تربیت
Tarbiat.Org

مبانی نظری نبوت و امامت
اصغر طاهرزاده

امامت از نظر حدیث

روایات قابل اعتمادی در دست است که کلیه‌ی مسلمانان، آن‌ها را صحیح می‌دانند و در آن روایات به شناخت امام تأکید شده که نمونه‌هایی از آن‌ها ذکر می‌شود:
الف- پیامبر(ص) فرمودند: «مَنْ ماتَ وَ لَمْ یَعْرِفْ اِمامَ زَمانِه، ماتَ مِیتَهً جاهِلِیهً»(67) كسی كه بدون شناختِ امام زمانش بمیرد، مرگش مرگ جاهلیت است. این روایت روشن می‌کند شناخت امام و شخص امام آنچنان مهم است و آن قدر مقام امام بالاست كه اگر كسی به شناخت او نایل نشود، در عین این كه پیامبر و قرآن را هم قبول داشته باشد، در عالم معنا به عنوان یک انسان بت‌پرست خواهد بود. پس اولاً: امام یك شخصیتی است كه باید در همیشه‌ی تاریخ حاضر باشد و مسلمانان باید در شناخت شخص او تلاش كنند. ثانیاً: در صورت شناخت امام زمان(ع) در هر زمانی، قرآن و پیامبر(ص) بركات خود را نمایان می‌سازند. پس باید مقام امام مقامی بسیار متعالی باشد كه شناخت او موجب نتیجه‌دادن بقیه‌ی قسمت‌های دین می‌شود و از آن‌جایی که امام دارای مقامی است متعالی و قدسی شناخت او منجر به درک معارف بزرگی خواهد شد که راه برای فهم دین هموار می‌شود.
ب – رسول خدا(ص) فرمودند: «اِنَّ الْحُجَّهَ لا تَقُومُ لِلّهِ عَلی خَلْقِهِ اِلاّ بِاِمامٍ حَتّی یُعْرَف»(68) حجت بر مردم تمام نمی‌شود مگر به وسیله امام ، آنگاه كه شناخته شود. این حدیث در راستای آیه‌ای است كه می‌فرماید: «لِئَلاّ یَكُونَ لِلنّاسِ عَلَی اللّهِ حُجَّةٌ بَعْدَ الرُّسُل»(69) خدا پیامبران را برای مردم فرستاد تا مردم بعد از پیامبران، بر خدا حجت و بهانه‌ای نداشته باشند. پس باید امام همواره در جامعه باشد تا حجت خدا بر مردم تمام شود و آن امام هم باید طوری باشد كه به واقع حجت خدا باشد و مردم را به سوی حق راهنمایی نماید، و لذا لازم است كه معصوم باشد.
ج - و باز حضرت رسول(ص) فرمودند: «لا تَخْلُوالاَرْضُ مِنْ حُجَّةٍ ظاهرٍ اَوْ خافٍ مَغْمُورٍ» زمین از حجت و امام خالی نمی‌ماند، حال چه امامتش آشكار و چه مخفی باشد. زیرا نبودن امام در جامعه موجب نابودی شریعت می‌شود، چون برای تربیت انسان‌ها، هم تئوری صحیح نیاز است و هم الگوی كاملی كه همه‌ی ابعاد انسانی‌اش به فعلیت رسیده باشد و امام است كه باطن شریعت را می‌شناسد و براساس آن باطن، ظاهر را تفسیر می‌كند و طوری تفسیر می‌كند كه ظاهر از باطن منفك نگردد. و نیز به عنوان واسطه‌ی فیض مددهای لازم را به اهل زمین می‌رساند.(70)