تربیت
Tarbiat.Org

جایگاه رزق انسان در هستی
اصغر طاهرزاده

امتحان در امتحان است ای پسر

اگر بفهمیم رزقی به دنبال ماست و ما را می‌یابد، پس دیگر در هنگام نیاز جا ندارد خود را خوار كنیم. حتّی وقتی سعی می‌كنیم مدرك بالاتر بگیریم باید قصد ما این باشد كه زمینه خدمت بیشتر را برای خود فراهم كنیم، ولی اگر برای به‌ دست‌آوردن رزق بیشتر، امیدمان به مدرك بود، حتماً ناكام می‌شویم. مگر تا حالا دیپلم شما به شما رزق داد كه حالا امید دارید فوق‌لیسانس شما به شما رزق بدهد؟ امامِ من و شما به ما گفته است رزقمان تأمین است، حالا وظیفه‌ است لیسانس داشته باشی، یا فوق‌لیسانس آن موضوع دیگری است.
اگر تهدید اهل دنیا را برای تنگ‌كردن رزقمان بپذیریم نسبت به این حرف امام معصوم غافل هستیم، واقعاً نهایت دانایی و شعور است اگر متوجه باشیم هیچ‌كس نمی‌تواند رزقی كه خداوند برای ما مقرّر فرموده ‌است، از دست ما برباید.
پیامبرخدا(ص) می‌فرمایند: «لا تَسْتَبْطِؤُا الرِّزْقَ فَأِنَّهُ لَمْ یَكُنْ عَبْدٌ لِیَمُوتَ حَتّی یَبْلُغَهُ آخِرُ رِزْقٍ هُوَ لَهُ، فَاتَّقُوااللهَ وَ اَجْمِلُوا فِی الطَّلَبِ، اَخْذِ الْحَلالِ وَ تَرْكِ الْحَرام»؛(14) یعنی رسیدن رزق به خود را كُند مپندارید، ممكن نیست بندة خدا بمیرد مگر این‌كه آخرین قسمت از رزقی كه برایش مقدّر شده به او برسد، پس تقوا پیشه كنید و در طلب رزق بسنده كنید در به‌ دست آوردن حلال و ترك حرام.
همین‌طور كه ملاحظه می‌كنید؛ ممكن است فكر كنیم رزق ما نرسیده و بعد تصوّر كنیم كسی می‌تواند رزق ما را تنگ كند، حضرت می‌فرمایند: این‌طور نیست، آری! ترك وظیفه و یا انجام گناه باعث تنگی رزق می‌شود كه این هم مربوط به خودمان است. عمده آن است كه نگران نقش بقیه در تنگ‌كردن رزق خودمان نباشیم. پس ما دو وظیفه داریم: یكی؛ خوار نكردن خود هنگام نیاز، و دیگری؛ ستم‌نكردن به دیگران هنگام بی‌نیازی، و بدانیم چنانچه ثروت داریم و به مستحق آن ندهیم، بد امتحان داده‌ایم، و اگر نداریم و التماس كنیم هم بد امتحان داده‌ایم.
آری؛ رزقتان ممكن است به این باشد كه مثلاً از طریق كسب و كار مشخصی به دست شما برسد، مثل كاسب و معلّم، من و شما می‌رویم به طرف كاری كه برایمان فراهم شده، تا خداوند رزقمان را بدهد و می‌دانیم رزّاق خداست و او چنین مقدّر كرده است كه رزق ما از این طریق به دست ما برسد. در این‌جا معلّمی و مغازه‌داری، وسیله است، ولی رزّاق خدا است، منتها چنین مقدّر فرموده كه رزق ما از این طریق برسد. امّا اگر ابزارها مقصد شد، خدا از مقصد‌بودن می‌افتد و در واقع رزّاق واقعی را گُم می‌كنیم، در این حالت است كه انواع انحراف‌ها اعم از گناه و خواری و ظلم در زندگی وارد می‌شود.