صفت پنجم، دنائت همت است که عبارت از پستی طبع و قصور همت از طلب کارهای بزرگ و قناعت نمودن نفس به شغلهای پست و اعمال جزئیه و این صفت خبیثه نتیجه کم دلی و ضعف نفس است.
علو همت
و ضد آن علو همت است که سعی نمودن در تحصیل مراتب عالیه و کارهای بزرگ باشد و کسیکه همت او عالی باشد بامور جزئیه سر فرو نیاورد و به طمع منافع خسیسه دنیویه خود را به آن نیالاید.
غلام همت آنم که زیر چرخ کبود - ز هر چه رنگ تعلق پذیرد آزاد است
و این صفت نتیجه بزرگی ذات و شجاعت نفس است و بالاترین فضایل نفسانیه است زیرا که هر که به جائی رسید و به مراتب ارجمند سرافراز گردید، به واسطه این صفت شد.