تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نمونه، جلد14
آیت الله مکارم شیرازی با همکاری جمعی از فضلاء و دانشمندان‏‏‏‏‏

4 - تفسیر ((ما ملکتم مفاتحه ))

در پاره ای از شاءن نزولها آمده است که در صدر اسلام هنگامی که مسلمانها به جهاد می رفتند گاهی کلید خانه خود را به افراد از کار افتادهای که قادر بر جهاد نبودند داده، و حتی به آنها اجازه می دادند که از غذاهای موجود در خانه بخورند اما آنها احیانا از ترس اینکه مبادا گناهی باشد، از خوردن امتناع می ورزیدند.

طبق این روایت منظور از ما ملکتم مفاتحه (خانه هائی که مالک کلیدهای آنها شده اید) همین است .**تفسیر قرطبی ذیل آیه مورد بحث (در وسائل الشیعه جلد 16 صفحه 436 باب 24 از ابواب مائده نیز حدیثی به این مضمون آمده است.***

از ((ابن عباس 9 نیز نقل شده که منظور وکیل انسان و نماینده او نسبت به آب و ملک و زراعت و چهارپایان است که به او اجازه داده شده است از میوه باغ به مقدار نیاز بخورد و از شیر حیوانات بنوشد، بعضی نیز آن را به ((شخص انباردار)) تفسیر کرده اند که حق دارد کمی از مواد غذائی تناول کند.

ولی با توجه به سایر گروههائی که در این آیه، نام آنها برده شده، ظاهر این است که منظور از این جمله، کسانی است که کلید خانه خود را به خاطر ارتباط نزدیک و اعتماد، به دست دیگری می سپارند، ارتباط نزدیک میان این دو سبب شده که آنها نیز در ردیف بستگان و دوستان نزدیک باشند، خواه رسما وکیل بوده باشد یا نه .

و اگر می بینیم در بعضی از روایات این جمله به وکیلی که عهده دار سرپرستی اموال کسی است تفسیر شده در واقع از قبیل بیان مصداق است و منحصر به آن نیست .
@@تفسیر نمونه جلد 14 صفحه 559@@@