مفسران برای بخشی از این آیات دو شاءن نزول ذکر کرده اند: نخست اینکه : یکی از منافقان با یک مرد یهودی نزاعی داشت، مرد یهودی، منافق ظاهر مسلمان را به داوری پیامبر اسلام (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) خواند، اما منافق زیر بار نرفت، و او را به داوری کعب بن اشرف یهودی ! دعوت کرد (و حتی طبق بعضی از روایات صریحا گفت ممکن است محمد در مورد ما عدالت را رعایت نکند!) آیات فوق نازل شد و سخت این گونه اشخاص را مورد سرزنش و مذمت قرار داد.
دیگر اینکه در میان امیر مؤمنان علی (علیه السلام ) و عثمان (یا طبق روایتی میان آنحضرت و مغیرة بن وائل ) بر سر زمینی که از علی (علیه السلام ) خریداری کرده بود و سنگهائی از آن بیرون آمد و خریدار می خواست آن را به عنوان معیوب بودن رد کند، اختلافی در گرفت، علی (علیه السلام ) فرمود: میان من و تو رسول الله داوری کند، اما حکم بن ابی العاص که از منافقان بود به خریدار گفت : این کار را مکن، چرا که اگر نزد پسر عموی او - یعنی پیامبر - بروی مسلما به نفع او داوری خواهد کرد! آیه فوق نازل شد و او را سخت نکوهش کرد.**(مجمع البیان) و تفسیر (روح المعانی) و تفسیر (تبیان) و تفسیر (قرطبی) و تفسیر (فخر رازی) و تفسیر (صافی) و تفسیر (نور الثقلین) (ذیل آیه مورد بحث با کمی تفاوت).***
@@تفسیر نمونه جلد 14 صفحه 514@@@
تفسیر: