتن از كسیكه بتو ستم كرده و پیوسته با آنكه از تو بریده و خویشتن دارى زمانیكه باتو نادانى كنند.
عَلِیٌّ عَنْ أَبِیهِ وَ مُحَمَّدُ بْنُ إِسْمَاعِیلَ عَنِ الْفَضْلِ بْنِ شَاذَانَ جَمِیعاً عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ عَبْدِ الْحَمِیدِ عَنْ أَبِى حَمْزَةَ الثُّمَالِیِّ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ ع قَالَ سَمِعْتُهُ یَقُولُ إِذَا كَانَ یَوْمُ الْقِیَامَةِ جَمَعَ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ فِى صَعِیدٍ وَاحِدٍ ثُمَّ یُنَادِى مُنَادٍ أَیْنَ أَهْلُ الْفَضْلِ قَالَ فَیَقُومُ عُنُقٌ مِنَ النَّاسِ فَتَلَقَّاهُمُ الْمَلَائِكَةُ فَیَقُولُونَ وَ مَا كَانَ فَضْلُكُمْ فَیَقُولُونَ كُنَّا نَصِلُ مَنْ قَطَعَنَا وَ نُعْطِى مَنْ حَرَمَنَا وَ نَعْفُو عَمَّنْ ظَلَمَنَا قَالَ فَیُقَالُ لَهُمْ صَدَقْتُمُ ادْخُلُوا الْجَنَّةَ
على بن الحسین (ع) فرمود: چون روز قیامت شود، خداى تبارك و تعالى پیشینیان و پسینیان را در یك سرزمین گرد آورد، سپس یك منادى فریاد كشید: اهل فضل كجایند؟ جماعتى از مردم برخیزند فرشتگان ایشانرا استقبال كنند و گویند: فضل شما چه بوده؟ گویند: ما بكسیكه ا ما میبرید میپیوستیم و بآنكه ما را محروم میكرد عطا میكردیم و از كسیكه بما ستم مینمود، در میگذشتیم، سپس بآنها گویند راست گفتید داخل بهشت شوید.
عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ جَهْمِ بْنِ الْحَكَمِ الْمَدَائِنِیِّ عَنْ إِسْمَاعِیلَ بْنِ أَبِی زِیَادٍ السَّكُونِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص عَلَیْكُمْ بِالْعَفْوِ فَإِنَّ الْعَفْوَ لَا یَزِیدُ الْعَبْدَ إِلَّا عِزّاً فَتَعَافَوْا یُعِزَّكُمُ اللَّهُ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 167 روایة:5 @*@
ترجمه :
رسولخدا (ص) فرمود: بر شما باد بگذشت، زیرا گذشت جز عزت بنده را نیفزاید، از یكدیگر بگذرید تا خدا شما را عزیز كند.
مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِى خَالِدٍ الْقَمَّاطِ عَنْ حُمْرَانَ عَنْ أَبِى جَعْفَرٍ ع قَالَ النَّدَامَةُ عَلَى الْعَفْوِ أَفْضَلُ وَ أَیْسَرُ مِنَ النَّدَامَةِ عَلَى الْعُقُوبَةِ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 168 روایة:6 @*@
ترجمه :
امام باقر (ع) فرمود: پشیمانى از گذشت بهتر و آسانتر است تا پشیمانى از كیفر.
شرح :یعنى اگر شخصى را كه بتو ستمى كرده بود بخشیدى و از او در گذشتى، سپس دانستى كه آن گذشت مورد نداشته زیرا آن ستمگرمتنبه نگشت و از گذشت خود پشیمان شدى، این پشیمانى بهتر و آسانتر است از موردیكه ستمگر را مجازات كنى وسپس بفهمى، اگر از او میگذشتى و او را میبخشیدى بهتر بود.
اما بهتر بودن اولى از دومىبجهت همین اخبار و نیز آیات شریفهایستكه خدایتعالى بعفو و گذشت دستور میدهد و اما آسانتر بودنشبراى اینستكه از ستمگر بخشیده میتوان انتقام گرفت، ولى جبران كیفر بیجا بسى مشكل و دشوار است.
عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ عَنْ سَعْدَانَ عَنْ مُعَتِّبٍ قَالَ كَانَ أَبُو الْحَسَنِ مُوسَى ع فِىحَائِطٍ لَهُ یَصْرِمُ فَنَظَرْتُ إِلَى غُلَامٍ لَهُ قَدْ أَخَذَ كَارَةً مِنْ تَمْرٍ فَرَمَى بِهَا وَرَاءَ الْحَائِطِ فَأَتَیْتُهُ وَ أَخَذْتُهُ وَ ذَهَبْتُ بِهِ إِلَیْهِ فَقُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ إِنِّى وَجَدْتُ هَذَا وَ هَذِهِ الْكَارَةَ فَقَالَ لِلْغُلَامِ یَا فُلَانُ قَالَ لَبَّیْكَ قَالَ أَ تَجُوعُ قَالَ لَا یَا سَیِّدِى قَالَ فَتَعْرَى قَالَ لَا یَا سَیِّدِى قَالَ فَلِأَیِّ شَیْءٍ أَخَذْتَ هَذِهِ قَالَ اشْتَهَیْتُ ذَلِكَ قَالَ اذْهَبْ فَهِیَ لَكَ وَ قَالَ خَلُّوا عَنْهُ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 168 روایة:7 @*@
ترجمه :
معتب گوید: موسى بن جعفر (ع) در باغ خرمایش بود و شاخه میبرید، یكى از غلامان حضرت بردم و گفتم: قربانت گردم، من این غلام را دیدم كه این خوشهها را برداشته بود.
حضرت فرمود: فلانى! غلام گفت: لبیك،
فرمود: گرسنهاى؟ گفت نه، آقاى من!
فرمود: برهنهاى: گفت: نه، آقاى من!
فرمود: پس چرا این را برداشتى؟ گفت: این را دلم میخواست.
فرمود: برو، این خرما هم از تو، و فرمود او را رها كنید.
عَنْهُ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا الْحَسَنِ ع یَقُولُ مَا الْتَقَتْ فِئَتَانِ قَطُّ إِلَّا نُصِرَ أَعْظَمُهُمَا عَفْواً
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 169 روایة:8 @*@
ترجمه :
حضرت ابوالحسن (ع) فرمود: هر دو گروهى كه برابر شوند (بجنگ یكدیگر برخیزند) آنكه گذشتش بیشتر است نصرت یابد.
مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنِ ابْنِ بُكَیْرٍ عَنْ زُرَارَةَ عَنْ أَبِى جَعْفَرٍ ع قَالَ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص أُتِیَ بِالْیَهُودِیَّةِ الَّتِی سَمَّتِ الشَّاةَ لِلنَّبِیِّ ص فَقَالَ لَهَا مَا حَمَلَكِ عَلَى مَا صَنَعْتِ فَقَالَتْ قُلْتُ إِنْ كَانَ نَبِیّاً لَمْ یَضُرَّهُ وَ إِنْ كَانَ مَلِكاً أَرَحْتُ النَّاسَ مِنْهُ قَالَ فَعَفَا رَسُولُ اللَّهِ ص عَنْهَا
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 169 روایة:9 @*@
ترجمه :
امام باقر علیه السلام فرمود: زن یهودیهاى را كه گوشت گوسفند یرا مسموم كرده تا پیغمبر (ص) بخورد، خدمت آنحضرت آوردند. فرمود: چه چیز ترا بر آن كار وا داشت؟ گفت با خود گفتم اگر او پیغمبر باشد زیانش نرساند و اگر پادشاه باشد، مردم را از او آسوده خواهم كرد. پس رسولخدا (ص) از او در گذشت.
عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ یُونُسَ عَنْ عَمْرِو بْنِ شِمْرٍ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ ثَلَاثٌ لَا یَزِیدُ اللَّهُ بِهِنَّ الْمَرْءَ الْمُسْلِمَ إِلَّا عِزّاً الصَّفْحُ عَمَّنْ ظَلَمَهُ وَ إِعْطَاءُ مَنْ حَرَمَهُ وَ الصِّلَةُ لِمَنْ قَطَعَهُ
@@اصول كافى جلد3 صفحه: 169 روایة:10 @*@
ترجمه :
سه چیز است كه خدا بوسیله آن جز عزت مرد مسلمان را نیفزاید: گذشت از كسیكه باو ستم كرده و بخشیدن بآنك محرومش ساخته و پیوست با آنكه از او بریده است.