گرچه آیه در مورد خاصی نازل شده، ولی با این حال مفهوم عامی دارد و نشان می دهد آنچه مقام آدمی را نزد خدا بالا می برد، دو چیز است: 1 - ایمان
@@تفسیر نمونه جلد 23 صفحه 443@@@
2 - علم.
می دانیم مقام ((شهید)) در اسلام والاترین مقام است، در عین حال در حدیثی از پیامبر اکرم (صلی اللّه علیه و آله) می خوانیم: فضل العالم علی الشهید درجة، و فضل الشهید علی العابد درجه... و فضل العالم علی سائر الناس کفضلی علی ادناهم!: ((عالم یک درجه از شهید بالاتر است، و شهید یکدرجه از عابد... و برتری عالم بر سایر مردم مانند برتری من بر کوچکترین آنها است)).**(مجمع البیان) جلد 9 صفحه 253.***
در حدیث دیگری از امیر مؤمنان علی (علیه السلام) می خوانیم: من جائته منیته و هو یطلب العلم فبینه و بین الانبیاء درجة!: ((کسی که مرگ او فرارسد در حالی که در طلب علم است، میان او و پیامبران یک درجه فاصله است))!.**همان***
می دانیم در شبهای ماهتابی مخصوصا شب چهاردهم ماه که ((بدر کامل)) است، ستارگان در نور ماه محو می شوند، و جالب اینکه در مقایسه عالم و عابد در حدیث دیگری از پیامبر (صلی اللّه علیه و آله) آمده فضل العالم علی العابد کفضل القمر لیلة البدر علی سائر الکواکب:((برتری عالم بر عابد همچون برتری ماه در شب بدر، بر سایر ستارگان است)).**(جوامع الجامع) (مطابق نقل (نور الثقلین) جلد 5 صفحه 264 _ (قرطبی) جلد 9 صفحه 6470).***
جالب اینکه عابد عبادتی را انجام می دهد که هدف آفرینش انسان است ولی از آنجا که روح عبادت معرفت است عالم بر او برتری فوق العاده دارد. آنچه درباره برتری عالم بر عابد در روایات فوق آمده، منظور از آن فاصله عظیم میان این دو است، و لذا در حدیث دیگری تفاوت میان این دو بجای یک درجه، یکصد درجه ذکر شده که فاصله هر درجه با درجه دیگر، مقدار حرکت سریع اسب در هفتاد سال است!.**همان***
@@تفسیر نمونه جلد 23 صفحه 444@@@
این نیز واضح است که مقام شفاعت در قیامت از آن هر کس نیست، بلکه مقام مقربان درگاه خدا است، اما در حدیثی از پیامبر (صلی اللّه علیه و آله) می خوانیم: یشفع یوم القیامة ثلاثة الانبیاء ثم العلماء ثم الشهداء: ((سه گروه در قیامت شفاعت می کنند، پیامبران، علما و شهیدان))!.**(روح المعانی) جلد 28 صفحه 26 _ (قرطبی) جلد 9 صفحه 6470.***
در حقیقت موفقیت در طریق تکامل و جلب خشنودی خدا و قرب او مرهون دو عامل است: ایمان و علم یا آگاهی و تقوی که هیچکدام بدون دیگری برای هدایت و پیروزی کافی نیست.