كسی كه اُنس و ارتباط و تعلقش به دنیا كم باشد، و از طرف دیگر از طریق عبادات مستمر و خلوت‌های معنوی با حقایق و مأنوسات آخرت اُنس بیشتر داشته باشد، به وحشت و سختی‌های اول قبر و برزخ كمتر گرفتار است و به آسانی با آن عالم و اهل آن مأنوس گشته و منطبق خواهد بود و خیلی زود همة دنیا را فراموش می‌كند و از نعمت‌های نظام برتر بهره خواهد برد. عالمی وسیع با آثاری جذاب، گویی پر و بال گشوده و از زندان دنیا آزاد شده و آنهایی كه به كلی در طول زندگی از دنیا منقطع شده‌اند، به‌كلی فشار قبر و برزخ ندارند و به مجرد انتقال از دنیا با سرور و نشاطی خاص به سوی شهود جمال حق سیر می‌كنند و خوشحال‌اند كه حجاب ماده و بدن را پشتِ سرگذاشته‌اند و حالات کسانی که بیشتر با دنیا مأنوس بوده‌اند درست عکس حالت فوق است و قبر و برزخ برای آن‌ها همراه است با حالت تنهایی و وحشت.
حضرت صادق(ع) می‌فرمایند: قبر- برزخ- هر روز می‌گوید:
«من خانه غربت هستم، من خانه وحشت هستم، من خانه مؤَذِّیات خاكی هستم، من قبر هستم، من باغی از باغات بهشت یا گودالی از گودال‌های جهنم هستم.
حضرت در ادامه می‌فرمایند:
چقدر كم هستند كسانی كه از سختی‌های قبر نجات یابند... چنانچه «سعد» با آن همه اكرامی كه توسط پیامبر(ص) به جنازه‌اش شد و 70 هزار ملك جنازه او را تشییع می‌كردند، به جهت بدخویی كمی كه نسبت به اهل و خانواده‌اش داشت، گرفتار فشار قبر شد».(73)
اگر روح در زندگی دنیوی در صراط مستقیم بوده و در مسیر تقوی باشد، آرام‌آرام فشارهای اولیه از بین می‌رود و زندگی برزخی همراه با نعمت‌های عالم معنی نصیب او می‌شود و به سیر خود به سوی حضرت حق و روز قیامت، ادامه می‌دهد. اما اگر روح در زندگی دنیایی، آلودگی‌هایش زیاد باشد و با این‌كه در طریق ایمان و عمل صالح بوده است ولی بدون توبه از آلودگی‌هایش، وارد برزخ شود، حساب برزخی او حساب خاصی است و به این زودی‌ها آزاد نمی‌گردد، ولی چون مسیر او در دنیا صراط مستقیم عبودی بوده است، این عذاب‌ها موجب تطهیر او می‌شود، اما آن‌کس كه در مسیر ضلالت بوده است و در برزخ به سؤال‌ها جواب ناصحیح دهد، به تدریج عذابش شدید می‌شود تا با غضب حق روبه‌رو گردد.
ائمه دین(ع)دستوراتی در جهت كم شدن فشار قبر داده‌اند كه همه در راستای قطع تعلق از دنیا، و عمق توجه به عالم غیب و معنا است. چنانچه حضرت باقر(ع) می‌فرمایند:
«كسی كه ركوع نماز را كامل بجا آورد، وحشت قبر به او روی نمی‌آورد».(74)
چون در ركوعِ كامل انسان منیّت خود را در مقابل خداوند می‌شكند و بندگی خدا را بر خود حاكم می‌كند.