ریشة سخت زندگیكردن، یكی این است كه فكر میكنیم در این دنیا آمدهایم تا فقط رزق درآوریم، در حالیكه آمدهایم در این دنیا تا بندگی كنیم و خدا رزق ما را به عهده گرفته است و هر چه در بندگی خدا بیشتر همّت كنیم، راحتتر رزق ما را تأمین میكند. خداوند در قرآن میفرماید: «ما مِنْ دابَّةٍ فِیالْاَرْضِ اِلّا عَلَی اللهِ رِزْقُها»(43) یعنی هیچ جنبندهای نیست مگر اینكه رزق او بر عهدة خدا است. پس وقتی تأمین رزق را به عهده گرفته، معلوم میشود كه ما را برای كار دیگری خلق كرده است، آن وقت همان خدایی كه میفرماید: رزق بندگانم را خودم به عهده گرفتهام و آنها را برای پولدرآوردن خلق نكردهام، میفرماید آنها را برای عبادت و بندگی خلق كردهام. البته دوباره عرض میكنم به بهانة اینكه خدا رزق ما را به عهده گرفته، به گوشة خانقاه خزیدن، یعنی از انسانیت دور شدن. امام خمینی«رحمةاللهعلیه» آن مرد الهیِ دوران اخیر، در عین توجّه به سرنوشت جامعه و دقت در مسائل سیاسی جهان، گاهی در ماههای رجب و شعبان و رمضان ملاقاتهای مهم مملكتی را تعطیل میكردند و به اصلاح نفس خودشان میپرداختند. آری؛ مسلّم نگران رزقشان نبودند و رزقشان هم میرسید ولی در عین توجه به خودسازی، از تحركهای اجتماعی، خود را جدا نكرده بودند. پس تحرّكها اگر عبودیتگونه شوند، ما مقصد حیات خود را روی زمین بهدست میآوریم. رزق از این جهت تأمین شده است كه ما كارهای دیگری به عهده داریم، در كنار آن كارها رزق ما هم میرسد، ولی عكسش؛ اگر زمین را بگیری و از نیّت بندگی خدا روی زمین غفلت كنی، اوّلاّ؛ خودت دستیابی به رزقت را سخت كردهای و تمام زندگی میشود طلب رزق. ثانیاً؛ بگو مقصد و هدف زندگی زمینیِ تو كه برای رسیدن به آن مقصد، رزق خود را تهیه میكنی، چه میشود؟
یكی دیگر از عواملی كه دستیابی به رزق را مشكل میكند، گناه است. پیامبر خدا(ص) میفرمایند: «اِنَّ الرَّجُلَ لَیُحْرَمُ الرِّزْقَ بِالذّنْبِ یُصِیبُهُ ....»(44) یعنی؛ انسان با گناهی كه مرتكب میشود، رزقی را كه باید به او برسد از خود دور میكند و در مقابل، با بندگی خدا، رزقی كه برای ما كافی باشد به ما خواهد رسید، به طوری كه رسولخدا(ص) میفرمایند: «مَنْ اَحْسَنَ فِیمَا بَیْنَهُ وَ بَیْنَاللهِ، كَفَاهُاللهُ ما بَیْنَهُ وَ بَیْنَ النّاس، وَ مَنْ اَصْلَحَ سَریرَتَهُ اَصْلَحَاللهُ عَلانِیَتَهُ وَمَنْ عَمِلَ لِاَخِرَتِهِ كَفاهُاللهُ دُنْیاهُ»(45) یعنی؛ هركس رابطة بین خود و خدا را نیكو گرداند، خداوند رابطة بین او و مردم را خود به عهده میگیرد و اصلاح میكند، و هركس باطن خود را اصلاح كند، خداوند ظاهر او را اصلاح میكند، و هركس برای آخرت خود عمل كند، خداوند دنیای او را به عهده خواهد گرفت. چنانچه از این حدیث شریف برمیآید اگر ما وظیفة اصلی خود را كه عمل برای آخرت است فراموش نكنیم، خداوند امور دنیایی ما را به راحتی تأمین میكند.