در فرهنگ اسلام، عبادت فراتر از نمونه هایی چون نماز و روزه است. همه کارهای شایستهای که به نفع مردم نیز باشد، عبادت است. به برخی از کارها که در اسلام، عبادت به حساب آمده، اشاره میکنیم:
1- تفکر در کار خدا
امام صادق علیه السلام میفرماید:
«لَیْسَت الْعبادَةُ کَثرَةَ الصَّلوةِ والصَّومِ، اِنَّما اَلْعِبادَة التفَّکُّرُ فی اَمرِاللَّهِ»**میزان الحکمه، ج7، ص542. ***عبادت، زیاد نماز خواندن و روزه گرفتن نیست، همانا عبادت، اندیشیدن در امر خداست.
تفکری که انسان را به خدا نزدیک و آشنا سازد عبادت به حساب آمده است.
2- کسب و کار
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود:
«اَلْعِبادَةُ سَبْعُونَ جُزْءً اَفْضَلُها طَلَبُ الْحَلالِ»**وسائلالشیعه، ج12، ص11.*** عبادت، هفتاد بخش است، برترین آنها طلب حلال و به دنبال روزی رفتن است.
3- آموختن دانش
پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله فرمود:
«مَنْ خَرَجَ یَطْلُبُ باباً مِنَ الْعِلْمِ لِیَرُدَّ باطلاً الَی الحقِّ و ضالاً اِلَی الهُدی کانَ عَمَلهُ کعبادةِ اربعین عاماً»**محجةالبیضاء، ج1، ص19.*** کسی که از خانه به دنبال آموختن دانش بیرون برود، تا با آن، باطلی را ردّ کند و گمراهی را به هدایت بکشد. کار او همچون چهل سال عبادت است.
4- خدمت به مردم
روایات بسیاری است که خدمت به مردم و رسیدگی به مشکلات آنان را از بسیاری از عبادتها و حجّ مستحب، به مراتب برتر به حساب آورده است. به قول سعدی:
عبادت به جز خدمت خلق نیست - به تسبیح و سجاده و دلق نیست
5 - انتظار حکومت عدل جهانی
پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: «اَفْضَلُ الْعِبادَةِ اِنْتِظارُ الْفَرَجِ»**نهج الفصاحه، جمله 409.*** انتظار فرج وگشایش (با آمدن امام زمان علیه السلام ) برترین عبادت است.
روشن است که انتظار مثبت و سازنده که زمینه سازی و تلاش برای دولت عدل مهدی علیه السلام را نیز به همراه داشته باشد.
پس رنگ و صبغه الهی دادن به کارها، بر ارزش آنها میافزاید وآنها را عبادت وگاهی برتر از عبادت میسازد. نیّت صحیح، اکسیری است که هر فلز بیارزش را، طلا میسازد وکارهایی که با نیّت تقرّب به خدا انجام گیرد، عبادت میشود. بااین حساب، میتوان گفت ابعاد ونمونههای عبادت، قابل شمارش نیست وحتّی نگاه پر مهر به پدر ومادر، نگاه به چهره علما، نگاه به قرآن و کعبه و رهبر عادل یا برادر دینی هم عبادت است.**سفینةالبحار، کلمه «نظر».***