بَابُ الرُّوحِ الَّتِی یُسَدِّدُ اللَّهُ بِهَا الْأَئِمَّةَ علیهم السلام
1- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ سَعِیدٍ عَنِ النَّضْرِ بْنِ سُوَیْدٍ عَنْ یَحْیَى الْحَلَبِیِّ عَنْ أَبِی الصَّبَّاحِ الْكِنَانِیِّ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنْ قَوْلِ اللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى وَ كَذلِكَ أَوْحَیْنا إِلَیْكَ رُوحاً مِنْ أَمْرِنا ما كُنْتَ تَدْرِی مَا الْكِتابُ وَ لَا الْإِیمانُ قَالَ خَلْقٌ مِنْ خَلْقِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَعْظَمُ مِنْ جَبْرَئِیلَ وَ مِیكَائِیلَ كَانَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ ص یُخْبِرُهُ وَ یُسَدِّدُهُ وَ هُوَ مَعَ الْأَئِمَّةِ مِنْ بَعْدِهِ
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 17 روایة 1@*@
ترجمه:
ابوبصیر گوید: از امام صادق علیه السّلام قول خدایتعالى «و همچنین روحى از امر خود را بسویت وحى كردیم، تو نمیدانستى كتاب و ایمام چیست؟ - 52 سوره 42 -» را پرسیدم. فرمود: آن مخلوقیست از مخلوقات خداى عزوجل، بزرگتر از جبرئیل و میكائیل، كه همراه پیغمبر صلى اللّه علیه و آله است، به او خبر میدهد و رهبریش مىكند و همراه امامان پس از وى هم مىباشد.
2- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَیْنِ عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَسْبَاطٍ عَنْ أَسْبَاطِ بْنِ سَالِمٍ قَالَ سَأَلَهُ رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ هِیتَ وَ أَنَا حَاضِرٌ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ كَذلِكَ أَوْحَیْنا إِلَیْكَ رُوحاً مِنْ أَمْرِنا فَقَالَ مُنْذُ أَنْزَلَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ ذَلِكَ الرُّوحَ عَلَى مُحَمَّدٍ ص مَا صَعِدَ إِلَى السَّمَاءِ وَ إِنَّهُ لَفِینَا
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 18 روایة 2@*@
ترجمه:
اسباط بن سالم گوید: من حاضر بودم كه مردى از اهل بیت (شهرى در كنار فرات بوده) از امام علیه السّلام درباره قول خداى - عزوجل - «و همچنین روحى از امر خود را بسوى تو وحى كردیم» پرسید امام فرمود: از زمانیكه خداى عزوجل آن روح را بر محمد صلى اللّه علیه و آله فرو فرستاد، به آسمان بالا نرفته است و آن روح در ما هست.
3- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ یُونُسَ عَنِ ابْنِ مُسْكَانَ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ یَسْئَلُونَكَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّی قَالَ خَلْقٌ أَعْظَمُ مِنْ جَبْرَئِیلَ وَ مِیكَائِیلَ كَانَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ ص وَ هُوَ مَعَ الْأَئِمَّةِ وَ هُوَ مِنَ الْمَلَكُوتِ
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 18 روایة 3@*@
ترجمه:
ابو بصیر گوید: از امام صادق علیه السّلام راجع به قول خداى عزوجل «از تو درباره روح مىپرسند بگو روح از امر پروردگار من است 87 سوره 17 -» پرسیدم فرمود: آن مخلوقى است بزرگتر از جبرئیل و میكائیل كه همراه رسول خدا صلى اللّه علیه و آله و همراه ائمه است و آن از عالم ملكوت است (یعنى آسمانى و روحانى است).
4- عَلِیٌّ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ أَبِی أَیُّوبَ الْخَزَّازِ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ یَسْئَلُونَكَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّی قَالَ خَلْقٌ أَعْظَمُ مِنْ جَبْرَئِیلَ وَ مِیكَائِیلَ لَمْ یَكُنْ مَعَ أَحَدٍ مِمَّنْ مَضَى غَیْرِ مُحَمَّدٍ ص وَ هُوَ مَعَ الْأَئِمَّةِ یُسَدِّدُهُمْ وَ لَیْسَ كُلُّ مَا طُلِبَ وُجِدَ
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 18 روایة 4@*@
ترجمه:
ابوبصیر گوید: شنیدم از امام صادق علیه السّلام درباره یسألونك عن الروح قل الروح من امر ربى» مىفرمود: مخلوقى است بزرگتر از جبرئیل و میكائیل كه همراه هیچ یك از پیغمبران گذشته جز محمد صلى اللّه علیه و آله نبوده است، و آن همراه ائمه مىباشد و ایشان را رهبرى مىكند، چنان نیست كه هرچه طلب شود، بدست آید (پس همراهى این روح با پیغمبر و امامان فضلى است از خداى تعالى كه به هر كس خواهد عطا كند، و با طلب و كوشش بدست نیاید).
شرح :
درباره روحى كه در این آیه، مورد سؤال واقع شده است اختلافست یك قول اینست كه یهود در كتاب تورات خود دیده بوده كه از پیغمبر صلى اللّه علیه و آله درباره هرچه بپرسند جواب گوید، ولى درباره روح كه سؤال كنند، جواب نگوید، لذا آنها بقریش گفتند: شما از محمد درباره روح بپرسید، اگر جواب صریح داد، بدانید كه پیغمبر نیست و اگر بخدا واگذار كرد، او پیغمبر است.
5- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ عِمْرَانَ بْنِ مُوسَى عَنْ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَسْبَاطٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْفُضَیْلِ عَنْ أَبِی حَمْزَةَ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنِ الْعِلْمِ أَ هُوَ عِلْمٌ یَتَعَلَّمُهُ الْعَالِمُ مِنْ أَفْوَاهِ الرِّجَالِ أَمْ فِی الْكِتَابِ عِنْدَكُمْ تَقْرَءُونَهُ فَتَعْلَمُونَ مِنْهُ قَالَ الْأَمْرُ أَعْظَمُ مِنْ ذَلِكَ وَ أَوْجَبُ أَ مَا سَمِعْتَ قَوْلَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ كَذلِكَ أَوْحَیْنا إِلَیْكَ رُوحاً مِنْ أَمْرِنا ما كُنْتَ تَدْرِی مَا الْكِتابُ وَ لَا الْإِیمانُ ثُمَّ قَالَ أَیَّ شَیْءٍ یَقُولُ أَصْحَابُكُمْ فِی هَذِهِ الْآیَةِ أَ یُقِرُّونَ أَنَّهُ كَانَ فِی حَالٍ لَا یَدْرِی مَا الْكِتَابُ وَ لَا الْإِیمَانُ فَقُلْتُ لَا أَدْرِی جُعِلْتُ فِدَاكَ مَا یَقُولُونَ فَقَالَ لِی بَلَى قَدْ كَانَ فِی حَالٍ لَا یَدْرِی مَا الْكِتَابُ وَ لَا الْإِیمَانُ حَتَّى بَعَثَ اللَّهُ تَعَالَى الرُّوحَ الَّتِی ذُكِرَ فِی الْكِتَابِ فَلَمَّا أَوْحَاهَا إِلَیْهِ عَلَّمَ بِهَا الْعِلْمَ وَ الْفَهْمَ وَ هِیَ الرُّوحُ الَّتِی یُعْطِیهَا اللَّهُ تَعَالَى مَنْ شَاءَ فَإِذَا أَعْطَاهَا عَبْداً عَلَّمَهُ الْفَهْمَ
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 19 روایة 5@*@
ترجمه:
ابو حمزه گوید: از امام صادق علیه السّلام راجع به علم امام پرسیدم، كه آیا امام آن علم را از دهان رجال علم فرا مىگیرد یا آنكه نزد شما كتابیست كه آنرا مىخوانید و فرا مىگیرید؟ فرمود: این مطلب از آنچه تو گفتى بزرگتر و استوارتر است، مگر نشنیدهئى قول خداى عزوجل را: «و همچنین روحى از امر خود به تو وحى كردیم، و تو نمىدانستى كه كتاب و ایمان چیست - 52 سوره 42-».
سپس فرمود: اصحاب شما درباره این آیه چه مىگویند؟ آیا اقرار دارند كه پیغمبر صلى اللّه علیه و آله در حالى بود كه كتاب و ایمان نمىدانست؟ عرضكردم: قربانت گردم، نمىدانم چه مىگویند فرمود: آرى در حالى بسر مىبرد كه نمىدانست كتاب و ایمان چیست، تا آنكه خداى تعالى روحى را كه در كتابش ذكر مىكند مبعوث كرد، و چون آنرا بسوى او وحى فرمود: بسبب آن علم و فهم آموخت، و آن همان روحست كه خداى تعالى به هر كه خواهد عطا كند، و چون آنرا به بندهئى عطا فرماید، به او فهم آموزد.
6- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَیْنِ عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَسْبَاطٍ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ أَبِی الْعَلَاءِ عَنْ سَعْدٍ الْإِسْكَافِ قَالَ أَتَى رَجُلٌ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ ع یَسْأَلُهُ عَنِ الرُّوحِ أَ لَیْسَ هُوَ جَبْرَئِیلَ فَقَالَ لَهُ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع جَبْرَئِیلُ ع مِنَ الْمَلَائِكَةِ وَ الرُّوحُ غَیْرُ جَبْرَئِیلَ فَكَرَّرَ ذَلِكَ عَلَى الرَّجُلِ فَقَالَ لَهُ لَقَدْ قُلْتَ عَظِیماً مِنَ الْقَوْلِ مَا أَحَدٌ یَزْعُمُ أَنَّ الرُّوحَ غَیْرُ جَبْرَئِیلَ فَقَالَ لَهُ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع إِنَّكَ ضَالٌّ تَرْوِی عَنْ أَهْلِ الضَّلَالِ یَقُولُ اللَّهُ تَعَالَى لِنَبِیِّهِ ص أَتى أَمْرُ اللَّهِ فَلا تَسْتَعْجِلُوهُ سُبْحانَهُ وَ تَعالى عَمَّا یُشْرِكُونَ یُنَزِّلُ الْمَلائِكَةَ بِالرُّوحِ وَ الرُّوحُ غَیْرُ الْمَلَائِكَةِ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِمْ
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 19 روایة 6@*@
ترجمه:
سعد اسكاف (كفاش) گوید: مردى خدمت امیرالمؤمنین علیه السّلام آمد و درباره روح پرسید كه آیا او همان جبرئیل است؟ امیرالمؤمنین علیه السّلام به او فرمود: جبرئیل علیه السّلام از ملائكه است و روح غیر جبرئیل است - و این سخن را تكرار فرمود - او عرض كرد: سخن بزرگى گفتى!! هیچكس عقیده ندارد كه روح غیر از جبرئیل است. امیرالمؤمنین به او فرمود: تو خود گمراهى و از اهل گمراهى روایت مىكنى خداى تعالى به پیغمبرش صلى اللّه علیه و آله مىفرماید: «فرمان خدا آمد نیست، آن را بشتاب مخواهید، خدا منزه است و از آنچه مشركان باوى انباز مىكنند برتر است، ملائكه روح را فرو مىآورند - 1 سوره 16 -، پس روح غیر از ملائكه صلوات الله علیهم مىباشد.