تربیت
Tarbiat.Org

اصول کافی جلد 2
ابی‏جعفر محمد بن یعقوب کلینی مشهور به شیخ کلینی

ابواب تاریخ: زندگى و وفات پیغمبر (ص)

أَبْوَابُ التَّارِیخِ: بَابُ مَوْلِدِ النَّبِیِّ ص وَ وَفَاتِهِ
وُلِدَ النَّبِیُّ ص لِاثْنَتَیْ عَشْرَةَ لَیْلَةً مَضَتْ مِنْ شَهْرِ رَبِیعٍ الْأَوَّلِ فِی عَامِ الْفِیلِ یَوْمَ الْجُمُعَةِ مَعَ الزَّوَالِ وَ رُوِیَ أَیْضاً عِنْدَ طُلُوعِ الْفَجْرِ قَبْلَ أَنْ یُبْعَثَ بِأَرْبَعِینَ سَنَةً وَ حَمَلَتْ بِهِ أُمُّهُ فِی أَیَّامِ التَّشْرِیقِ عِنْدَ الْجَمْرَةِ الْوُسْطَى وَ كَانَتْ فِی مَنْزِلِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ الْمُطَّلِبِ وَ وَلَدَتْهُ فِی شِعْبِ أَبِی طَالِبٍ فِی دَارِ مُحَمَّدِ بْنِ یُوسُفَ فِی الزَّاوِیَةِ الْقُصْوَى عَنْ یَسَارِكَ وَ أَنْتَ دَاخِلُ الدَّارِ وَ قَدْ أَخْرَجَتِ الْخَیْزُرَانُ ذَلِكَ الْبَیْتَ فَصَیَّرَتْهُ مَسْجِداً یُصَلِّی النَّاسُ فِیهِ وَ بَقِیَ بِمَكَّةَ بَعْدَ مَبْعَثِهِ ثَلَاثَ عَشْرَةَ سَنَةً ثُمَّ هَاجَرَ إِلَى الْمَدِینَةِ وَ مَكَثَ بِهَا عَشْرَ سِنِینَ ثُمَّ قُبِضَ ع لِاثْنَتَیْ عَشْرَةَ لَیْلَةً مَضَتْ مِنْ رَبِیعٍ الْأَوَّلِ یَوْمَ الْإِثْنَیْنِ وَ هُوَ ابْنُ ثَلَاثٍ وَ سِتِّینَ سَنَةً وَ تُوُفِّیَ أَبُوهُ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ عَبْدِ الْمُطَّلِبِ بِالْمَدِینَةِ عِنْدَ أَخْوَالِهِ وَ هُوَ ابْنُ شَهْرَیْنِ وَ مَاتَتْ أُمُّهُ آمِنَةُ بِنْتُ وَهْبِ بْنِ عَبْدِ مَنَافِ بْنِ زُهْرَةَ بْنِ كِلَابِ بْنِ مُرَّةَ بْنِ كَعْبِ بْنِ لُؤَیِّ بْنِ غَالِبٍ وَ هُوَ ع ابْنُ أَرْبَعِ سِنِینَ وَ مَاتَ عَبْدُ الْمُطَّلِبِ وَ لِلنَّبِیِّ ص نَحْوُ ثَمَانِ سِنِینَ وَ تَزَوَّجَ خَدِیجَةَ وَ هُوَ ابْنُ بِضْعٍ وَ عِشْرِینَ سَنَةً فَوُلِدَ لَهُ مِنْهَا قَبْلَ مَبْعَثِهِ ع الْقَاسِمُ وَ رُقَیَّةُ وَ زَیْنَبُ وَ أُمُّ كُلْثُومٍ وَ وُلِدَ لَهُ بَعْدَ الْمَبْعَثِ الطَّیِّبُ وَ الطَّاهِرُ وَ فَاطِمَةُ ع وَ رُوِیَ أَیْضاً أَنَّهُ لَمْ یُولَدْ بَعْدَ الْمَبْعَثِ إِلَّا فَاطِمَةُ ع وَ أَنَّ الطَّیِّبَ وَ الطَّاهِرَ وُلِدَا قَبْلَ مَبْعَثِهِ وَ مَاتَتْ خَدِیجَةُ ع حِینَ خَرَجَ رَسُولُ اللَّهِ ص مِنَ الشِّعْبِ وَ كَانَ ذَلِكَ قَبْلَ الْهِجْرَةِ بِسَنَةٍ وَ مَاتَ أَبُو طَالِبٍ بَعْدَ مَوْتِ خَدِیجَةَ بِسَنَةٍ فَلَمَّا فَقَدَهُمَا رَسُولُ اللَّهِ ص شَنَأَ الْمُقَامَ بِمَكَّةَ وَ دَخَلَهُ حُزْنٌ شَدِیدٌ وَ شَكَا ذَلِكَ إِلَى جَبْرَئِیلَ ع فَأَوْحَى اللَّهُ تَعَالَى إِلَیْهِ اخْرُجْ مِنَ الْقَرْیَةِ الظَّالِمِ أَهْلُهَا فَلَیْسَ لَكَ بِمَكَّةَ نَاصِرٌ بَعْدَ أَبِی طَالِبٍ وَ أَمَرَهُ بِالْهِجْرَةِ
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 323 روایت 1@*@
ترجمه:
پیغمبر صلى اللّه علیه وآله هنگام ظهر و بروایتى هنگام طلوع فجر روز جمعه دوازدهم ربیع الاول عام الفیل (15)، چهل سال پیش از بعثت متولد شد، مادرش در ایام تشریق (16) نزد جمره وسطى به او حامله گشت و مادرش در منزل شوهر خود) عبدالله بن عبدالمطلب بود، و آن حضرت را در شعب ابیطالب در خانه محمد بن یوسف، در آخرین زوایه دست چپ كسى كه وارد خانه مى‏شود، زائیده. خیزران (مادر هادى عباسى) آن خانه را (از كاخ محمد بن یوسف) بیرون كرد و مسجدش نمود، و مردم در آن نماز مى‏خواندند پیغمبر صلى اللّه علیه وآله، پس از بعثتش 13 سال در مكه بود آنگاه به مدینه مهاجرت فرمود و 10 سال هم در آنجا بود، سپس در روز دوشنبه دوازدهم ربیع الاول كه 63 سال داشت وفات كرد.
پدرش عبدالله بن عبدالمطلب در مدینه نزد دائیهاى آنحضرت وفات كرد و او دو ماهه بود و مادرش آمنه دختر وهب بن عبد مناف بن زهرة بن كلاب بن مرة بن كعب بن لوى بن غالب، در چهار سالگى آن حضرت وفات كرد، و عبدالمطلب زمانى وفات كرد كه آن حضرت قریب 8 سال داشت و با خدیجه ازدواج فرمود، زمانى كه بیست و چند ساله بود، براى پیغمبر از خدیجه، قاسم و رقیه و زینب و ام كلثوم پیش از مبعثش متولد شد و طیب و طاهر و فاطمه علیهما السلام بعد از مبعث، و نیز روایت شده كه بعد از مبعث غیر از فاطمه علیهما السلام متولد نشد و طیب و طاهر پیش از مبعث متولد شدند، خدیجه علیهما السلام یكسال پیش از هجرت زمانى كه پیغمبر صلى اللّه علیه وآله از شعب ابیطالب بیرون آمد وفات كرد، و ابوطالب یك سال بعد از خدیجه وفات كرد، چون پیغمبر صلى اللّه علیه وآله آن دو نفر را از دست داد، ماندن در مكه برایش ناگوار آمد و او را اندوه سختى گرفت و به جبرئیل علیه السلام شكایت كرد، خداى تعالى به او وحى كرد كه از شهرى كه مردمش ستمگرند بیرون رو، زیرا تو در مكه بعد از ابوطالب یاورى ندارى: و آن حضرت را امر به هجرت فرمود.
1- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَخِی حَمَّادٍ الْكَاتِبِ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع كَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص سَیِّدَ وُلْدِ آدَمَ فَقَالَ كَانَ وَ اللَّهِ سَیِّدَ مَنْ خَلَقَ اللَّهُ وَ مَا بَرَأَ اللَّهُ بَرِیَّةً خَیْراً مِنْ مُحَمَّدٍ ص‏
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 325 روایت 1@*@
ترجمه:
1- حسین بن عبدالله گوید: به امام صادق علیه السلام عرض كردم: رسول خدا صلى اللّه علیه وآله سرور فرزندان آدم بود؟ فرمود به خدا او سرور مخلوق خدا بود، و خدا هیچ مخلوقى را بهتر از محمد صلى اللّه علیه وآله نیافریده.
2- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحَجَّالِ عَنْ حَمَّادٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع وَ ذَكَرَ رَسُولَ اللَّهِ ص فَقَالَ قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع مَا بَرَأَ اللَّهُ نَسَمَةً خَیْراً مِنْ مُحَمَّدٍ ص‏
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 325 روایت 2@*@
ترجمه:
2- امام صادق علیه السلام از پیغمبر صلى اللّه علیه وآله یاد كرد و فرمود: خدا هیج نفس كشى را بهتر از محمد صلى اللّه علیه وآله نیافریده.
3- أَحْمَدُ بْنُ إِدْرِیسَ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى وَ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ عَلِیِّ بْنِ حَدِیدٍ عَنْ مُرَازِمٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى یَا مُحَمَّدُ إِنِّی خَلَقْتُكَ وَ عَلِیّاً نُوراً یَعْنِی رُوحاً بِلَا بَدَنٍ قَبْلَ أَنْ أَخْلُقَ سَمَاوَاتِی وَ أَرْضِی وَ عَرْشِی وَ بَحْرِی فَلَمْ تَزَلْ تُهَلِّلُنِی وَ تُمَجِّدُنِی ثُمَّ جَمَعْتُ رُوحَیْكُمَا فَجَعَلْتُهُمَا وَاحِدَةً فَكَانَتْ تُمَجِّدُنِی وَ تُقَدِّسُنِی وَ تُهَلِّلُنِی ثُمَّ قَسَمْتُهَا ثِنْتَیْنِ وَ قَسَمْتُ الثِّنْتَیْنِ ثِنْتَیْنِ فَصَارَتْ أَرْبَعَةً مُحَمَّدٌ وَاحِدٌ وَ عَلِیٌّ وَاحِدٌ وَ الْحَسَنُ وَ الْحُسَیْنُ ثِنْتَانِ ثُمَّ خَلَقَ اللَّهُ فَاطِمَةَ مِنْ نُورٍ ابْتَدَأَهَا رُوحاً بِلَا بَدَنٍ ثُمَّ مَسَحَنَا بِیَمِینِهِ فَأَفْضَى نُورَهُ فِینَا
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 325 روایت 3@*@
ترجمه:
3- امام صادق علیه السلام فرمود: خداى تبارك و تعالى فرماید: اى محمد! من ترا و على را به صورت نورى یعنى روحى بدون پیكر آفریدم، پیش از آنكه آسمان و زمین و عرض و دریایم را بیافرینم، پس تو همواره یكتائى و تمجید مرا مى‏گفتى، سپس دو روح شما را گرد آوردم و یكى ساختم، و آن یك روح مرا تمجید و تقدیس و تهلیل (17) مى‏گفت، آنگاه آن را به دو قسمت كردم و باز هر یك از آن دو قسمت را به دو قسمت نمودم تا چهار روح شد، محمد یكى، على یكى، حسن و حسین دو تا.
سپس خدا فاطمه را از نورى كه در ابتدا روحى بدون پیكر بود آفرید، آنگاه با دست خود ما را مسح كرد و نورش را بما رسانید.
شرح مرحوم مجلسى در توضیح این حدیث اقوالى از خود و دانشمندان دیگر نقل مى‏كند، ولى آنچه جلب توجه ما را مى‏كند، این است كه مى‏گوید: والله یعلم حقایق تلك الاسرار و حججه الاخیار علیهم السلام «خدا و حجج برگزیده او حقایق این اسرار مى‏دانند».
4- أَحْمَدُ عَنِ الْحُسَیْنِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْفُضَیْلِ عَنْ أَبِی حَمْزَةَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع یَقُولُ أَوْحَى اللَّهُ تَعَالَى إِلَى مُحَمَّدٍ ص أَنِّی خَلَقْتُكَ وَ لَمْ تَكُ شَیْئاً وَ نَفَخْتُ فِیكَ مِنْ رُوحِی كَرَامَةً مِنِّی أَكْرَمْتُكَ بِهَا حِینَ أَوْجَبْتُ لَكَ الطَّاعَةَ عَلَى خَلْقِی جَمِیعاً فَمَنْ أَطَاعَكَ فَقَدْ أَطَاعَنِی وَ مَنْ عَصَاكَ فَقَدْ عَصَانِی وَ أَوْجَبْتُ ذَلِكَ فِی عَلِیٍّ وَ فِی نَسْلِهِ مِمَّنِ اخْتَصَصْتُهُ مِنْهُمْ لِنَفْسِى‏
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 326 روایت 4@*@
ترجمه:
امام باقر علیه السلام مى‏فرماید: خداى تعالى به محمد صلى اللّه علیه وآله وحى كرد كه: اى محمد! من ترا آفریدم، در حالى كه هیچ نبودى و از روح خود در تو دمیدم، براى شرافتى كه از خود نسبت به تو قائل شدم، زمانى كه اطاعت ترا بر همه خلقم واجب ساختم، پس هر كه ترا فرمانبرد، مرا فرمان برده. و هر كه نافرمانى تو كند، نافرمانى من كرده است. و آن اطاعت را نیز درباره على و نسلش، آنهائى را كه بخود مخصوص نمودم (یازده فرزند معصوم او) واجب ساختم.
5- الْحُسَیْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ الْأَشْعَرِیُّ عَنْ مُعَلَّى بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِی الْفَضْلِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ إِدْرِیسَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ قَالَ كُنْتُ عِنْدَ أَبِی جَعْفَرٍ الثَّانِی ع فَأَجْرَیْتُ اخْتِلَافَ الشِّیعَةِ فَقَالَ یَا مُحَمَّدُ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى لَمْ یَزَلْ مُتَفَرِّداً بِوَحْدَانِیَّتِهِ ثُمَّ خَلَقَ مُحَمَّداً وَ عَلِیّاً وَ فَاطِمَةَ فَمَكَثُوا أَلْفَ دَهْرٍ ثُمَّ خَلَقَ جَمِیعَ الْأَشْیَاءِ فَأَشْهَدَهُمْ خَلْقَهَا وَ أَجْرَى طَاعَتَهُمْ عَلَیْهَا وَ فَوَّضَ أُمُورَهَا إِلَیْهِمْ فَهُمْ یُحِلُّونَ مَا یَشَاءُونَ وَ یُحَرِّمُونَ مَا یَشَاءُونَ وَ لَنْ یَشَاءُوا إِلَّا أَنْ یَشَاءَ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى ثُمَّ قَالَ یَا مُحَمَّدُ هَذِهِ الدِّیَانَةُ الَّتِی مَنْ تَقَدَّمَهَا مَرَقَ وَ مَنْ تَخَلَّفَ عَنْهَا مَحَقَ وَ مَنْ لَزِمَهَا لَحِقَ خُذْهَا إِلَیْكَ یَا مُحَمَّدُ
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 326 روایت 5@*@
ترجمه:
محمد بن سنان گوید: نزد امام محمد تقى علیه السلام بودم و اختلاف شیعه را مطرح كردم، حضرت فرمود: اى محمد! همانا خداى تبارك و تعالى همواره بیگانگى خود یكتا بود (یگانه‏اى غیر او نبود) سپس محمد و على و فاطمه را آفرید آنها هزار دوران بماندند، سپس چیزهاى دیگر را آفرید. و ایشان را بر آفرینش آنها گواه گرفت و اطاعت ایشان را در میان مخلوق جارى ساخت (بر آنها واجب كرد) و كارهاى مخلوق را به ایشان واگذاشت. پس ایشان هر چه را خواهند حلال كنند و هر چه را خواهند حرام سازند، ولى هرگز جز آنچه خداى تبارك و تعالى خواهد نخواهند. سپس فرمود: اى محمد! این است آن دیانتى كه هر كه از آن جلو رود (غلو كند، از دایره اسلام) بیرون رفته و هر كه عقب بماند (و وارد دایره نشود) نابود گشته (دینش را باطل كرده) و هر كه به آن بچسبد، به حق رسیده است، اى محمد همواره ملازم این دیانت باش.
6- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ صَالِحِ بْنِ سَهْلٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع أَنَّ بَعْضَ قُرَیْشٍ قَالَ لِرَسُولِ اللَّهِ ص بِأَیِّ شَیْ‏ءٍ سَبَقْتَ الْأَنْبِیَاءَ وَ أَنْتَ بُعِثْتَ آخِرَهُمْ وَ خَاتَمَهُمْ قَالَ إِنِّی كُنْتُ أَوَّلَ مَنْ آمَنَ بِرَبِّی وَ أَوَّلَ مَنْ أَجَابَ حِینَ أَخَذَ اللَّهُ مِیثَاقَ النَّبِیِّینَ وَ أَشْهَدَهُمْ عَلَى أَنْفُسِهِمْ أَ لَسْتُ بِرَبِّكُمْ قَالُوا بَلَى فَكُنْتُ أَنَا أَوَّلَ نَبِیٍّ قَالَ بَلَى فَسَبَقْتُهُمْ بِالْإِقْرَارِ بِاللَّهِ‏
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 327 روایت 6@*@
ترجمه:
امام صادق علیه السلام فرمود: یكى از قریش به رسولخدا صلى اللّه علیه وآله گفت: شما كه آخرین و پایان پیغمبران هستى، بچه سبب (در مقام و رتبه) از همه پیش افتادى؟ فرمود: زیرا من نخستین كسى بودم كه بپروردگارم ایمان آوردم و نخستین كسى كه پاسخ گفت، زمانى كه خدا از پیغمبران پیمان گرفت و آنها را بر خودشان گواه ساخت كه مگرنه این است كه من پروردگار شما هستم؟ گفتند چرا، من نخستین پیغمبرى بودم كه چرا گفت: پس سبقت من بر پیغمبران بواسطه اقرار بخدا بود (كه پیش از همه گفتم)
7- عَلِیُّ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ إِبْرَاهِیمَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ حَمَّادٍ عَنِ الْمُفَضَّلِ قَالَ قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع كَیْفَ كُنْتُمْ حَیْثُ كُنْتُمْ فِی الْأَظِلَّةِ فَقَالَ یَا مُفَضَّلُ كُنَّا عِنْدَ رَبِّنَا لَیْسَ عِنْدَهُ أَحَدٌ غَیْرُنَا فِی ظُلَّةٍ خَضْرَاءَ نُسَبِّحُهُ وَ نُقَدِّسُهُ وَ نُهَلِّلُهُ وَ نُمَجِّدُهُ وَ مَا مِنْ مَلَكٍ مُقَرَّبٍ وَ لَا ذِی رُوحٍ غَیْرُنَا حَتَّى بَدَا لَهُ فِی خَلْقِ الْأَشْیَاءِ فَخَلَقَ مَا شَاءَ كَیْفَ شَاءَ مِنَ الْمَلَائِكَةِ وَ غَیْرِهِمْ ثُمَّ أَنْهَى عِلْمَ ذَلِكَ إِلَیْنَا
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 327 روایت 7@*@
ترجمه:
مفضل گوید: بامام صادق علیه السلام عرض كردم: آنگاه كه در اظله (عالم ارواح یا عالم مثال یا عالم ذر) بودید به چه كیفیت بودید؟ فرمود: نزد پروردگار خود بودیم، كسى جز ما نزد او نبود در سایه سبزى بودیم. و خدا را تسبیح و تقدیس و تهلیل و تمجید مى‏گفتیم، و هیچ فرشته مقرب و جاندارى غیر ما نبود، تا آنكه خدا آفرینش چیزها را اراده كرد، پس آنچه خواست. چنانكه خواست از ملائكه و غیر آنها آفرید، و سپس علم آن را بما رسانید.
8- سَهْلُ بْنُ زِیَادٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْوَلِیدِ قَالَ سَمِعْتُ یُونُسَ بْنَ یَعْقُوبَ عَنْ سِنَانِ بْنِ طَرِیفٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ قَالَ إِنَّا أَوَّلُ أَهْلِ بَیْتٍ نَوَّهَ اللَّهُ بِأَسْمَائِنَا إِنَّهُ لَمَّا خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ أَمَرَ مُنَادِیاً فَنَادَى أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ ثَلَاثاً أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّهِ ثَلَاثاً أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیّاً أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ حَقّاً ثَلَاثاً
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 327 روایت 8@*@
ترجمه:
امام صادق علیه السلام مى‏فرمود: ما نخستین خاندانى هستیم كه خدا نام ما را بلند ساخت، چون خدا آسمانها و زمین را آفرید بمنادئى دستور داد تا فریاد زند: گواهى دهم كه شایسته پرستشى جز خدا نیست سه بارگواهى دهم كه محمد صلى اللّه علیه وآله رسولخداست سه بارگواهى دهم كه على از روى حق امیرالمؤمنانست سه بار -.
9- أَحْمَدُ بْنُ إِدْرِیسَ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الصَّغِیرِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِبْرَاهِیمَ الْجَعْفَرِیِّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ بْنِ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ ع عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ إِنَّ اللَّهَ كَانَ إِذْ لَا كَانَ فَخَلَقَ الْكَانَ وَ الْمَكَانَ وَ خَلَقَ نُورَ الْأَنْوَارِ الَّذِی نُوِّرَتْ مِنْهُ الْأَنْوَارُ وَ أَجْرَى فِیهِ مِنْ نُورِهِ الَّذِی نُوِّرَتْ مِنْهُ الْأَنْوَارُ وَ هُوَ النُّورُ الَّذِی خَلَقَ مِنْهُ مُحَمَّداً وَ عَلِیّاً فَلَمْ یَزَالَا نُورَیْنِ أَوَّلَیْنِ إِذْ لَا شَیْ‏ءَ كُوِّنَ قَبْلَهُمَا فَلَمْ یَزَالَا یَجْرِیَانِ طَاهِرَیْنِ مُطَهَّرَیْنِ فِی الْأَصْلَابِ الطَّاهِرَةِ حَتَّى افْتَرَقَا فِی أَطْهَرِ طَاهِرَیْنِ فِی عَبْدِ اللَّهِ وَ أَبِی طَالِبٍ ع‏
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 328 روایت 9@*@
ترجمه:
و فرمود: همانا خدا بود و هیچ پدیده‏ئى نبود، سپس پدیده و مكان را آفرید و نور الانوار را آفرید كه همه نورها از او نور گرفت و از نور خود كه همه نورها از آن نور یافت در آن (نور الانوار) جارى ساخت و ان نوریست كه محمد و على را از آن آفرید، پس محمد و على دو نور نخستین بودند زیرا پیش از آنها چیزى پدید نیامده بود، و آن دو همواره پاك و پاكیزه در صلبهاى پاك جارى بودند تا آنكه در پاكترین آنها یعنى عبدالله و ابوطالب از یكدیگر جدا گشتند.
10- الْحُسَیْنُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنِ الْمُفَضَّلِ عَنْ جَابِرِ بْنِ یَزِیدَ قَالَ قَالَ لِی أَبُو جَعْفَرٍ ع یَا جَابِرُ إِنَّ اللَّهَ أَوَّلَ مَا خَلَقَ خَلَقَ مُحَمَّداً ص وَ عِتْرَتَهُ الْهُدَاةَ الْمُهْتَدِینَ فَكَانُوا أَشْبَاحَ نُورٍ بَیْنَ یَدَیِ اللَّهِ قُلْتُ وَ مَا الْأَشْبَاحُ قَالَ ظِلُّ النُّورِ أَبْدَانٌ نُورَانِیَّةٌ بِلَا أَرْوَاحٍ وَ كَانَ مُؤَیَّداً بِرُوحٍ وَاحِدَةٍ وَ هِیَ رُوحُ الْقُدُسِ فَبِهِ كَانَ یَعْبُدُ اللَّهَ وَ عِتْرَتَهُ وَ لِذَلِكَ خَلَقَهُمْ حُلَمَاءَ عُلَمَاءَ بَرَرَةً أَصْفِیَاءَ یَعْبُدُونَ اللَّهَ بِالصَّلَاةِ وَ الصَّوْمِ وَ السُّجُودِ وَ التَّسْبِیحِ وَ التَّهْلِیلِ وَ یُصَلُّونَ الصَّلَوَاتِ وَ یَحُجُّونَ وَ یَصُومُونَ‏
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 328 روایت 10@*@
ترجمه:
جابر بن یزید گوید: امام باقر علیه السلام بمن فرمود: اى جابر! همانا خدا در اول آفرینش محمد صلى اللّه علیه وآله و خاندان رهنما و هدایت شده او را آفرید، و آنها در برابر خدا اشباح نور بودند عرض كردم، اشباح چیست؟ فرمود: یعنى سایه نور، پیكرهاى نورانى بدون روح، و محمد صلى اللّه علیه وآله تنها بیك روح مؤید بود و آن روح القدس بود كه او و خاندانش بوسیله آن روح خدا را عبادت مى‏كردند و از این جهت خدا ایشان را خویشتن دار، دانشمند، نیكوكار، برگزیده آفرید، با نماز و روزه و سجود و تسبیح و تهلیل خدا را عبادت مى‏كردند و نمازها را مى‏گزاردند و حج مى‏كردند و روزه مى‏گرفتند.
11- عَلِیُّ بْنُ مُحَمَّدٍ وَ غَیْرُهُ عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْوَلِیدِ شَبَابٍ الصَّیْرَفِیِّ عَنْ مَالِكِ بْنِ إِسْمَاعِیلَ النَّهْدِیِّ عَنْ عَبْدِ السَّلَامِ بْنِ حَارِثٍ عَنْ سَالِمِ بْنِ أَبِی حَفْصَةَ الْعِجْلِیِّ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ كَانَ فِی رَسُولِ اللَّهِ ص ثَلَاثَةٌ لَمْ تَكُنْ فِی أَحَدٍ غَیْرِهِ لَمْ یَكُنْ لَهُ فَیْ‏ءٌ وَ كَانَ لَا یَمُرُّ فِی طَرِیقٍ فَیُمَرُّ فِیهِ بَعْدَ یَوْمَیْنِ أَوْ ثَلَاثَةٍ إِلَّا عُرِفَ أَنَّهُ قَدْ مَرَّ فِیهِ لِطِیبِ عَرْفِهِ وَ كَانَ لَا یَمُرُّ بِحَجَرٍ وَ لَا بِشَجَرٍ إِلَّا سَجَدَ لَهُ‏
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 329 روایت 11@*@
ترجمه:
امام باقر علیه السلام فرمود: در رسولخدا صلى اللّه علیه وآله سه چیز بود كه در هیچكس جز او نبود. 1- سایه نداشت (زیرا نور او تحت الشعاع خورشید نمى‏گشت) 2- از راهى نمى‏گذشت جز آنكه هر كس بعد از دو روز و سه روز از آنجا مى‏گذشت بواسطه بوى خوشش مى‏فهمد پیغمبر از آنجا عبور كرده است. 3- از هیچ سنگ و درختى عبور نمى‏كرد، جز آنكه براى او سجده مى‏كرد. (و این سجده بعنوان احترام بود نه عبادت و معنوى بود نه ظاهرى نظیر تسبیح موجودات خدا را).
12- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِی نَصْرٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ لَمَّا عُرِجَ بِرَسُولِ اللَّهِ ص انْتَهَى بِهِ جَبْرَئِیلُ إِلَى مَكَانٍ فَخَلَّى عَنْهُ فَقَالَ لَهُ یَا جَبْرَئِیلُ تُخَلِّینِی عَلَى هَذِهِ الْحَالَةِ فَقَالَ امْضِهْ فَوَ اللَّهِ لَقَدْ وَطِئْتَ مَكَاناً مَا وَطِئَهُ بَشَرٌ وَ مَا مَشَى فِیهِ بَشَرٌ قَبْلَكَ‏
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 329 روایت 12@*@
ترجمه:
امام صادق علیه السلام فرمود: چون رسولخدا صلى اللّه علیه وآله را بمعراج بردند، جبرئیل او را بجائى رسانید و خود با او نیامد. حضرت فرمود: این جبرئیل! در چنین حالى مرا تنها مى‏گذارى؟! گفت: برو، بخدا در جائى قدم گذاشته‏اى كه هیچ بشرى قدم نگذاشته و پیش از تو هم بشرى در آنجا راه نرفته.
13- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ سَعِیدٍ عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ مُحَمَّدٍ الْجَوْهَرِیِّ عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَبِی حَمْزَةَ قَالَ سَأَلَ أَبُو بَصِیرٍ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع وَ أَنَا حَاضِرٌ فَقَالَ جُعِلْتُ فِدَاكَ كَمْ عُرِجَ بِرَسُولِ اللَّهِ ص فَقَالَ مَرَّتَیْنِ فَأَوْقَفَهُ جَبْرَئِیلُ مَوْقِفاً فَقَالَ لَهُ مَكَانَكَ یَا مُحَمَّدُ فَلَقَدْ وَقَفْتَ مَوْقِفاً مَا وَقَفَهُ مَلَكٌ قَطُّ وَ لَا نَبِیٌّ إِنَّ رَبَّكَ یُصَلِّی فَقَالَ یَا جَبْرَئِیلُ وَ كَیْفَ یُصَلِّی قَالَ یَقُولُ سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ أَنَا رَبُّ الْمَلَائِكَةِ وَ الرُّوحِ سَبَقَتْ رَحْمَتِی غَضَبِی فَقَالَ اللَّهُمَّ عَفْوَكَ عَفْوَكَ قَالَ وَ كَانَ كَمَا قَالَ اللَّهُ قابَ قَوْسَیْنِ أَوْ أَدْنى‏ فَقَالَ لَهُ أَبُو بَصِیرٍ جُعِلْتُ فِدَاكَ مَا قَابَ قَوْسَیْنِ أَوْ أَدْنَى قَالَ مَا بَیْنَ سِیَتِهَا إِلَى رَأْسِهَا فَقَالَ كَانَ بَیْنَهُمَا حِجَابٌ یَتَلَأْلَأُ یَخْفِقُ وَ لَا أَعْلَمُهُ إِلَّا وَ قَدْ قَالَ زَبَرْجَدٌ فَنَظَرَ فِی مِثْلِ سَمِّ الْإِبْرَةِ إِلَى مَا شَاءَ اللَّهُ مِنْ نُورِ الْعَظَمَةِ فَقَالَ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى یَا مُحَمَّدُ قَالَ لَبَّیْكَ رَبِّی قَالَ مَنْ لِأُمَّتِكَ مِنْ بَعْدِكَ قَالَ اللَّهُ أَعْلَمُ قَالَ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ وَ سَیِّدُ الْمُسْلِمِینَ وَ قَائِدُ الْغُرِّ الْمُحَجَّلِینَ قَالَ ثُمَّ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع لِأَبِی بَصِیرٍ یَا أَبَا مُحَمَّدٍ وَ اللَّهِ مَا جَاءَتْ وَلَایَةُ عَلِیٍّ ع مِنَ الْأَرْضِ وَ لَكِنْ جَاءَتْ مِنَ السَّمَاءِ مُشَافَهَةً
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 329 روایت 13@*@
ترجمه:
على بن ابى حمزه گوید: ابوبصیر از امام صادق علیه السلام پرسید و من حاضر بودم عرض كردم: قربانت: پیغمبر صلى اللّه علیه وآله را چند مرتبه بمعراج بردند؟ فرمود: دو مرتبه: و جبریل او را در مقامى نگه داشت و گفت: در جایت بایست اى محمد! زیرا در جائى ایستاده‏ئى كه هرگز هیچ فرشته و پیغمبرى در آنجا نایستاده است، همانا پروردگارت در نماز است، فرود: اى جبرئیل! چگونه نمازى؟ گفت: مى‏فرمائید: سبوح، قدوس، منم پروردگار ملائكه و روح كه رحمتم بر غضبم پیش دارد، پیغمبر (ص) فرمود: بار خدایا در گذشت را خواهم، در گذشت را خواهم، امام فرمود: و همچنان بود كه خدا فرماید پیغمبر بمقام «قاب قوسین او ادنى» رسید 9 سوره 53 -.
ابوبصیر بحضرت عرضكرد: قربانت، قاب قوسین اوادنى چیست؟ فرمود: بمقدار فاصله میان هلالى كمان تا سرش، سپس فرمود: و در میان آن دو حجابى مى‏درخشید و خاموش مى‏شد و بگمانم فرمود: زبر جدى بود، پس پیغمبر نور عظمت را از اندازه سوراخ سوزن تا آنچه خدا خواهد (از كمترین درجه تا بالاترین مرتبه) مشاهده فرمود: و خداى تبارك و تعالى فرمود: اى محمد! عرض كرد: لبیك پروردگارم؛ فرمود كیست براى امتت بعد از تو؟ (رهبرشان كیست؟) عرضكرد: خدا داناتر است، فرمود: على بن ابیطالب است، امیرالمؤمنان و سرور مسلمانان و پیشواى رو سفیدان، دست و پا درخشانان، سپس امام صادق علیه السلام به ابوبصیر فرمود: اى ابا محمد! بخدا ولایت على علیه السلام از زمین نیامده، بلكه شفاهاً از آسمان رسیده است.
14- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ سَیْفٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ شِمْرٍ عَنْ جَابِرٍ قَالَ قُلْتُ لِأَبِی جَعْفَرٍ ع صِفْ لِی نَبِیَّ اللَّهِ ع قَالَ كَانَ نَبِیُّ اللَّهِ ع أَبْیَضَ مُشْرَبَ حُمْرَةٍ أَدْعَجَ الْعَیْنَیْنِ مَقْرُونَ الْحَاجِبَیْنِ شَثْنَ الْأَطْرَافِ كَأَنَّ الذَّهَبَ أُفْرِغَ عَلَى بَرَاثِنِهِ عَظِیمَ مُشَاشَةِ الْمَنْكِبَیْنِ إِذَا الْتَفَتَ یَلْتَفِتُ جَمِیعاً مِنْ شِدَّةِ اسْتِرْسَالِهِ سُرْبَتُهُ سَائِلَةٌ مِنْ لَبَّتِهِ إِلَى سُرَّتِهِ كَأَنَّهَا وَسَطُ الْفِضَّةِ الْمُصَفَّاةِ وَ كَأَنَّ عُنُقَهُ إِلَى كَاهِلِهِ إِبْرِیقُ فِضَّةٍ یَكَادُ أَنْفُهُ إِذَا شَرِبَ أَنْ یَرِدَ الْمَاءَ وَ إِذَا مَشَى تَكَفَّأَ كَأَنَّهُ یَنْزِلُ فِی صَبَبٍ لَمْ یُرَ مِثْلُ نَبِیِّ اللَّهِ قَبْلَهُ وَ لَا بَعْدَهُ ص‏
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 330 روایت 14@*@
ترجمه:
جابر گوید: بامام باقر علیه السلام عرض كردم: پیغمبر خدا را برایم وصف كن. فرمود: پیغمبر خدا صلى اللّه علیه وآله رنگش مایل بسرخى بود، چشمانش سیاه و درشت، ابروانش بهم پیوسته، كف دست و پایش پرگوشت و غیره كوتاه بود و از سفیدى گویا در قالب نقره بود، سر استخوانهاى شانه‏اش درشت بود، از شدت انس و مهرى كه با مردم داشت، هرگاه متوجه كسى مى‏شد، با تمام بدن متوجه مى‏شد (نه آنكه مانند متكبران خود بین بگوشه چشم و ابرو بنگرد) رشته موئى از گودى گلویش تا سر نافش كشیده و مانند خط میان صفحه‏اى از نقره درخشان بود (زیرا در میان صفحه محدب نقره، خط سیاهى بنظر مى‏رسد و از این تشبیه معلوم مى‏شود كه سایر قسمتهاى شكم بدون مو و براق بوده است) و از گردن تا شانه مانند گلاب پاش تره‏ئى بو بینى داشت كه هنگام نوشیدن آب، نزدیك بود آب را پس زند، و چون راه مى‏رفت بجلو متمایل مى‏شد، مثل اینكه بسرازیرى مى‏رود، مانند پیغمبر خدا صلى اللّه علیه وآله دیده نشده، نه پیش از او و نه بعد از او صلى اللّه علیه وآله.
15- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنْ أَبِی جَمِیلَةَ عَنْ مُحَمَّدٍ الْحَلَبِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص قَالَ إِنَّ اللَّهَ مَثَّلَ لِی أُمَّتِی فِی الطِّینِ وَ عَلَّمَنِی أَسْمَاءَهُمْ كَمَا عَلَّمَ آدَمَ الْأَسْمَاءَ كُلَّهَا فَمَرَّ بِی أَصْحَابُ الرَّایَاتِ فَاسْتَغْفَرْتُ لِعَلِیٍّ وَ شِیعَتِهِ إِنَّ رَبِّی وَعَدَنِی فِی شِیعَةِ عَلِیٍّ خَصْلَةً قِیلَ یَا رَسُولَ اللَّهِ وَ مَا هِیَ قَالَ الْمَغْفِرَةُ لِمَنْ آمَنَ مِنْهُمْ وَ أَنْ لَا یُغَادِرَ مِنْهُمْ صَغِیرَةً وَ لَا كَبِیرَةً وَ لَهُمْ تُبَدَّلُ السَّیِّئَاتُ حَسَنَاتٍ‏
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 331 روایت 15@*@
ترجمه:
امام صادق علیه السلام فرمود: همانا رسولخدا صلى اللّه علیه وآله فرمود: خدا امت مرا در عالم طینت برایم مجسم كرد، و نامهاى ایشان را بمن آموخت. چنانكه همه نامها را به آدم آموخت. آنگاه پرچمداران (خلفاء و زمامداران) بر من گذشتند. من براى على و شیعیانش آمرزش خواستم، و پروردگارم یك مطلب را درباره شیعیان على بمن وعده داد، عرض شد: یا رسول الله، آن مطلب چیست؟ فرمود: آمرزش براى ایمان آورندگانشان، و در گذشت از گناهان، براى كوچك و بزرگشان، و اینكه تبدیل گناه بحسنه و ثواب (كه در آیه شریفه یبدل الله سیئاتهم حسنات است) براى آنها باشد.
16- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ سَیْفٍ عَنْ أَبِیهِ عَمَّنْ ذَكَرَهُ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ خَطَبَ رَسُولُ اللَّهِ ص النَّاسَ ثُمَّ رَفَعَ یَدَهُ الْیُمْنَى قَابِضاً عَلَى كَفِّهِ ثُمَّ قَالَ أَ تَدْرُونَ أَیُّهَا النَّاسُ مَا فِی كَفِّی قَالُوا اللَّهُ وَ رَسُولُهُ أَعْلَمُ فَقَالَ فِیهَا أَسْمَاءُ أَهْلِ الْجَنَّةِ وَ أَسْمَاءُ آبَائِهِمْ وَ قَبَائِلِهِمْ إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَةِ ثُمَّ رَفَعَ یَدَهُ الشِّمَالَ فَقَالَ أَیُّهَا النَّاسُ أَ تَدْرُونَ مَا فِی كَفِّی قَالُوا اللَّهُ وَ رَسُولُهُ أَعْلَمُ فَقَالَ أَسْمَاءُ أَهْلِ النَّارِ وَ أَسْمَاءُ آبَائِهِمْ وَ قَبَائِلِهِمْ إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَةِ ثُمَّ قَالَ حَكَمَ اللَّهُ وَ عَدَلَ حَكَمَ اللَّهُ وَ عَدَلَ فَرِیقٌ فِی الْجَنَّةِ وَ فَرِیقٌ فِی السَّعِیرِ
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 331 روایت 16@*@
ترجمه:
امام صادق علیه السلام فرمود: رسولخدا صلى اللّه علیه وآله براى مردم خطبه خواند، و سپس دست راست خود را مشت بسته بلند كرد، و فرمود: اى مردم! مى‏دانید در مشت من چیست؟ گفتند: خدا و پیغمبرش داناترند. فرمود: در آنست نامهاى اهل بهشت و نامهاى پدران و قبایل آنها تا روز قیامت، سپس دست چپش را بلند كرد و فرمود: اى مردم! مى‏دانید در این مشتم چیست؟ گفتند: خدا و پیغمبرش داناترند، فرمود: نامهاى دوزخیان و نامهاى پدران و قبایل آنهاست تا روز قیامت (یعنى مشخصات بهشتیان و دوزخیان برایم چنان روشن است كه گویا در كف دستم موجود است)، سپس فرمود: خدا حكم فرموده و عدالت نموده، گروهى در بهشت و گروهى در دوزخند.
17- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ غَالِبٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع فِی خُطْبَةٍ لَهُ خَاصَّةً یَذْكُرُ فِیهَا حَالَ النَّبِیِّ وَ الْأَئِمَّةِ ع وَ صِفَاتِهِمْ فَلَمْ یَمْنَعْ رَبَّنَا لِحِلْمِهِ وَ أَنَاتِهِ وَ عَطْفِهِ مَا كَانَ مِنْ عَظِیمِ جُرْمِهِمْ وَ قَبِیحِ أَفْعَالِهِمْ أَنِ انْتَجَبَ لَهُمْ أَحَبَّ أَنْبِیَائِهِ إِلَیْهِ وَ أَكْرَمَهُمْ عَلَیْهِ مُحَمَّدَ بْنَ عَبْدِ اللَّهِ ع فِی حَوْمَةِ الْعِزِّ مَوْلِدُهُ وَ فِی دَوْمَةِ الْكَرَمِ مَحْتِدُهُ غَیْرَ مَشُوبٍ حَسَبُهُ وَ لَا مَمْزُوجٍ نَسَبُهُ وَ لَا مَجْهُولٍ عِنْدَ أَهْلِ الْعِلْمِ صِفَتُهُ بَشَّرَتْ بِهِ الْأَنْبِیَاءُ فِی كُتُبِهَا وَ نَطَقَتْ بِهِ الْعُلَمَاءُ بِنَعْتِهَا وَ تَأَمَّلَتْهُ الْحُكَمَاءُ بِوَصْفِهَا مُهَذَّبٌ لَا یُدَانَى هَاشِمِیٌّ لَا یُوَازَى أَبْطَحِیٌّ لَا یُسَامَى شِیمَتُهُ الْحَیَاءُ وَ طَبِیعَتُهُ السَّخَاءُ مَجْبُولٌ عَلَى أَوْقَارِ النُّبُوَّةِ وَ أَخْلَاقِهَا مَطْبُوعٌ عَلَى أَوْصَافِ الرِّسَالَةِ وَ أَحْلَامِهَا إِلَى أَنِ انْتَهَتْ بِهِ أَسْبَابُ مَقَادِیرِ اللَّهِ إِلَى أَوْقَاتِهَا وَ جَرَى بِأَمْرِ اللَّهِ الْقَضَاءُ فِیهِ إِلَى نِهَایَاتِهَا أَدَّاهُ مَحْتُومُ قَضَاءِ اللَّهِ إِلَى غَایَاتِهَا تُبَشِّرُ بِهِ كُلُّ أُمَّةٍ مَنْ بَعْدَهَا وَ یَدْفَعُهُ كُلُّ أَبٍ إِلَى أَبٍ مِنْ ظَهْرٍ إِلَى ظَهْرٍ لَمْ یَخْلِطْهُ فِی عُنْصُرِهِ سِفَاحٌ وَ لَمْ یُنَجِّسْهُ فِی وِلَادَتِهِ نِكَاحٌ مِنْ لَدُنْ آدَمَ إِلَى أَبِیهِ عَبْدِ اللَّهِ فِی خَیْرِ فِرْقَةٍ وَ أَكْرَمِ سِبْطٍ وَ أَمْنَعِ رَهْطٍ وَ أَكْلَإِ حَمْلٍ وَ أَوْدَعِ حَجْرٍ اصْطَفَاهُ اللَّهُ وَ ارْتَضَاهُ وَ اجْتَبَاهُ وَ آتَاهُ مِنَ الْعِلْمِ مَفَاتِیحَهُ وَ مِنَ الْحُكَمِ یَنَابِیعَهُ ابْتَعَثَهُ رَحْمَةً لِلْعِبَادِ وَ رَبِیعاً لِلْبِلَادِ وَ أَنْزَلَ اللَّهُ إِلَیْهِ الْكِتَابَ فِیهِ الْبَیَانُ وَ التِّبْیَانُ قُرْآناً عَرَبِیّاً غَیْرَ ذِی عِوَجٍ لَعَلَّهُمْ یَتَّقُونَ قَدْ بَیَّنَهُ لِلنَّاسِ وَ نَهَجَهُ بِعِلْمٍ قَدْ فَصَّلَهُ وَ دِینٍ قَدْ أَوْضَحَهُ وَ فَرَائِضَ قَدْ أَوْجَبَهَا وَ حُدُودٍ حَدَّهَا لِلنَّاسِ وَ بَیَّنَهَا وَ أُمُورٍ قَدْ كَشَفَهَا لِخَلْقِهِ وَ أَعْلَنَهَا فِیهَا دَلَالَةٌ إِلَى النَّجَاةِ وَ مَعَالِمُ تَدْعُو إِلَى هُدَاهُ فَبَلَّغَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَا أُرْسِلَ بِهِ وَ صَدَعَ بِمَا أُمِرَ وَ أَدَّى مَا حُمِّلَ مِنْ أَثْقَالِ النُّبُوَّةِ وَ صَبَرَ لِرَبِّهِ وَ جَاهَدَ فِی سَبِیلِهِ وَ نَصَحَ لِأُمَّتِهِ وَ دَعَاهُمْ إِلَى النَّجَاةِ وَ حَثَّهُمْ عَلَى الذِّكْرِ وَ دَلَّهُمْ عَلَى سَبِیلِ الْهُدَى بِمَنَاهِجَ وَ دَوَاعٍ أَسَّسَ لِلْعِبَادِ أَسَاسَهَا وَ مَنَارٍ رَفَعَ لَهُمْ أَعْلَامَهَا كَیْلَا یَضِلُّوا مِنْ بَعْدِهِ وَ كَانَ بِهِمْ رَءُوفاً رَحِیماً
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 332 روایت 17@*@
ترجمه:
امام صادق علیه السلام در خطبه‏اى كه بذكر حال و صفات پیغمبر و ائمه علیه السلام اختصاص داده مى‏فرماید: آن بردبارى و وقار و مهربانى كه خدا داشت، گناهان بزرگ و كارهاى زشت مردم، او را مانع نشد كه براى آنها برگزیند دوست‏ترین و شریفترین پیغمبرانش را، یعنى محمد بن عبدالله (ص) را كه در حریم عزت تولد یافته، و در خاندان شرافت اقامت گزیده، حسبش ناآمیخته و نسبش آلوده نگشته بود، صفاتش بر دانشمندان نامعلوم نبود، پیغمبران در كتب خود بوجودش مژده داده، و صفاتش را دانشمندان بیان كرده و حكیمان در وصفش اندیشیده بودند، پاكیزه اخلاقى بود بى‏نظیر، هاشمى نسبى بى‏مانند، مكى وطنى بى‏همطراز.
حیا صفت او بود و سخاوت طبیعتش، برمتانت‏ها و اخلاق نبوت سرشته شده و اوصاف و خویشتن دارى‏هاى رسالت بر او مهر شده بود. تا آنگاه كه وسائل مقدارات خدا او را بوقت خود رسانید، قضا و قدر، بامر خدا او را بپایان كارش كشانید، حكم حتمى خدا او را بسوى سرانجامش برد، هر امتى امت پس از خود را بوجودش مژده داد، و پشت بپشت هر پدرى او را بپدر دیگر تحویل داد، از زمان آدم تا برسد بپدرش عبدالله اصل و حسبش بزنا آمیخته نشد و ولادت او با نزدیكى ما مشروعى پلید نگشت، ولادتش در بهترین طایفه و گرامیترین نواده (بنى هاشم) و شریفترین قبیله (فاطمه مخزومیه) و محفوظترین شكم بار دار (آمنه بنت وهب) و امانت دارترین دامن بود. خدا او را برگزید و پسندید و انتخاب كرد، و كلیدهاى دانش و سرچشمه‏هاى حركت بدو داد. او را مبعوث كرد تا رحمت بندگان و بهار جهان باشد. و خدا كتابى را بر او نازل كرد كه بیان و توضیح هر چیز در آنست، یعنى قرآنى بلغت عربى بدون كجى، شاید مردم پرهیزگار شوند، آنرا براى مردم بیان كرد و توضیح داد، با دانشى كه تفصیلش داد و دینى كه آشكارش ساخت و واجباتى كه آنها را لازم نمود و حدودى كه براى مردم وضع كرد و بیان نمود و امورى كه آنها را براى مخلوقش كشف كرد و آگاهشان ساخت.
در آن امور راهنمائى بسوى نجات است و نشانه‏هائى كه بهدایت خدا دعوت كند. رسول خدا صلى اللّه علیه وآله رسالتش را تبلیغ كرد و مأموریتش را آشكار ساخت و بارهاى سنگین نبوت را كه بگردن گرفته بود، بمنزل رسانید، و بخاطر پروردگارش صبر كرد، و در راهش جهاد نمود و براى امتش خیر خواهى كرد و ایشان را به نجات دعوت كرد، و بیاد خدا تشویق نمود، و براه هدایت دلالت فرمود، بوسیله برنامه‏ها و انگیزه‏هائى كه پایه‏هاى آن را براى بندگان پى ریزى كرد و مناره‏هائى كه نشانه‏هایش را بر افراشت تا مردم پس از او گمراه نشوند و آنحضرت نسبت بمردم دلسوز و مهربان بود.
18- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ سَعْدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ جَمَاعَةٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ هِلَالٍ عَنْ أُمَیَّةَ بْنِ عَلِیٍّ الْقَیْسِیِّ قَالَ حَدَّثَنِی دُرُسْتُ بْنُ أَبِی مَنْصُورٍ أَنَّهُ سَأَلَ أَبَا الْحَسَنِ الْأَوَّلَ ع أَ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَحْجُوجاً بِأَبِی طَالِبٍ فَقَالَ لَا وَ لَكِنَّهُ كَانَ مُسْتَوْدَعاً لِلْوَصَایَا فَدَفَعَهَا إِلَیْهِ ص قَالَ قُلْتُ فَدَفَعَ إِلَیْهِ الْوَصَایَا عَلَى أَنَّهُ مَحْجُوجٌ بِهِ فَقَالَ لَوْ كَانَ مَحْجُوجاً بِهِ مَا دَفَعَ إِلَیْهِ الْوَصِیَّةَ قَالَ فَقُلْتُ فَمَا كَانَ حَالُ أَبِی طَالِبٍ قَالَ أَقَرَّ بِالنَّبِیِّ وَ بِمَا جَاءَ بِهِ وَ دَفَعَ إِلَیْهِ الْوَصَایَا وَ مَاتَ مِنْ یَوْمِهِ‏
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 333 روایت 18@*@
ترجمه:
18- درست بن ابى منصور از حضرت موسى بن جعفر علیه السلام پرسید كه: آیا ابوطالب بر پیغمبر صلى اللّه علیه وآله حجت بود؟ فرمود: نه، بلكه وصایاى (پیغمبران) نزد او بامانت بود و او تحویل پیغمبر داد، راوى گوید: من گفتم: وصایا را باو داد، چون كه بر او حجت بود؟ فرمود: اگر بر او حجت مى‏بود، وصیت را تحویل او نمى‏داد، عرض كردم: پس حال ابوطالب (از نظر عقیده) چگونه بود؟ فرمود: او پیغمبر و آنچه آورده بود، اقرار كرد، و وصایا را به او تحویل داد و همان روز در گذشت.
شرح علامه مجلسى (ره) پنج توجیه براى این روایت ذكر مى‏كند، ولى آنچه را خودش انتخاب مى‏كند اینست كه: درست بن ابى منصور پرسید كه: آیا ابوطالب حجت و امام بر پیغمبر بود؟ حضرت پاسخ داد نه، زیرا اگر اشتباه تو از این جهت است كه شنیده‏ئى ابوطالب بپیغمبر وصیت كرد، مقصود این است كه وصایا و امانتهاى پیغمبران سابق نزد او بود و او بپغمبر تحویل داد، و ابوطالب در اینجا یك امانت نگهدار بیش نبود نه آنكه خودش حجت و امامى باشد و پیغمبر را وصى و جانشین خود كرده باشد، سائل معنى سخن امام را نفهمید و دوباره پرسید: مگر دادن وصایا بپیغمبر صلى اللّه علیه وآله معنیش این نیست كه او حجت بر پیغمبر است؟ حضرت جواب داد: چنین نیست، بلكه این عمل ابوطالب با عقیده تو مخالفت و منافات دارد و مقصود از اقرار ابوطالب در روز مرگش اقرار ظاهرى او بود كه دیگران هم آگاه باشند (و گر نه او از اول بپیغمبر صلى اللّه علیه وآله ایمان آورده بود، نهایت اینكه بواسطه ثقیه و دستور خود پیغمبر صلى اللّه علیه وآله ایمانش را اظهار و آشكار نمى‏كرد.)
19- الْحُسَیْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ الْأَشْعَرِیُّ عَنْ مُعَلَّى بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مَنْصُورِ بْنِ الْعَبَّاسِ عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَسْبَاطٍ عَنْ یَعْقُوبَ بْنِ سَالِمٍ عَنْ رَجُلٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ لَمَّا قُبِضَ رَسُولُ اللَّهِ ص بَاتَ آلُ مُحَمَّدٍ ع بِأَطْوَلِ لَیْلَةٍ حَتَّى ظَنُّوا أَنْ لَا سَمَاءَ تُظِلُّهُمْ وَ لَا أَرْضَ تُقِلُّهُمْ لِأَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص وَتَرَ الْأَقْرَبِینَ وَ الْأَبْعَدِینَ فِی اللَّهِ فَبَیْنَا هُمْ كَذَلِكَ إِذْ أَتَاهُمْ آتٍ لَا یَرَوْنَهُ وَ یَسْمَعُونَ كَلَامَهُ فَقَالَ السَّلَامُ عَلَیْكُمْ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَكَاتُهُ إِنَّ فِی اللَّهِ عَزَاءً مِنْ كُلِّ مُصِیبَةٍ وَ نَجَاةً مِنْ كُلِّ هَلَكَةٍ وَ دَرَكاً لِمَا فَاتَ كُلُّ نَفْسٍ ذائِقَةُ الْمَوْتِ وَ إِنَّما تُوَفَّوْنَ أُجُورَكُمْ یَوْمَ الْقِیامَةِ فَمَنْ زُحْزِحَ عَنِ النَّارِ وَ أُدْخِلَ الْجَنَّةَ فَقَدْ فازَ وَ مَا الْحَیاةُ الدُّنْیا إِلَّا مَتاعُ الْغُرُورِ إِنَّ اللَّهَ اخْتَارَكُمْ وَ فَضَّلَكُمْ وَ طَهَّرَكُمْ وَ جَعَلَكُمْ أَهْلَ بَیْتِ نَبِیِّهِ وَ اسْتَوْدَعَكُمْ عِلْمَهُ وَ أَوْرَثَكُمْ كِتَابَهُ وَ جَعَلَكُمْ تَابُوتَ عِلْمِهِ وَ عَصَا عِزِّهِ وَ ضَرَبَ لَكُمْ مَثَلًا مِنْ نُورِهِ وَ عَصَمَكُمْ مِنَ الزَّلَلِ وَ آمَنَكُمْ مِنَ الْفِتَنِ فَتَعَزَّوْا بِعَزَاءِ اللَّهِ فَإِنَّ اللَّهَ لَمْ یَنْزِعْ مِنْكُمْ رَحْمَتَهُ وَ لَنْ یُزِیلَ عَنْكُمْ نِعْمَتَهُ فَأَنْتُمْ أَهْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ الَّذِینَ بِهِمْ تَمَّتِ النِّعْمَةُ وَ اجْتَمَعَتِ الْفُرْقَةُ وَ ائْتَلَفَتِ الْكَلِمَةُ وَ أَنْتُمْ أَوْلِیَاؤُهُ فَمَنْ تَوَلَّاكُمْ فَازَ وَ مَنْ ظَلَمَ حَقَّكُمْ زَهَقَ مَوَدَّتُكُمْ مِنَ اللَّهِ وَاجِبَةٌ فِی كِتَابِهِ عَلَى عِبَادِهِ الْمُؤْمِنِینَ ثُمَّ اللَّهُ عَلَى نَصْرِكُمْ إِذَا یَشَاءُ قَدِیرٌ فَاصْبِرُوا لِعَوَاقِبِ الْأُمُورِ فَإِنَّهَا إِلَى اللَّهِ تَصِیرُ قَدْ قَبَّلَكُمُ اللَّهُ مِنْ نَبِیِّهِ وَدِیعَةً وَ اسْتَوْدَعَكُمْ أَوْلِیَاءَهُ الْمُؤْمِنِینَ فِی الْأَرْضِ فَمَنْ أَدَّى أَمَانَتَهُ آتَاهُ اللَّهُ صِدْقَهُ فَأَنْتُمُ الْأَمَانَةُ الْمُسْتَوْدَعَةُ وَ لَكُمُ الْمَوَدَّةُ الْوَاجِبَةُ وَ الطَّاعَةُ الْمَفْرُوضَةُ وَ قَدْ قُبِضَ رَسُولُ اللَّهِ ص وَ قَدْ أَكْمَلَ لَكُمُ الدِّینَ وَ بَیَّنَ لَكُمْ سَبِیلَ الْمَخْرَجِ فَلَمْ یَتْرُكْ لِجَاهِلٍ حُجَّةً فَمَنْ جَهِلَ أَوْ تَجَاهَلَ أَوْ أَنْكَرَ أَوْ نَسِیَ أَوْ تَنَاسَى فَعَلَى اللَّهِ حِسَابُهُ وَ اللَّهُ مِنْ وَرَاءِ حَوَائِجِكُمْ وَ أَسْتَوْدِعُكُمُ اللَّهَ وَ السَّلَامُ عَلَیْكُمْ فَسَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع مِمَّنْ أَتَاهُمُ التَّعْزِیَةُ فَقَالَ مِنَ اللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى‏
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 334 روایت 19@*@
ترجمه:
امام باقر علیه السلام فرمود: چون رسول خدا صلى اللّه علیه وآله در گذشت، آل محمد علیهم السلام (از شدت تأثیر و اندوه) درازترین شب را مى‏گذرانیدند (چون خواب از چشمشان رفته بود و جهان در نظرشان تیره گشته بود) تا آنجا كه از آسمانى كه بالاى سرشان قرار گرفته و زمینى كه آنها را بر دوش كشیده فراموش كردند. زیرا رسول خدا صلى اللّه علیه وآله خویش و بیگانه را در راه خدا متحد ساخته بود (براى رضاى خدا حامى و مدافع خویشان و یگانگان بود و كمانشان را بزه كشیده بود) در آن میان كه ایشان چنان حالى داشتند، واردى بر ایشان در آمد، كه خودش را نمى‏دیدند و سخنش را مى‏شنیدند و او مى‏گفت:
درود و رحمت و بركات خدا بر شما خانواده باد، همانا با وجود خدا در سایه او هر معصیبتى را بردبارى و دلخوشى و هر هلاكتى را نجات و از دست رفته‏ئى را جبرانیست «هر جاندارى مرگ را مى‏چشد و روز قیامت پاداشهاى شما را تمام مى‏دهند، هر كه را از دوزخ بكنار برند و ببهشت در آورند، كامیاب شده و زندگى دنیا جز كالاى فریب نباشد185 سوره 30-».
همانا خدا شما را برگزیده و برترى داده و پاك نموده و خانواده پیغمبرش قرار داده و علم خود را بشما سپرده و كتاب خود را بشما بارث داده و شما را صندوق علم و عصاى عزتش ساخته، (یعنى خود را در میان مخلوق بشما قائم نموده) و از نور خود براى شما مثل زده (بحدیث 513 رجوع شود) و شما را از لغزش محفوظ داشته و از فتنه‏ها ایمن ساخته، پس شما با دلدارى خدا تسلیت یابید، زیرا خدا رحمتش را از شما باز نگرفته و نعمتش را زایل نفرموده است.
شما اهل خداى عزوجل هستید، ببركت شما نعمت كامل گشته، و پراكنده‏گى گرد آمده و اتحاد كلمه پیدا شده و شما اولیاء خدائید، هر كه از شما پیروى كند كامیاب شده، و هر كه بحق شما ستم روا دارد، هلاكت یافته، دوستى شما از جانب خدا در قرآن بر بندگان مؤمن واجب گشته، علاوه بر همه اینها خدا هرگاه بخواهد شما را یارى كند تواناست. پس شما هم براى عاقبت امر شكیبا باشید، زیرا عاقبت كارها بسوى خدا مى‏گراید (و خدا اهل حق را بپاداش صبرشان مى‏رساند).
خدا شما را بعنوان امانت از پیغمبرش پذیرفته، و باولیاء مؤمنینش كه در روى زمین هستند سپرده است. هر كه امانت خود را بپردازد، خدا پاداش راستى و درستیش را باو دهد. شما هستید آن امانت سپرده شده و دوستى و اطاعت مردم نسبت بشما واجب و لازم است، رسولخدا صلى الله علیه و آله در گذشت، در حالى كه دین را براى شما كامل كرد، و راه نجات را بیان فرمود، و براى هیچ نادانى عذرى باقى نگذاشت پس هر كه نادان ماند، یا خود را بنادانى زند، یا انكار كند یا فراموش نماید، و یا خود را بفراموشى زند، حسابش با خدا است، و خدا دنبال حوائج شما است، شما را بخدا مى‏سپارم، درود بر شما باد.
من از امام باقر علیه السلام پرسیدم این تسلیت از جانب كه براى آنها آمد؟ فرمود: از جانب خداى تبارك و تعالى.
20- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ سَعِیدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنِ ابْنِ مُسْكَانَ عَنْ إِسْمَاعِیلَ بْنِ عَمَّارٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِذَا رُئِیَ فِی اللَّیْلَةِ الظَّلْمَاءِ رُئِیَ لَهُ نُورٌ كَأَنَّهُ شِقَّةُ قَمَرٍ
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 335 روایت 20@*@
ترجمه:
امام صادق علیه السلام فرمود: هرگاه رسولخدا صلى الله علیه و آله در شب تار دیدار مى‏شد نورى مانند پاره ماه از او بچشم مى‏خورد.
21- أَحْمَدُ بْنُ إِدْرِیسَ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ عُبَیْدِ اللَّهِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ الْحُسَیْنِ الصَّغِیرِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِبْرَاهِیمَ الْجَعْفَرِیِّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ بْنِ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع وَ مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ سَعْدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ یَعْقُوبَ بْنِ یَزِیدَ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنْ بَعْضِ رِجَالِهِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ نَزَلَ جَبْرَئِیلُ ع عَلَى النَّبِیِّ ص فَقَالَ یَا مُحَمَّدُ إِنَّ رَبَّكَ یُقْرِئُكَ السَّلَامَ وَ یَقُولُ إِنِّی قَدْ حَرَّمْتُ النَّارَ عَلَى صُلْبٍ أَنْزَلَكَ وَ بَطْنٍ حَمَلَكَ وَ حَجْرٍ كَفَلَكَ فَالصُّلْبُ صُلْبُ أَبِیكَ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ الْمُطَّلِبِ وَ الْبَطْنُ الَّذِی حَمَلَكَ فَ‏آمِنَةُ بِنْتُ وَهْبٍ وَ أَمَّا حَجْرٌ كَفَلَكَ فَحَجْرُ أَبِی طَالِبٍ‏
وَ فِی رِوَایَةِ ابْنِ فَضَّالٍ وَ فَاطِمَةَ بِنْتِ أَسَدٍ
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 336 روایت 21@*@
ترجمه:
و فرمود: جبرئیل علیه السلام بر پیغمبر نازل شد و گفت: اى محمد! پروردگارت بتو سلام مى‏رساند و مى‏فرماید: من آتش دوزخ را حرام كردم بر پشتى كه ترا فرود آورد، و شكمى كه بتو آبستن شد، و دامانى كه ترا پرورید: آن پشت، پشت عبدالله بن عبد المطلب است، و شكمى كه بتو آبستن شد، آمنه بنت وهب، و اما دامانى كه ترا پرورید، دامان ابیطالب - و طبق روایت این فضال - و فاطمه بنت اسد است.
22- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ جَمِیلِ بْنِ دَرَّاجٍ عَنْ زُرَارَةَ بْنِ أَعْیَنَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ یُحْشَرُ عَبْدُ الْمُطَّلِبِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ أُمَّةً وَاحِدَةً عَلَیْهِ سِیمَاءُ الْأَنْبِیَاءِ وَ هَیْبَةُ الْمُلُوكِ‏
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 336 روایت 22@*@
ترجمه:
و فرمود: عبدالمطلب روز قیامت بعنوان یك امت محشور شود و سیماى پیغمبران و هیبت سلاطین داشته باشد.
شرح مجلسى (ره) از نهایه ابن اثیر نقل مى‏كند كه مردمى را كه در میان جماعتى دینى مخصوص بخود داشته باشد امت گویند، چنانكه خداى تعالى درباره ابراهیم فرماید: «هملنا ابراهیم امتى بود»بنابراین چون در میان تمام مشركین مكه تنها عبدالمطلب خدا شناس بود، او را امت نامیدند، چنانكه حضرت ابراهیم هم در زمان خود چنان بود. و از مفردات راغب نقل كند كه ابراهیم بتنهائى از لحاظ عبادت بجاى یك امت و جماعت بود، از این رو او را امت فرمود: و بعضى گفته‏اند: مردى كه خیر و دیانت در او جمع باشد امتش گویند.
23- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ الْأَصَمِّ عَنِ الْهَیْثَمِ بْنِ وَاقِدٍ عَنْ مُقَرِّنٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ إِنَّ عَبْدَ الْمُطَّلِبِ أَوَّلُ مَنْ قَالَ بِالْبَدَاءِ یُبْعَثُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ أُمَّةً وَحْدَهُ عَلَیْهِ بَهَاءُ الْمُلُوكِ وَ سِیمَاءُ الْأَنْبِیَاءِ
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 336 روایت 23@*@
ترجمه:
و فرمود: عبدالمطلب نخستین كسى است كه (از میان فرزندان اسماعیل) به بدا معتقد بود، او روز قیامت بعنوان یك امت مبعوث شود و رونق سلاطین سیماى پیغمبران داشته باشد.
24- بَعْضُ أَصْحَابِنَا عَنِ ابْنِ جُمْهُورٍ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنِ ابْنِ رِئَابٍ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ الْحَجَّاجِ وَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنِ الْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ جَمِیعاً عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ یُبْعَثُ عَبْدُ الْمُطَّلِبِ أُمَّةً وَحْدَهُ عَلَیْهِ بَهَاءُ الْمُلُوكِ وَ سِیمَاءُ الْأَنْبِیَاءِ وَ ذَلِكَ أَنَّهُ أَوَّلُ مَنْ قَالَ بِالْبَدَاءِ قَالَ وَ كَانَ عَبْدُ الْمُطَّلِبِ أَرْسَلَ رَسُولَ اللَّهِ ص إِلَى رُعَاتِهِ فِی إِبِلٍ قَدْ نَدَّتْ لَهُ فَجَمَعَهَا فَأَبْطَأَ عَلَیْهِ فَأَخَذَ بِحَلْقَةِ بَابِ الْكَعْبَةِ وَ جَعَلَ یَقُولُ یَا رَبِّ أَ تُهْلِكُ آلَكَ إِنْ تَفْعَلْ فَأَمْرٌ مَا بَدَا لَكَ فَجَاءَ رَسُولُ اللَّهِ ص بِالْإِبِلِ وَ قَدْ وَجَّهَ عَبْدُ الْمُطَّلِبِ فِی كُلِّ طَرِیقٍ وَ فِی كُلِّ شِعْبٍ فِی طَلَبِهِ وَ جَعَلَ یَصِیحُ یَا رَبِّ أَ تُهْلِكُ آلَكَ إِنْ تَفْعَلْ فَأَمْرٌ مَا بَدَا لَكَ وَ لَمَّا رَأَى رَسُولَ اللَّهِ ص أَخَذَهُ فَقَبَّلَهُ وَ قَالَ یَا بُنَیَّ لَا وَجَّهْتُكَ بَعْدَ هَذَا فِی شَیْ‏ءٍ فَإِنِّی أَخَافُ أَنْ تُغْتَالَ فَتُقْتَلَ‏
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 337 روایت 24@*@
ترجمه:
و فرمود: عبدالمطلب بتنهائى یك امت مبعوث شود، و رونق سلاطین و هیئت پیغمبران داشته باشد، و این بجهت آنست كه او نخستین معتقد به بدا بود. و فرمود: عبدالمطلب رسول خدا صلى اللّه علیه وآله را بسوى ساربانانش فرستاد تا شتران فرار كرده را گرد آورد. حضرت دیر كرد، عبدالمطلب حلقه در خانه كعبه را گرفت و مى‏گفت: «پروردگارا اهل خود را هلاك مى‏كنى؟! اگر چنین كنى امرى از جانب تو ظاهر گشته است» (زیرا من در كتب و اختیار پیغمبران گذشته خوانده‏ام كه این نوه من پیغمبر خواهد شد، اگر در كودكى بمیرد، معلوم مى‏شود براى خدا بدا حاصل شده است) سپس پیغمبر صلى اللّه علیه وآله شترها را آورد و عبدالمطلب در هر جاده و دره‏ئى كسى را بجستجوى پیغمبر فرستاد و فریاد مى‏زد: «پروردگارا اهل خود را هلاك مى‏كنى؟!! اگر چنین كنى براى تو بدا حاصل گشته است» چون چشمش بپیغمبر صلى اللّه علیه وآله افتاد، او را در بر گرفت و بوسید و فرمود: پسر جانم: پس از این ترا دنبال كارى نفرستم، زیرا مى‏ترسم، ناگهان گرفتار و كشته شوى.
25- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ حُمْرَانَ عَنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع لَمَّا أَنْ وَجَّهَ صَاحِبُ الْحَبَشَةِ بِالْخَیْلِ وَ مَعَهُمُ الْفِیلُ لِیَهْدِمَ الْبَیْتَ مَرُّوا بِإِبِلٍ لِعَبْدِ الْمُطَّلِبِ فَسَاقُوهَا فَبَلَغَ ذَلِكَ عَبْدَ الْمُطَّلِبِ فَأَتَى صَاحِبَ الْحَبَشَةِ فَدَخَلَ الْ‏آذِنُ فَقَالَ هَذَا عَبْدُ الْمُطَّلِبِ بْنُ هَاشِمٍ قَالَ وَ مَا یَشَاءُ قَالَ التَّرْجُمَانُ جَاءَ فِی إِبِلٍ لَهُ سَاقُوهَا یَسْأَلُكَ رَدَّهَا فَقَالَ مَلِكُ الْحَبَشَةِ لِأَصْحَابِهِ هَذَا رَئِیسُ قَوْمٍ وَ زَعِیمُهُمْ جِئْتُ إِلَى بَیْتِهِ الَّذِی یَعْبُدُهُ لِأَهْدِمَهُ وَ هُوَ یَسْأَلُنِی إِطْلَاقَ إِبِلِهِ أَمَا لَوْ سَأَلَنِیَ الْإِمْسَاكَ عَنْ هَدْمِهِ لَفَعَلْتُ رُدُّوا عَلَیْهِ إِبِلَهُ فَقَالَ عَبْدُ الْمُطَّلِبِ لِتَرْجُمَانِهِ مَا قَالَ لَكَ الْمَلِكُ فَأَخْبَرَهُ فَقَالَ عَبْدُ الْمُطَّلِبِ أَنَا رَبُّ الْإِبِلِ وَ لِهَذَا الْبَیْتِ رَبٌّ یَمْنَعُهُ فَرُدَّتْ إِلَیْهِ إِبِلُهُ وَ انْصَرَفَ عَبْدُ الْمُطَّلِبِ نَحْوَ مَنْزِلِهِ فَمَرَّ بِالْفِیلِ فِی مُنْصَرَفِهِ فَقَالَ لِلْفِیلِ یَا مَحْمُودُ فَحَرَّكَ الْفِیلُ رَأْسَهُ فَقَالَ لَهُ أَ تَدْرِی لِمَ جَاءُوا بِكَ فَقَالَ الْفِیلُ بِرَأْسِهِ لَا فَقَالَ عَبْدُ الْمُطَّلِبِ جَاءُوا بِكَ لِتَهْدِمَ بَیْتَ رَبِّكَ أَ فَتُرَاكَ فَاعِلَ ذَلِكَ فَقَالَ بِرَأْسِهِ لَا فَانْصَرَفَ عَبْدُ الْمُطَّلِبِ إِلَى مَنْزِلِهِ فَلَمَّا أَصْبَحُوا غَدَوْا بِهِ لِدُخُولِ الْحَرَمِ فَأَبَى وَ امْتَنَعَ عَلَیْهِمْ فَقَالَ عَبْدُ الْمُطَّلِبِ لِبَعْضِ مَوَالِیهِ عِنْدَ ذَلِكَ اعْلُ الْجَبَلَ فَانْظُرْ تَرَى شَیْئاً فَقَالَ أَرَى سَوَاداً مِنْ قِبَلِ الْبَحْرِ فَقَالَ لَهُ یُصِیبُهُ بَصَرُكَ أَجْمَعَ فَقَالَ لَهُ لَا وَ لَأَوْشَكَ أَنْ یُصِیبَ فَلَمَّا أَنْ قَرُبَ قَالَ هُوَ طَیْرٌ كَثِیرٌ وَ لَا أَعْرِفُهُ یَحْمِلُ كُلُّ طَیْرٍ فِی مِنْقَارِهِ حَصَاةً مِثْلَ حَصَاةِ الْخَذْفِ أَوْ دُونَ حَصَاةِ الْخَذْفِ فَقَالَ عَبْدُ الْمُطَّلِبِ وَ رَبِّ عَبْدِ الْمُطَّلِبِ مَا تُرِیدُ إِلَّا الْقَوْمَ حَتَّى لَمَّا صَارُوا فَوْقَ رُءُوسِهِمْ أَجْمَعَ أَلْقَتِ الْحَصَاةَ فَوَقَعَتْ كُلُّ حَصَاةٍ عَلَى هَامَةِ رَجُلٍ فَخَرَجَتْ مِنْ دُبُرِهِ فَقَتَلَتْهُ فَمَا انْفَلَتَ مِنْهُمْ إِلَّا رَجُلٌ وَاحِدٌ یُخْبِرُ النَّاسَ فَلَمَّا أَنْ أَخْبَرَهُمْ أَلْقَتْ عَلَیْهِ حَصَاةً فَقَتَلَتْهُ‏
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 337 روایت 25@*@
ترجمه:
امام صادق علیه السلام فرمود: چون امیر حبشه لشكر خود را همراه پیلان بسوى مكه فرستاد تا خانه كعبه را خراب كند، بشتران عبدالمطلب بر خوردند و آنها را پیش راندند، این خبر به عبدالمطلب رسید. او نزد امیر حبشه آمد. دربان امیر در آمد و گفت: این عبدالمطلب بن هاشم است، گفت: چه مى‏خواهد؟ مترجم گفت: آمده است و تقاضا دارد كه شترانى را كه لشكر تو برده‏اند باو برگردانى، پادشاه حبشه با صحابش گفت: این مرد رئیس و پیشواى قومى است كه من براى خراب كردن خانه‏اى كه عبادتش مى‏كنند آمده‏ام، و او رها كردن شترانش را از من مى‏خواهد، اگر او دست بازداشتن از خراب كردن كعبه را از من مى‏خواست. مى‏پذیرفتم، شترانش را باو برگردانید، عبدالمطلب به مترجمش گفت: سلطان بتو چه گفت؟ مترجم باو گزارش داد، عبدالمطلب گفت: من صاحب شتر هستم و خانه صاحبى دارد كه آن را نگه مى‏دارد، شتران را باو پس دادند و عبدالمطلب بجانب منزلش برگشت. هنگام مراجعت به فیل برخورد، باو گفت: اى محمود! فیل سرش را حركت داد، باو گفت: مى‏دانى تو را براى چه آورده‏اند؟ فیل با سر اشاره كرد: نه، عبدالمطلب گفت: ترا آورده‏اند تا خانه پروردگارت را خراب كنى، چنین كارى را انجام مى‏دهى؟ با سر اشاره كرد: نه، عبدالمطلب بمنزلش مراجعت كرد.
چون صبح شد، لشكریان فیل را بردند تا وارد خانه شود، فیل سرباز زد و امتناع ورزید، آن هنگام عبدالمطلب به یكى از غلامانش گفت: بالاى كوه رو و بنگر تا چه بینى، گفت: یك سیاهى از طرف دریا مى‏بینم گفت: چشمت به همه آنها مى‏رسد؟ گفت: نه ولى نزدیك است برسد، چون نزدیك شد، گفت: پرنده بسیارى است كه آنها را نمى‏شناسم، و هر یك از آنها سنگى باندازه سنگى كه با پشت ناخن مى‏پرانند یا كوچكتر در منقار دارد: عبدالمطلب گفت: به پروردگار عبدالمطلب، جز این قوم را نخواهند، تا آنگاه كه بالاى سر همه لشكر قرار گرفتند، سنگ ریزه را انداختند، هر سنگریزه بر سر مردى فرود آمد و از مقعدش خارج شد و او را بكشت، از آن لشكر جز یك مرد جان بدر نبرد كه رفت و گزارش را بمردم گفت: چون گزارش را گفت پرنده سنگ ریزه را افكند و او را هم بكشت.
26- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِی نَصْرٍ عَنْ رِفَاعَةَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ كَانَ عَبْدُ الْمُطَّلِبِ یُفْرَشُ لَهُ بِفِنَاءِ الْكَعْبَةِ لَا یُفْرَشُ لِأَحَدٍ غَیْرِهِ وَ كَانَ لَهُ وُلْدٌ یَقُومُونَ عَلَى رَأْسِهِ فَیَمْنَعُونَ مَنْ دَنَا مِنْهُ فَجَاءَ رَسُولُ اللَّهِ ص وَ هُوَ طِفْلٌ یَدْرِجُ حَتَّى جَلَسَ عَلَى فَخِذَیْهِ فَأَهْوَى بَعْضُهُمْ إِلَیْهِ لِیُنَحِّیَهُ عَنْهُ فَقَالَ لَهُ عَبْدُ الْمُطَّلِبِ دَعِ ابْنِی فَإِنَّ الْمَلَكَ قَدْ أَتَاهُ‏
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 339 روایت 26@*@
ترجمه:
امام صادق علیه السلام فرمود: در آستانه كعبه براى عبدالمطلب فرشى مى‏گستردند كه مخصوص او بود و براى دیگرى در آنجا فرش گسترده نمى‏شد، و او فرزندانى داشت كه بالاى سرش مى‏ایستادند و از كسانى كه نزدیكش مى‏رفتند جلوگیرى مى‏كردند. رسول خدا صلى اللّه علیه وآله كه كودكى بود تازه به راه افتاد بیامد و روى زانوى عبدالمطلب نشست، یكى از آنها خم شد تا رسول خدا را از او دور كند، عبدالمطلب گفت از پسرم دست بدار، زیرا فرشته نزد او آمده (او را آورده، یا سلطنت باو رسد).
27- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ سَعْدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ مُحَمَّدٍ الثَّقَفِیِّ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْمُعَلَّى عَنْ أَخِیهِ مُحَمَّدٍ عَنْ دُرُسْتَ بْنِ أَبِی مَنْصُورٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَبِی حَمْزَةَ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ لَمَّا وُلِدَ النَّبِیُّ ص مَكَثَ أَیَّاماً لَیْسَ لَهُ لَبَنٌ فَأَلْقَاهُ أَبُو طَالِبٍ عَلَى ثَدْیِ نَفْسِهِ فَأَنْزَلَ اللَّهُ فِیهِ لَبَناً فَرَضَعَ مِنْهُ أَیَّاماً حَتَّى وَقَعَ أَبُو طَالِبٍ عَلَى حَلِیمَةَ السَّعْدِیَّةِ فَدَفَعَهُ إِلَیْهَا
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 339 روایت 27@*@
ترجمه:
و فرمود: چون پیغمبر صلى اللّه علیه وآله متولد شد، چند روز بى‏شیر بود (گویا مادرش بیمار بوده یا شیر نداشته است) ابوطالب آن حضرت را به سینه خود افكند، خدا در سینه او شیر جارى ساخت و تا چند روز پیغمبر از آن شیر مى‏خورد، تا آنگاه كه ابوطالب حلیمه سعدیه را پیدا كرد و پیغمبر را باو داد.
شرح :
این روایت از لحاظ سند ضعیف و غیر قابل اعتماد است، بدین جهت توجیه و تأویل آن لزومى ندارد.
28- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ إِنَّ مَثَلَ أَبِی طَالِبٍ مَثَلُ أَصْحَابِ الْكَهْفِ أَسَرُّوا الْإِیمَانَ وَ أَظْهَرُوا الشِّرْكَ فَ‏آتَاهُمُ اللَّهُ أَجْرَهُمْ مَرَّتَیْنِ‏
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 339 روایت 28@*@
ترجمه:
و فرمود: حكایت ابوطالب حكایت اصحاب كهف است كه ایمان را نهان كردند و شرك را اظهار داشتند، پس خدا پاداششان را دو بار بآنها داد. (یك بار بجهت ایمان آوردن و یك بار بجهت تقیه كردن).
29- الْحُسَیْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ وَ مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ إِسْحَاقَ عَنْ بَكْرِ بْنِ مُحَمَّدٍ الْأَزْدِیِّ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِیهِ ع قَالَ قِیلَ لَهُ إِنَّهُمْ یَزْعُمُونَ أَنَّ أَبَا طَالِبٍ كَانَ كَافِراً فَقَالَ كَذَبُوا كَیْفَ یَكُونُ كَافِراً وَ هُوَ یَقُولُ‏
أَ لَمْ تَعْلَمُوا أَنَّا وَجَدْنَا مُحَمَّداً - نَبِیّاً كَمُوسَى خُطَّ فِی أَوَّلِ الْكُتُبِ‏
وَ فِی حَدِیثٍ آخَرَ كَیْفَ یَكُونُ أَبُو طَالِبٍ كَافِراً وَ هُوَ یَقُولُ‏
لَقَدْ عَلِمُوا أَنَّ ابْنَنَا لَا مُكَذَّبٌ - لَدَیْنَا وَ لَا یَعْبَأُ بِقِیلِ الْأَبَاطِلِ‏
وَ أَبْیَضُ یُسْتَسْقَى الْغَمَامُ بِوَجْهِهِ - ثِمَالُ الْیَتَامَى عِصْمَةٌ لِلْأَرَامِلِ‏
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 340 روایت 29@*@
ترجمه:
اسحاق بن جعفر از پدرش (امام صادق) علیه السلام نقل كند كه به آن حضرت عرض شد: آنها (اهل سنت) گمان كنند كه ابوطالب كافر بوده است، فرمود: دروغ گویند، چگونه او كافر است كه مى‏گوید:
مگر نمى‏دانند كه ما محمد را مانند موسى پیغمبرى یافته‏ایم كه در كتابهاى نخست و سلف نامش نوشته است؟ و در حدیث دیگر فرمود:
چگونه مى‏شود كه ابوطالب كافر باشد؟ در صورتى كه خود او مى‏گوید: مردم دانسته‏اند كه ما فرزند خود را به دروغ نسبت ندهیم و بسخن یاوه سرایان اعتنا نمى‏شود. او روسفید و آبرومندى است كه باحترام آبروى او طلب باران مى‏شود. او فریاد رس یتیمان و پناه بیوه زنانست:
شرح :
ابوطالب این شعر را هنگامى گفت كه در مكه خشكسالى پیدا شد، و پدرش عبدالمطلب باو دستور داد تا پیغمبر را كه كودكى در قنداق بود بیاورد و در برابر كعبه بسوى آسمان بلند كند و بگوید:
پروردگارا بحق این كودك بارانى براى ما بفرست، او چنین كرد و پس از ساعتى ابرى پدید شد و بارانى فراوان آمد مرآت ص 369.
30- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ الْحَكَمِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ بَیْنَا النَّبِیُّ ص فِی الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَ عَلَیْهِ ثِیَابٌ لَهُ جُدُدٌ فَأَلْقَى الْمُشْرِكُونَ عَلَیْهِ سَلَى نَاقَةٍ فَمَلَئُوا ثِیَابَهُ بِهَا فَدَخَلَهُ مِنْ ذَلِكَ مَا شَاءَ اللَّهُ فَذَهَبَ إِلَى أَبِی طَالِبٍ فَقَالَ لَهُ یَا عَمِّ كَیْفَ تَرَى حَسَبِی فِیكُمْ فَقَالَ لَهُ وَ مَا ذَاكَ یَا ابْنَ أَخِی فَأَخْبَرَهُ الْخَبَرَ فَدَعَا أَبُو طَالِبٍ حَمْزَةَ وَ أَخَذَ السَّیْفَ وَ قَالَ لِحَمْزَةَ خُذِ السَّلَى ثُمَّ تَوَجَّهَ إِلَى الْقَوْمِ وَ النَّبِیُّ مَعَهُ فَأَتَى قُرَیْشاً وَ هُمْ حَوْلَ الْكَعْبَةِ فَلَمَّا رَأَوْهُ عَرَفُوا الشَّرَّ فِی وَجْهِهِ ثُمَّ قَالَ لِحَمْزَةَ أَمِرَّ السَّلى عَلَى سِبَالِهِمْ فَفَعَلَ ذَلِكَ حَتَّى أَتَى عَلَى آخِرِهِمْ ثُمَّ الْتَفَتَ أَبُو طَالِبٍ إِلَى النَّبِیِّ ص فَقَالَ یَا ابْنَ أَخِی هَذَا حَسَبُكَ فِینَا
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 340 روایت 30@*@
ترجمه:
امام صادق علیه السلام فرمود: در آن میان كه پیغمبر صلى اللّه علیه و آله در مسجدالحرام بود و لباسهاى نو در برداشت، مشركین شكمبه شترى را بر او افكندند و لباسهایش را آلوده كردند، پیغمبر از این عمل بقدرى ناراحت شد كه خدا داند، آنگاه نزد ابوطالب آمد و گفت: اى عمو! حسب(18) مرا در میان خود چگونه مى‏بینى؟ او گفت: مگر چه شده‏اى برادر زاده؟! حضرت گزارش داد، ابوطالب حمزه را طلبید و خودش هم شمشیر بر گرفت و بحمزه گفت: شكمبه را بردار، سپس همراه پیغمبرى بسوى آن قوم رفت تا نزد قریش رسید، آنها گرد كعبه بودند، چون او را دیدند آثار خشم و بدى را در چهره‏اش خواندند، آنگاه به حمزه گفت: شكمبه را بر سبیل همه بمال، او چنین كرد، تا به نفر آخرشان هم مالید، سپس ابوطالب متوجه پیغمبر صلى اللّه علیه وآله شد و گفت: برادر زاده؟ اینست حسب تو در میان ما.
31- عَلِیٌّ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی نَصْرٍ عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ مُحَمَّدٍ الْأَشْعَرِیِّ عَنْ عُبَیْدِ بْنِ زُرَارَةَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ لَمَّا تُوُفِّیَ أَبُو طَالِبٍ نَزَلَ جَبْرَئِیلُ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ ص فَقَالَ یَا مُحَمَّدُ اخْرُجْ مِنْ مَكَّةَ فَلَیْسَ لَكَ فِیهَا نَاصِرٌ وَ ثَارَتْ قُرَیْشٌ بِالنَّبِیِّ ص فَخَرَجَ هَارِباً حَتَّى جَاءَ إِلَى جَبَلٍ بِمَكَّةَ یُقَالُ لَهُ الْحَجُونُ فَصَارَ إِلَیْهِ‏
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 341 روایت 31@*@
ترجمه:
و فرمود: چون ابوطالب وفات یافت، جبرئیل بر پیغمبر صلى اللّه علیه وآله نازل شد و عرض كرد: اى محمد! از مكه بیرون رو، زیرا در اینجا یاورى ندارى و قریش هم بر پیغمبر هجوم آوردند. حضرت از آنجا فرار كرد تا به یكى از كوههاى مكه كه حجونش مى‏گفتند رسید و در آنجا شد، (گویا مقصود همان كوهى است كه غار مشهور در آن بوده و هجرت در این زمان واقع شد).
32- عَلِیُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ وَ مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ رَفَعَهُ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ إِنَّ أَبَا طَالِبٍ أَسْلَمَ بِحِسَابِ الْجُمَّلِ قَالَ بِكُلِّ لِسَانٍ‏
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 341 روایت 32@*@
ترجمه:
و فرمود: همانا ابوطالب بحساب جمل اسلام آورد، یعنى بهر زبان.
33- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ وَ عَبْدِ اللَّهِ ابْنَیْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ أَبِیهِمَا عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْمُغِیرَةِ عَنْ إِسْمَاعِیلَ بْنِ أَبِی زِیَادٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ أَسْلَمَ أَبُو طَالِبٍ بِحِسَابِ الْجُمَّلِ وَ عَقَدَ بِیَدِهِ ثَلَاثاً وَ سِتِّینَ‏
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 342 روایت 33@*@
ترجمه:
و فرمود: ابوطالب بحساب جمل اسلام آورد و با دستش عدد شصت و سه را متشكل كرد.
شرح حساب جمل در اصطلاح امروز همان حساب ابجد است كه از دیر زمان نزد منجمین و مؤلفین مرسوم و معمول بوده و در تقاویم و شماره گذاریهاى صفحات مقدمه كتاب و مواد تاریخ و رموز دیگر بكار مى‏رفته است و ترتیبش چنان است كه: الف را یك و با را دو و جیم را سه و دال را چهار بحساب مى‏آورند و از یا كه بده مى‏رسد ده ده بالا مى‏روند و از عدد صد به دویست و سیصد بالا مى‏روند تا آنكه حرف غین را هزار بشمار مى‏آورند، بنابراین در تطبیق این روایت با این حساب چند وجه گفته شده است:
(1) عدد 63 بحساب ابجد مساوى دو كلمه (لا و الا) است كه مختصر كلمه لا اله الا الله مى‏باشد و پایه توحید است.
(2) عدد 63 با حروف ابجد كلمه سج را نشان مى‏دهد و آن بمعنى نهان كن و مخفى دار مى‏باشد پس مقصود ابوطالب و هم امام صادق علیه السلام از این روایت بیان تقیه و اسلام پنهانى ابوطالب بوده است.
(3) مقصود این است كه ابوطالب به 63 زبان اظهار اسلام كرد.
(4) مقصود این است كه ابوطالب هنگام اسلام آوردنش 63 سال داشت.
(5) مقصود این است كه ابوطالب 63 قصیده در مدح پیغمبر (ص) سروده كه همگى دلالت بر ایمان او دارد.
34- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ عُلْوَانَ الْكَلْبِیِّ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَزَوَّرِ الْغَنَوِیِّ عَنْ أَصْبَغَ بْنِ نُبَاتَةَ الْحَنْظَلِیِّ قَالَ رَأَیْتُ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ ع یَوْمَ افْتَتَحَ الْبَصْرَةَ وَ رَكِبَ بَغْلَةَ رَسُولِ اللَّهِ ص ثُمَّ قَالَ أَیُّهَا النَّاسُ أَ لَا أُخْبِرُكُمْ بِخَیْرِ الْخَلْقِ یَوْمَ یَجْمَعُهُمُ اللَّهُ فَقَامَ إِلَیْهِ أَبُو أَیُّوبَ الْأَنْصَارِیُّ فَقَالَ بَلَى یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ حَدِّثْنَا فَإِنَّكَ كُنْتَ تَشْهَدُ وَ نَغِیبُ فَقَالَ إِنَّ خَیْرَ الْخَلْقِ یَوْمَ یَجْمَعُهُمُ اللَّهُ سَبْعَةٌ مِنْ وُلْدِ عَبْدِ الْمُطَّلِبِ لَا یُنْكِرُ فَضْلَهُمْ إِلَّا كَافِرٌ وَ لَا یَجْحَدُ بِهِ إِلَّا جَاحِدٌ فَقَامَ عَمَّارُ بْنُ یَاسِرٍ رَحِمَهُ اللَّهُ فَقَالَ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ سَمِّهِمْ لَنَا لِنَعْرِفَهُمْ فَقَالَ إِنَّ خَیْرَ الْخَلْقِ یَوْمَ یَجْمَعُهُمُ اللَّهُ الرُّسُلُ وَ إِنَّ أَفْضَلَ الرُّسُلِ مُحَمَّدٌ ص وَ إِنَّ أَفْضَلَ كُلِّ أُمَّةٍ بَعْدَ نَبِیِّهَا وَصِیُّ نَبِیِّهَا حَتَّى یُدْرِكَهُ نَبِیٌّ أَلَا وَ إِنَّ أَفْضَلَ الْأَوْصِیَاءِ وَصِیُّ مُحَمَّدٍ عَلَیْهِ وَ آلِهِ السَّلَامُ أَلَا وَ إِنَّ أَفْضَلَ الْخَلْقِ بَعْدَ الْأَوْصِیَاءِ الشُّهَدَاءُ أَلَا وَ إِنَّ أَفْضَلَ الشُّهَدَاءِ حَمْزَةُ بْنُ عَبْدِ الْمُطَّلِبِ وَ جَعْفَرُ بْنُ أَبِی طَالِبٍ لَهُ جَنَاحَانِ خَضِیبَانِ یَطِیرُ بِهِمَا فِی الْجَنَّةِ لَمْ یُنْحَلْ أَحَدٌ مِنْ هَذِهِ الْأُمَّةِ جَنَاحَانِ غَیْرُهُ شَیْ‏ءٌ كَرَّمَ اللَّهُ بِهِ مُحَمَّداً ص وَ شَرَّفَهُ وَ السِّبْطَانِ الْحَسَنُ وَ الْحُسَیْنُ وَ الْمَهْدِیُّ ع یَجْعَلُهُ اللَّهُ مَنْ شَاءَ مِنَّا أَهْلَ الْبَیْتِ ثُمَّ تَلَا هَذِهِ الْ‏آیَةَ وَ مَنْ یُطِعِ اللَّهَ وَ الرَّسُولَ فَأُولئِكَ مَعَ الَّذِینَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ مِنَ النَّبِیِّینَ وَ الصِّدِّیقِینَ وَ الشُّهَداءِ وَ الصَّالِحِینَ وَ حَسُنَ أُولئِكَ رَفِیقاً. ذلِكَ الْفَضْلُ مِنَ اللَّهِ وَ كَفى‏ بِاللَّهِ عَلِیماً
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 342 روایت 34@*@
ترجمه:
اصبغ بن نباته حنظلى گوید: امیرالمؤمنین علیه السلام را دیدم روزى كه بصره را فتح كرد و بر استر رسول خدا صلى اللّه علیه وآله سوار بود. سپس فرمود: اى مردم! بشما خبر ندهم كه بهترین مخلوق در روزى كه خدا آنها را گرد آورد (روز قیامت) كیست؟ ابوایوب انصارى برخاست و عرضكرد: چرا اى امیرالمؤمنین بما خبر ده، زیرا (نزد پیغمبر و هنگام نزول وحى و دانستن حقایق و واقعیات) تو حاضر بوده‏اى و ما غایب. فرمود: همانا بهترین مخلوق در روزى كه خدا گردشان آورد، هفت تن از فرزندان عبدالمطلبند كه جز كافر و جاحد منكر فضیلت ایشان نباشد.
عمار بن یاسر رحمه الله بر خاست و عرضكرد: یا امیرالمؤمنین نام آنها را بما بگو تا بشناسیمشان، فرمود: بهترین مخلوق روزى كه خدا گردشان آورد، پیغمبرانند و بهترین پیغمبران محمد صلى اللّه علیه وآله است و بهترین شخص از هر امتى بعد از پیغمبر آنها وصى او است تا آنكه پیغمبرى در زمان او آید (پس آن پیغمبر از وصى پیغمبر سابق افضل است) و همانا بهترین اوصیاء، وصى محمد علیه و آله السلام است، همانا بهترین مخلوق بعد از اوصیاء، شهیدانند، همانا بهترین شهیدان حمزة بن عبدالمطلب و جعفر بن ابیطالب است كه دو بال تر و تازه دارد و با آنها در بهشت پرواز مى‏كند و با حدى از این امت جز او دو بال عطا نشده است، خدا آن را براى احترام محمد صلى اللّه علیه وآله و تشریف او عطا كرده است. و دیگر دو نوه پیغمبر حسن و حسین و مهدى علیهم السلام‏اند كه خدا هر كه را از ما خانواده بخواهد مهدى قرار دهد.
سپس این آیه را تلاوت فرمود: «آنها كه اطاعت خدا و پیغمبر كنند، همدم كسانى هستند كه خدا به ایشان نعمت داده یعنى پیغمبران و راست‏پیشگان و شهیدان و نیكوكاران، و اینان نیكو رفیقانند، این تفضیل از جانب خداست و دانائى خدا بس است 69 سوره 4 -».
35- مُحَمَّدُ بْنُ الْحُسَیْنِ عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ النُّعْمَانِ عَنْ أَبِی مَرْیَمَ الْأَنْصَارِیِّ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ قُلْتُ لَهُ كَیْفَ كَانَتِ الصَّلَاةُ عَلَى النَّبِیِّ ص قَالَ لَمَّا غَسَّلَهُ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع وَ كَفَّنَهُ سَجَّاهُ ثُمَّ أَدْخَلَ عَلَیْهِ عَشَرَةً فَدَارُوا حَوْلَهُ ثُمَّ وَقَفَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع فِی وَسَطِهِمْ فَقَالَ إِنَّ اللَّهَ وَ مَلائِكَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَى النَّبِیِّ یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلِیماً فَیَقُولُ الْقَوْمُ كَمَا یَقُولُ حَتَّى صَلَّى عَلَیْهِ أَهْلُ الْمَدِینَةِ وَ أَهْلُ الْعَوَالِی‏
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 343 روایت 35@*@
ترجمه:
ابومریم انصارى گوید: بامام باقر علیه السلام عرضكردم: چگونه بر جنازه پیغمبر صلى اللّه علیه وآله نماز خوانده شد؟ فرمود: چون امیرالمؤمنین علیه السلام غسلش داد و كفنش نمود و روپوشى بر او كشید، بده نفر اجازه ورود داد تا گردش حلقه زدند. امیرالمؤمنین علیه السلام در میان آنها ایستاد و فرمود: «همانا خدا و فرشتگانش بر پیغمبر درود مى‏فرستند، اى كسانى كه ایمان آورده‏اید! بر او درود فرستید و سلام كنید، سلام تمام 56 سوره 33 -» پس مردم هم چنانكه حضرت مى‏فرمود، مى‏گفتند تا آنكه تمام اهل مدینه و اهل عوالى (آبادیهاى نزدیك مدینه، در روى تپه‏ها) بر آن حضرت نماز گزاردند.
شرح ظاهر این است كه نماز بر آن حضرت تنها بهمین كیفیت انجام شده و دعاء و تكبیر دیگرى نداشته است و ممكن است مقصود این باشد كه این آیه را پیش از نماز یا بعد از هر تكبیر مى‏خوانده‏اند. و ممكن است نماز مخصوص بر آن حضرت را امیرالمؤمنین علیه السلام با اصحاب خاص خود در ابتداء خوانده و نمازهاى دیگر بهر نحوى كه بوده، پس از انجام اصل فریضه و به منظورى غیر از اداى واجب گزارده شده است.
36- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ سَلَمَةَ بْنِ الْخَطَّابِ عَنْ عَلِیِّ بْنِ سَیْفٍ عَنْ أَبِی الْمَغْرَاءِ عَنْ عُقْبَةَ بْنِ بَشِیرٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ قَالَ النَّبِیُّ ص لِعَلِیٍّ ع یَا عَلِیُّ ادْفِنِّی فِی هَذَا الْمَكَانِ وَ ارْفَعْ قَبْرِی مِنَ الْأَرْضِ أَرْبَعَ أَصَابِعَ وَ رُشَّ عَلَیْهِ مِنَ الْمَاءِ
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 343 روایت 36@*@
ترجمه:
امام باقر علیه السلام فرمود: پیغمبر صلى اللّه علیه وآله به على علیه السلام فرمود: یا على مراد در اینجا دفن كفن و قبرم را چهار انگشت از زمین بلند كن و بر آن آب بپاش.
37- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ حَمَّادٍ عَنِ الْحَلَبِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ أَتَى الْعَبَّاسُ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ ع فَقَالَ یَا عَلِیُّ إِنَّ النَّاسَ قَدِ اجْتَمَعُوا أَنْ یَدْفِنُوا رَسُولَ اللَّهِ ص فِی بَقِیعِ الْمُصَلَّى وَ أَنْ یَؤُمَّهُمْ رَجُلٌ مِنْهُمْ فَخَرَجَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع إِلَى النَّاسِ فَقَالَ یَا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص إِمَامٌ حَیّاً وَ مَیِّتاً وَ قَالَ إِنِّی أُدْفَنُ فِی الْبُقْعَةِ الَّتِی أُقْبَضُ فِیهَا ثُمَّ قَالَ عَلَى الْبَابِ فَصَلَّى عَلَیْهِ ثُمَّ أَمَرَ النَّاسَ عَشَرَةً عَشَرَةً یُصَلُّونَ عَلَیْهِ ثُمَّ یَخْرُجُونَ‏
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 344 روایت 37@*@
ترجمه:
امام صادق علیه السلام فرمود: عباس نزد امیرالمؤمنین علیه السلام آمد و عرضكرد: یا على مردم گرد آمده‏اند تا رسولخدا صلى الله علیه و آله را در بقیع مصلى دفن كنند و مردى از ایشان پیش نماز آنها شود. امیرالمؤمنین علیه السلام بسوى مردم آمد و فرمود: اى مردم همانا رسولخدا در حال زندگى و مرگش امام و پیشوا است و خودش فرمود: من در همان خانه‏اى كه قبض روح شوم بخاك سپرده شوم، آنگاه نزد در ایستاده و بر آن حضرت نماز گزارد، سپس بمردم دستور داد تا ده نفر بر او نماز خوانند و خارج شوند.
شرح :
بقیع بمعنى مكانى است كه درختهاى گوناگون داشته باشد و در شهر مدینه پنج بقیع بوده است: 1- بقیع مصلى كه پیغمبر صلى اللّه علیه وآله در آنجا نماز عید مى‏خوانده 2- بقیع غرقد كه مقبره مدینه است 3- بقیع زبیر كه پیغمبر آنجا را بقطاع زبیر عوام داد 4- بقیع جنجبه و این نام درختى است كه در آنجا روئیده بود. 5- بقیع بطحان كه نزدیك رودخانه بوده.
38- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ سَلَمَةَ بْنِ الْخَطَّابِ عَنْ عَلِیِّ بْنِ سَیْفٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ شِمْرٍ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ لَمَّا قُبِضَ النَّبِیُّ ص صَلَّتْ عَلَیْهِ الْمَلَائِكَةُ وَ الْمُهَاجِرُونَ وَ الْأَنْصَارُ فَوْجاً فَوْجاً قَالَ وَ قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ ص یَقُولُ فِی صِحَّتِهِ وَ سَلَامَتِهِ إِنَّمَا أُنْزِلَتْ هَذِهِ الْ‏آیَةُ عَلَیَّ فِی الصَّلَاةِ عَلَیَّ بَعْدَ قَبْضِ اللَّهِ لِی إِنَّ اللَّهَ وَ مَلائِكَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَى النَّبِیِّ یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلِیماً
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 344 روایت 38@*@
ترجمه:
امام باقر علیه السلام فرمود: چون پیغمبر صلى اللّه علیه وآله وفات كرد، ملائكه و مهاجرین و انصار دسته دسته بر آن حضرت نماز گزاردند. و امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: من از پیغمبر صلى اللّه علیه وآله شنیدم كه در حال تندرستى و سلامتش مى‏فرمود: همانا این آیه درباره نماز بر من پس از آنكه خدا قبض روحم فرماید، نازل شده است: «خدا و فرشتگانش بر پیغمبر نماز مى‏گزارند، آنها كه ایمان آورده‏اید! بر او نماز گزارید و سلام كنید، سلامى كامل 56 سوره 33 -».
شرح :
كلمه صلوة در عربى مانند نماز در فارسى به معنى اعمال و اركان مخصوصه و هم به معنى درود گفتن و احترام كردنست.
39- بَعْضُ أَصْحَابِنَا رَفَعَهُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ دَاوُدَ بْنِ كَثِیرٍ الرَّقِّیِّ قَالَ قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ مَا مَعْنَى السَّلَامِ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ فَقَالَ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى لَمَّا خَلَقَ نَبِیَّهُ وَ وَصِیَّهُ وَ ابْنَتَهُ وَ ابْنَیْهِ وَ جَمِیعَ الْأَئِمَّةِ وَ خَلَقَ شِیعَتَهُمْ أَخَذَ عَلَیْهِمُ الْمِیثَاقَ وَ أَنْ یَصْبِرُوا وَ یُصَابِرُوا وَ یُرَابِطُوا وَ أَنْ یَتَّقُوا اللَّهَ وَ وَعَدَهُمْ أَنْ یُسَلِّمَ لَهُمُ الْأَرْضَ الْمُبَارَكَةَ وَ الْحَرَمَ الْ‏آمِنَ وَ أَنْ یُنَزِّلَ لَهُمُ الْبَیْتَ الْمَعْمُورَ وَ یُظْهِرَ لَهُمُ السَّقْفَ الْمَرْفُوعَ وَ یُرِیحَهُمْ مِنْ عَدُوِّهِمْ وَ الْأَرْضِ الَّتِی یُبَدِّلُهَا اللَّهُ مِنَ السَّلَامِ وَ یُسَلِّمُ مَا فِیهَا لَهُمْ لَا شِیَةَ فِیهَا قَالَ لَا خُصُومَةَ فِیهَا لِعَدُوِّهِمْ وَ أَنْ یَكُونَ لَهُمْ فِیهَا مَا یُحِبُّونَ وَ أَخَذَ رَسُولُ اللَّهِ ص عَلَى جَمِیعِ الْأَئِمَّةِ وَ شِیعَتِهِمُ الْمِیثَاقَ بِذَلِكَ وَ إِنَّمَا السَّلَامُ عَلَیْهِ تَذْكِرَةُ نَفْسِ الْمِیثَاقِ وَ تَجْدِیدٌ لَهُ عَلَى اللَّهِ لَعَلَّهُ أَنْ یُعَجِّلَهُ جَلَّ وَ عَزَّ وَ یُعَجِّلَ السَّلَامَ لَكُمْ بِجَمِیعِ مَا فِیهِ‏
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 345 روایت 39@*@
ترجمه:
داود بن كثیر رقى گوید: به امام صادق علیه السلام عرضكردم: معنى سلام بر رسول خدا چیست؟ فرمود: چون خداى تبارك و تعالى (در عالم ارواح) پیغمبرش را و وصى او و دختر و دو پسرش و امامان دیگر و همه شیعیان را خلق فرمود، از آنها پیمان گرفت كه (در بلاها) صبر كنند و (در برابر دشمنان خدا و هواى نفس) پایدارى كنند و (جان خود و اسبان خویش را) در مرزها و سرحدها به بندند و از خدا پروا كنند. و خدا (در مقابل این امور) بآنها وعده فرمود كه زمین مبارك (مدینه یا بیت المقدس) و حرم امن (مكه) را تسلیمشان كند و بیت المعمور (فرشتگان یا خاندان ائمه) را برایشان بیاورد و سقف افراشته (تمام آسمانها و عرش یا بركات آسمان) را بآنها بنمایاند و ایشان را از دشمنان آسوده كند و هم از آفات زمین كه خدا بجهت سلامتى آنها از شرور تبدیل فرمود (و زمینى را كه دگرگونش كرده از جمله سلامت است) و آنچه را در زمین است براى آنها سالم دارد و لكه‏اى در آن نباشد یعنى در زمین ناسازگارى با دشمن وجود نداشته باشد و هر چه دوست داشته باشند، و در زمین براى آنها موجود باشد. و پیغبمر صلى الله علیه و آله از همه امامان و شیعیانشان این پیمان را گرفت و سلام بر آن حضرت یاد آورى این پیمان و تجدید آن است بر خداوند (تا خدا فرستادن سلام را بر آن حضرت تجدید كند) و تا شاید خداى جل و عز در رسیدن وقت این پیمان تعجیل كند و سلامت و سازش را با تمام آنچه در پیمان بود، براى شما بشتاب آماده كند.
شرح :
خیرات و بركاتى كه در این روایت شریف به شیعیان وعده داده شده، نسبت بزمان ظهور حضرت قائم علیه السلام است مرآت ص 372 -.
40- ابْنُ مَحْبُوبٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ سَمِعْتُهُ یَقُولُ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ صَفِیِّكَ وَ خَلِیلِكَ وَ نَجِیِّكَ الْمُدَبِّرِ لِأَمْرِكَ‏
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 345 روایت 40@*@
ترجمه:
عبدالله بن سنان گوید: شنیدم امام صادق علیه السلام مى‏فرمود: پروردگارا! درود فرست بر محمد برگزیده و دوست و هم رازت كه تدبیر كنند امر توبه است.
شرح :
اگر چه در این روایت تنها درود بر پیغمبر صلى الله علیه و آله ذكر شده و درود بر آل آن حضرت ذكر نشده است، ولى چون در روایات متعدد دیگر همین صلوات با اضافه كلمه آله ذكر شده، دلالت دارد بر اینكه مرحوم كلینى در اینجا دنباله روایت را حذف كرده است، زیرا مقصودش بیان فضائل پیغمبر است، بنابراین، این روایت دلالت ندارد كه صلوات بر پیغمبر بدون صلوات بر آل او جایز است.