بَابٌ فِیهِ نُتَفٌ وَ جَوَامِعُ مِنَ الرِّوَایَةِ فِی الْوَلَایَةِ
1- مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ الْكُلَیْنِیُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ وَ عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنِ ابْنِ رِئَابٍ عَنْ بُكَیْرِ بْنِ أَعْیَنَ قَالَ كَانَ أَبُو جَعْفَرٍ ع یَقُولُ إِنَّ اللَّهَ أَخَذَ مِیثَاقَ شِیعَتِنَا بِالْوَلَایَةِ وَ هُمْ ذَرٌّ یَوْمَ أَخَذَ الْمِیثَاقَ عَلَى الذَّرِّ وَ الْإِقْرَارَ لَهُ بِالرُّبُوبِیَّةِ وَ لِمُحَمَّدٍ ص بِالنُّبُوَّةِ
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 318 روایت 1@*@
ترجمه:
بكیر بن اعین گوید: امام باقر علیه السلام مىفرمود: خدا از شیعیان ما پیمان ولایت گرفت، در حالى كه مانند موران ریز بودند، همان روزى كه از ذرهها (روزى كه همه بشر مانند ذره یعنى مورچه بودند) پیمان گرفت و نیز بربوبیت خود و نبوت محمد صلى اللّه علیه وآله اقرار گرفت. (راجع بعالم ذره در كتاب ایمان و كفر بتفصیل بحث مىشود).
2- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَیْنِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِیلَ بْنِ بَزِیعٍ عَنْ صَالِحِ بْنِ عُقْبَةَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُحَمَّدٍ الْجَعْفَرِیِّ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع وَ عَنْ عُقْبَةَ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ إِنَّ اللَّهَ خَلَقَ الْخَلْقَ فَخَلَقَ مَا أَحَبَّ مِمَّا أَحَبَّ وَ كَانَ مَا أَحَبَّ أَنْ خَلَقَهُ مِنْ طِینَةِ الْجَنَّةِ وَ خَلَقَ مَا أَبْغَضَ مِمَّا أَبْغَضَ وَ كَانَ مَا أَبْغَضَ أَنْ خَلَقَهُ مِنْ طِینَةِ النَّارِ ثُمَّ بَعَثَهُمْ فِی الظِّلَالِ فَقُلْتُ وَ أَیُّ شَیْءٍ الظِّلَالُ قَالَ أَ لَمْ تَرَ إِلَى ظِلِّكَ فِی الشَّمْسِ شَیْءٌ وَ لَیْسَ بِشَیْءٍ ثُمَّ بَعَثَ اللَّهُ فِیهِمُ النَّبِیِّینَ یَدْعُونَهُمْ إِلَى الْإِقْرَارِ بِاللَّهِ وَ هُوَ قَوْلُهُ وَ لَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ خَلَقَهُمْ لَیَقُولُنَّ اللَّهُ ثُمَّ دَعَاهُمْ إِلَى الْإِقْرَارِ بِالنَّبِیِّینَ فَأَقَرَّ بَعْضُهُمْ وَ أَنْكَرَ بَعْضُهُمْ ثُمَّ دَعَاهُمْ إِلَى وَلَایَتِنَا فَأَقَرَّ بِهَا وَ اللَّهِ مَنْ أَحَبَّ وَ أَنْكَرَهَا مَنْ أَبْغَضَ وَ هُوَ قَوْلُهُ فَما كانُوا لِیُؤْمِنُوا بِما كَذَّبُوا بِهِ مِنْ قَبْلُ ثُمَّ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع كَانَ التَّكْذِیبُ ثَمَ
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 318 روایت 2@*@
ترجمه:
عقبه گوید: امام باقر علیه السلام فرمود: خدا مخلوق را آفرید، و هر مخلوقى را كه دوست مىداشت از مادهاى كه دوست داشت آفرید، و آنچه را دوست داشت از گل بهشت آفرید. و هر مخلوقى را كه دوست نداشت از مادهاى كه دوست نداشت آفرید، و آنچه را دوست نداشت از گل دوزخ آفرید، سپس آنها را در سایهاى مبعوث كرد.
من عرضكردم: سایه چیست؟ فرمود: نمىبینى كه سایه خودت را برابر خورشید چیزى هست و چیزى نیست (یعنى چیزیست كه از خود شخصیت و استقلال ندارد و این تنظیریست براى عالم مثال یا عالم ارواح یا عالم ذر) سپس خدا پیغمبران را در میان آنها مبعوث ساخت تا ایشان را به اقرار خدا دعوت كنند، این است كه خدا فرماید: «و اگر از آنها بپرسى كى خلقشان كرده؟ خواهند گفت: خدا 78 سوره 43-» سپس خدا ایشان را باقرار نسبت به پیغمبران دعوت كرد، برخى اقرار و برخى انكار نمودند، آنگاه به ولایت ما دعوتشان كرد، به خدا كسى بدان اقرار كرد كه خدایش دوست داشت و آنكه را دشمن داشت، انكار كرد این است گفتار خدا: «به آنچه از پیش (در عالم ذر) تكذیب كردهاند، ایمان نخواهند آورد 74 سوره 10 -) سپس امام باقر علیه السلام فرمود: تكذیب آنها در آنجا (عالم ذر) بود،
شرح - علامه مجلسى ره گوید: عقیده محدثین این است كه چون خدا نیكى و بدى كردار و عقیده بندگانش را مىدانست، نیكان را از گل بهشت آفرید و بدان را از گل جهنم تا هر كدام از آن دو دسته به لیاقت و سزاوارى خود برسند بنابراین كردار و رفتار آنها سبب شد كه آن گونه خلق شوند، نه آنكه بر عكس باشد (تا جبر لازم آید).
و از محدث استرابادى نقل مىكند كه تشبیه عالم مثال به سایه از این نظر است كه آن مرتبه از وجود نسبت بوجود خارجى چیزى نیست ولى نسبت به خود جیزى هست یا كنایه از این است كه آنها اجسام لطیفهاى بودند.
3- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ سَلَمَةَ بْنِ الْخَطَّابِ عَنْ عَلِیِّ بْنِ سَیْفٍ عَنِ الْعَبَّاسِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ رِزْقٍ الْغُمْشَانِیِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ وَلَایَتُنَا وَلَایَةُ اللَّهِ الَّتِی لَمْ یَبْعَثْ نَبِیّاً قَطُّ إِلَّا بِهَا
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 319 روایت 3@*@
ترجمه:
امام صادق علیه السلام فرمود: ولایت ما همان ولایت خداست كه خدا هیچ پیغمبرى را جز به آن مبعوث نساخت
شرح ولایت خداست یعنى ولایت از طرف خداست یا به جهت این است كه ولایت خدا بدون ولایت ما قبول نشود. و ولایت ما مختص به این شریعت نیست، بلكه در هر شریعتى لازم بوده است.
4- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الْحَمِیدِ عَنْ یُونُسَ بْنِ یَعْقُوبَ عَنْ عَبْدِ الْأَعْلَى قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ مَا مِنْ نَبِیٍّ جَاءَ قَطُّ إِلَّا بِمَعْرِفَةِ حَقِّنَا وَ تَفْضِیلِنَا عَلَى مَنْ سِوَانَا
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 320 روایت 4@*@
ترجمه:
امام صادق علیه السلام مىفرمود: هیچ پیغمبرى نیامد، مگر به معرفت حق ما و برترى ما بر دیگران (یعنى این دو مطلب از طرف خدا بر او واجب بود).
5- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِیلَ بْنِ بَزِیعٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْفُضَیْلِ عَنْ أَبِی الصَّبَّاحِ الْكِنَانِیِّ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ سَمِعْتُهُ یَقُولُ وَ اللَّهِ إِنَّ فِی السَّمَاءِ لَسَبْعِینَ صَفّاً مِنَ الْمَلَائِكَةِ لَوِ اجْتَمَعَ أَهْلُ الْأَرْضِ كُلُّهُمْ یُحْصُونَ عَدَدَ كُلِّ صَفٍّ مِنْهُمْ مَا أَحْصَوْهُمْ وَ إِنَّهُمْ لَیَدِینُونَ بِوَلَایَتِنَا
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 320 روایت 5@*@
ترجمه:
امام باقر علیه السلام مىفرمود: به خدا كه در آسمان هفتاد صف از ملائكه است، اگر تمام مردم روى زمین انجمن كنند كه یك صف آنها را بشمارند، نتوانند، و آن فرشتگان همگى ولایت ما را معتقدند.
6- مُحَمَّدٌ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْفُضَیْلِ عَنْ أَبِی الْحَسَنِ ع قَالَ وَلَایَةُ عَلِیٍّ ع مَكْتُوبَةٌ فِی جَمِیعِ صُحُفِ الْأَنْبِیَاءِ وَ لَنْ یَبْعَثَ اللَّهُ رَسُولًا إِلَّا بِنُبُوَّةِ مُحَمَّدٍ ص وَ وَصِیِّهِ عَلِیٍّ ع
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 320 روایت 6@*@
ترجمه:
حضرت ابوالحسن علیه السلام فرمود: ولایت على علیه السلام در تمام كتب پیغمبران نوشته شده است و خدا هیچ پیغمبرى را مبعوث نسازد، جز به نبوت محمد صلى اللّه علیه وآله و وصیت على علیه السلام (یعنى اقرار به این دو مطلب از طرف خدا بر او واجب است).
7- الْحُسَیْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ مُعَلَّى بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ جُمْهُورٍ قَالَ حَدَّثَنَا یُونُسُ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عُثْمَانَ عَنِ الْفُضَیْلِ بْنِ یَسَارٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ نَصَبَ عَلِیّاً ع عَلَماً بَیْنَهُ وَ بَیْنَ خَلْقِهِ فَمَنْ عَرَفَهُ كَانَ مُؤْمِناً وَ مَنْ أَنْكَرَهُ كَانَ كَافِراً وَ مَنْ جَهِلَهُ كَانَ ضَالًّا وَ مَنْ نَصَبَ مَعَهُ شَیْئاً كَانَ مُشْرِكاً وَ مَنْ جَاءَ بِوَلَایَتِهِ دَخَلَ الْجَنَّةَ
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 320 روایت 7@*@
ترجمه:
امام باقر علیه السلام فرمود: همانا خداى عزوجل على علیه السلام را نشانهاى میان خود و مخلوقش گماشت، هر كه او را شناسد مؤمن است، و هر كه انكارش كند كافر است و هر كه او را نشناسد گمراهست و هر كه دیگرى را همراه او گمارد مشركست، و هر كه با ولایت او آید ببهشت در آید.
شرح انكار در صورتى است كه آن حضرت را بشناسد و مقام امامت و ولایتش را بداند و با وجود آن به واسطه لجاج و عناد نپذیرد ولى نشناختن در صورتى است كه به مقام آن حضرت جاهل باشد.
8- الْحُسَیْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ مُعَلَّى بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْوَشَّاءِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِی حَمْزَةَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع یَقُولُ إِنَّ عَلِیّاً ع بَابٌ فَتَحَهُ اللَّهُ فَمَنْ دَخَلَهُ كَانَ مُؤْمِناً وَ مَنْ خَرَجَ مِنْهُ كَانَ كَافِراً وَ مَنْ لَمْ یَدْخُلْ فِیهِ وَ لَمْ یَخْرُجْ مِنْهُ كَانَ فِی الطَّبَقَةِ الَّذِینَ قَالَ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى لِی فِیهِمُ الْمَشِیئَةُ
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 320 روایت 8@*@
ترجمه:
ابوحمزه گوید: شنیدم امام باقر علیه السلام مىفرمود: همانا على علیه السلام دریست كه خدا آن را (روى بندگانش) گشوده، هر كه از آن در وارد شود مؤمن است و هر كه از آن خارج شود كافر است، و هر كس نه داخل شود نه خارج شود (بىطرف باشد یا آن حضرت را نشناسد) در زمره كسانى است كه خداى تبارك و تعالى درباره ایشان فرموده است: من درباره آنها به خواست خود رفتار كنم. (یا ببهشت و یا به دوزخشان برم).
9- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنِ ابْنِ رِئَابٍ عَنْ بُكَیْرِ بْنِ أَعْیَنَ قَالَ كَانَ أَبُو جَعْفَرٍ ع یَقُولُ إِنَّ اللَّهَ أَخَذَ مِیثَاقَ شِیعَتِنَا بِالْوَلَایَةِ لَنَا وَ هُمْ ذَرٌّ یَوْمَ أَخَذَ الْمِیثَاقَ عَلَى الذَّرِّ بِالْإِقْرَارِ لَهُ بِالرُّبُوبِیَّةِ وَ لِمُحَمَّدٍ ص بِالنُّبُوَّةِ وَ عَرَضَ اللَّهُ جَلَّ وَ عَزَّ عَلَى مُحَمَّدٍ ص أُمَّتَهُ فِی الطِّینِ وَ هُمْ أَظِلَّةٌ وَ خَلَقَهُمْ مِنَ الطِّینَةِ الَّتِی خُلِقَ مِنْهَا آدَمُ وَ خَلَقَ اللَّهُ أَرْوَاحَ شِیعَتِنَا قَبْلَ أَبْدَانِهِمْ بِأَلْفَیْ عَامٍ وَ عَرَضَهُمْ عَلَیْهِ وَ عَرَّفَهُمْ رَسُولَ اللَّهِ ص وَ عَرَّفَهُمْ عَلِیّاً وَ نَحْنُ نَعْرِفُهُمْ فِی لَحْنِ الْقَوْلِ
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 321 روایت 9@*@
ترجمه:
و مىفرمود: خدا از شیعیان ما آنگاه كه در عالم ذر بود، به ولایت ما پیمان گرفت، روزى كه از همه در عالم ذر پیمان مىگرفت، و نیز بربوبیت خود و نبوت محمد صلى اللّه علیه وآله پیمان گرفت، و خداى جل و عز امتش را كه مانند سایهها بودند (روح بدون پیكر یا با پیكر مثالى بودند) به محمد صلى اللّه علیه وآله در گل ارائه فرمود، و آنها را از گلى آفرید كه آدم را از آن آفرید، و خدا ارواح شیعیان ما را دو هزار سال پیش از بدنهایشان آفرید، و ایشان را بر پیغمبر صلى اللّه علیه وآله عرضه داشت، حضرت آنها را شناخت و على هم آنها را شناخت و ما آنها را از سیاق گفتار مىشناسیم (یعنى از گوشه و كنار گفتارشان محبت و ولایت آنها نسبت به ما واضح مىشود).