تربیت
Tarbiat.Org

جایگاه رزق انسان در هستی
اصغر طاهرزاده

رزق هر كس به وقتش می‌رسد

حضرت می‌فرمایند: «وَاعْلَمْ یا بُنَیَّ! اَنَّ الرِّزْقَ رِزْقانِ: رِزْقٌ تَطْلُبُهُ وَ رِزْقٌ یَطْلُبُكَ»؛ ای فرزندم بدان كه رزق دو نوع است؛ رزقی كه تو به دنبال آن هستی، و رزقی كه آن به دنبال تو است. در رزق اوّلی كه تو به دنبال آن می‌دوی، هلاكت خودت را در آن می‌یابی، چون هر چه بیشتر به دنبال آن بگردی، كمتر به آن دست می‌یابی و عملاً حاصل كار تو پوچ خواهد بود. ولی رزق دومی آنچنان است كه تا تو را نیابد، تو را رها نمی‌كند. تو را همواره دنبال می‌كند، چون آن رزق را خدا برای تو مقدّر كرده است. به طوری كه رسول‌خدا(ص) در همین راستا می‌فرمایند: «لَوْ اَنَّ ابْنَ آدَمَ هَرَبَ مِنْ رِزْقِه كَمَا یَهْرَبُ مِنَ الْمَوْتَ لَاَدْرَكَهُ رِزْقُهُ كَمَا یُدْرِكْهُ الْمَوت»(12) یعنی؛ اگر فرزند آدم از رزقش كه برای او مقدّر شده فرار كند، آن‌طور كه از مرگ فرار می‌كند، آن رزق به او می‌رسد، همان‌طور كه مرگ به او می‌رسد. و نیز از امام‌صادق(ع) داریم كه:
«لَوْ كَانَ الْعَبْدُ فِی جُحْرٍ لَأَتَاهُ رِزْقُهُ فَأَجْمِلُوا فِی الطَّلَبِ».(13) یعنی؛ اگر بنده‌ای در سوراخی باشد رزق او به او خواهد رسید، پس در طلب آن حریص نباشید.
ریشة بسیاری از ‌كاری‌های غلط ما در نفهمیدن این نكته است. اگر در هنگام نیاز، زبون می‌شویم و التماس می‌‌كنیم و اگر چون ثروتمند شویم، مغرور می‌گردیم و جفا و ظلم به فقرا را پیشه می‌سازیم، همه و همه به جهت نفهمیدن جایگاه این دو رزق است، در حالی‌كه رزق تو مشخص است و كسی هم نمی‌تواند آن را از تو برباید. لذا حضرت در ادامه فرمودند: چه زشت است خواری، هنگام نیاز و جفا، هنگام غنا. پس ما در این دنیا وظیفه‌ای داریم كه باید از آن غفلت نكنیم، رزق ما هم از قبل تأمین شده است و می‌گردد تا ما را پیدا كند، البته اگر انسان كارهای غلط انجام دهد، رزقش را خراب می‌كند كه راه درست كردن رزق، تصحیح رفتار و عقاید است. كسی كه در هر كاری اهل اصرار بیش از حدّ است نشان می‌دهد به مسیر الهیِ امور معتقد نیست و می‌خواهد با میل خودش كارها را شكل دهد كه مسلّم موفق نخواهد شد، ولی انرژی خود را بی‌خود مصرف كرده و عمر خود را بر باد داده است.