از شرایط امام جماعت، عادل بودن است.
عدالت را در کتب فقهی تعریف کردهاند. فقهای گرانقدر، از جمله حضرت امام خمینی (قدس سرّه) میفرمایند:
عدالت، یک حالت درونی است که انسان را از ارتکاب گناهان کبیره، و تکرار و اصرار نسبت به گناهان صغیره باز دارد.**تحریر الوسیله، ج 1، بحث امام جماعت.***
پاکی، تقوا، دوری از گناه، از نشانههای عدالت است. بنا به اهمیّت این صفت، در نظام اسلامی یکی از امتیازات به حساب آمده و در فقه اسلامی و قانون اساسی، داشتن آن برای مسئولان بلند پایه و مشاغل حسّاس، شرط است و کارهای مهّم کشور و امور مردم، باید بدست افراد عادل انجام گیرد.
به برخی از این موارد که عدالت شرط است، توجه کنید:
در مسائل عبادی، امام جماعت باید عادل باشد.
در مسائل سیاسی عبادی، مثل نماز جمعه، خطیب و امام جمعه باید عادل باشد.
در مسائل سیاسی و حقوقی، (همچون نمایندگی مجلس و تصویب قوانین) نظر فقهای عادلی بنام «شورای نگهبان» معتبر است.
در مسائل حقوقی، گرفتن و دادن هر حق به صاحبش، باید با گواهی افراد عادل باشد.
در مسائل تربیتی، اجرای حدود اسلامی و تأدیب ظالم و خلافکار، وقتی است که افراد عادل، به خلاف و گناه او شهادت دهند.
در مسائل اقتصادی، بیت المال باید دست افراد عادل باشد.
در مسائل اجتماعی وفرهنگی، پخش ونشر خبرها، باید دست افراد عادل باشد و به خبر افراد فاسق، اعتماد نمیتوان کرد، مگر پس از تحقیق و تفحّص.
در مسائل نظامی، فرمانده کلّ قوا، با رهبری است، که عدالت شرط آن است. پس عدالت از ارکان مهم در نظام حکومتی اسلام و واگذاری مسئولیتهای اجتماعی و تنظیم امور زندگی است.