نماز، از حقوق خدا بر عهده انسان است و انجام درست و به موقع آن، بر انسان مکلّف واجب است. کسی که نماز واجب خود را به هر دلیل در وقت آن نخوانده است، مانند: فراموشی، بیهوشی، مستی، یا عدم امکان و از روی اجبار، یا از روی سهل انگاری و معصیت، و یا آنکه خوانده ولی باطل بوده و بعداً فهمیده است، باید آن نمازها را که نخوانده یا باطل بجا آورده، قضا کند.
البته نمازهای روزانهای را که زنان در حال حیض یا نفاس نمیخوانند، قضا ندارد.
کسی که نماز قضا دارد، باید در خواندن آن کوتاهی نکند، ولی واجب نیست فوری آنرا بجا آورد.
انسان تا زنده است، اگر چه از خواندن نمازهای خود عاجز باشد، دیگری نمیتواند نمازهای او را قضا نماید.
نماز قضا را میتوان با جماعت خواند. و لازم نیست نماز هر دو یکی باشد. مثلاً میتوان قضای نماز صبح را، در جماعت نماز مغرب و عشاء خواند، یا بر عکس.
نمازی که از انسان فوت شده، از نظر تعداد رکعات، به همان صورت باید قضا شود. مثلاً انسان میتواند در مسافرت، قضای نماز چهار رکعتی را به صورت تمام بخواند. و اگر مثلاً در مسافرت، نماز ظهر از انسان قضا شده، در وطن باید آن را به صورت دو رکعتی قضا کند.
(برای آشنایی با مسائل ریزتر نماز مسافر و نماز قضا، به توضیح المسائل رجوع کنید).