بدانکه آدمی مرکب است از دو چیز، یکی این بدن ظاهر که آنرا تن گویند و مرکب از عناصر اربع(12) و از جنس این عالم است، و دیگر، نفس که آنرا روح و جان و عقل و دل نیز گویند و آن جوهر مجردی(13) است از عالم ملکوت(14) و بسبب همین گوهر است که آدمی بر سایر حیوانات ترجیح دارد و آدمی را به سبب این دو جزء المی و لذتی و محنتی و راحتی، میباشد. آلام بدن عبارت است از امراض و بیماریها و علم طب موضوع است از برای بیان آن امراض و معالجات آنها، و بیماری روح عبارت است از اخلاق رذیله که موجب هلاکت سرمدیه(15) است و صحت روح اتصاف اوست باوصاف قدسیه. پس همچنانکه آدمی در امراض تن محتاج است به طبیب و شرب دوا و پرهیز برای تصحیح تن و باز نماندن او از لذات خسیسه جماع و غذا و امثال اینها، پس در رفع امراض روحی احوج(16) است به معالجه و رجوع به علم اخلاق، چه، بیماری روح باز میدارد انسان را از رسیدن به لذات ابدیه و سعادات سرمدیه.
پس هان ای جان برادر! حدیث بیماری روح را سهل مگیر و معالجه آنرا بازیچه مشمار و مفاسد اخلاق رذیله را اندک مدان و صحت روح را به صحت تن قیاس مکن(17) و بدانکه سعادت مطلق حاصل نمیشود مگر باینکه صفحه نفس در جمیع اوقات از همه اخلاق ذمیمه پاک و به تمام صفات حسنه محلی(18) باشد، و اصلاح بعضی صفات یا در بعضی اوقات اگر چه خالی از ثمر نیست، لکن موجب سعادت ابدیه نمیشود.