تربیت
Tarbiat.Org

مقامات العلیه (مختصر معراج السعاده نوشته ملا احمد نراقی)
حاج شیخ عباس قمی (رضوان الله علیه)

3- شرک‏

صفت سوم، شرک است که عبارتست از آنکه آدمی غیر از خدا و دیگری را هم منشأ اثر داند پس اگر با این عقیده او را بندگی و عبادت کند آنرا شرک جلی و شرک عبادت گویند و اگر او را اطاعت کند در چیزی که رضای خدا در آن نیست آنرا شرک خفی و شرک اطاعت گویند، و شبهه‏ای نیست در این که شرک اعظم بواعث هلاک و خلود در عذاب دردناک است.
توحید
و ضد آن توحید است و از برای آن اقسامی چند است اول توحید در ذات، یعنی خدای را منزه دانستن از ترکیب خارجی و عقلی، و صفات او را عین ذاتش دانستن، دوم توحید در وجوب و وجود یعنی واجب الوجود را منحصر کردن در خدا و نفی شریک از او در صفت واجبیت وجود، سوم توحید در تأثیر و ایجاد و علامت وصول به این قسم از توحید آن است که آدمی در جمیع امور خود توکل بر خدا کند و امور خود را به او واگذارد و دیده از همه وسائط بپوشاند زیرا که بعد از آن که بر او روشن شد که به غیر از خدا هیچ احدی منشأ هیچ امری نیست، بلکه مبدأ هر موجودی و هر فعلی از خلق و رزق و غنا و فقر و مرض و صحت و ذلت و عزت و حیات و موت و غیر اینها حق تعالی است و بس، دیگر در هیچ امری ملتفت به غیر او نمی‏شود بلکه بیم او از خدا و امیدش به او و اعتمادش بر اوست.