تربیت
Tarbiat.Org

مقامات العلیه (مختصر معراج السعاده نوشته ملا احمد نراقی)
حاج شیخ عباس قمی (رضوان الله علیه)

16- افراط در مزاح و شوخی‏

صفت شانزدهم، افراط در مزاح و شوخی است، که باعث سبکی و کم‏وقاری و موجب سقوط حصول مهابت و حصول خواری می‏گردد و دل را می‏میراند و از آخرت غفلت می‏آورد، و بسا باشد که باعث عداوت و دشمنی یا سبب آزردن و خجالت مؤمنی گردد، و لهذا گفته شده که هر چیزی را تخمی است، و تخم عداوت شوخی است، و از مفاسد آن آن است که دهان را به هرزه خندی می‏گشاید، و خنده بسیار دل را تاریک و آبرو و وقار را تمام میکند، ولکن پوشیده نماند که اگر افراط در مزاح نشود و تولید مفاسد مذکوره نکند مذموم نیست، بلکه ممدوح است، و مکرر مزاح از حضرت رسول صلی الله علیه و آله و سلم، و امیرالمؤمنین (علیهم السلام) صادر شده بحدی که منافقین مزاح را در حضرت امیر المؤمنین (علیه السلام) عیب شمردند، و همچنین خنده مذموم قهقهه است که با صدا باشد نه تبسم که آن محمود و ذکر آن در اوصاف حضرت رسول صلی الله علیه و آله و سلم مشهور است.(164)