مرگ و انقطاع از دنیا و قرار گرفتن در برزخ، همانند بیدارشدن از خواب است كه انسان ناگهان در وضع جدیدی كه چندان فاصله‌ای با آن نداشته و از آن محجوب بوده است، می‌افتد، حجاب‌ها كنار می‌رود و انسان در باطن خود قرار می‌گیرد. و در همین راستاست كه پیامبر(ص) فرمودند: «اَلنّاسُ نِیامٌ فَاِذا ماتوا انْتَبَهُوا»(90)
مردم در زندگی دنیایی در خوابند، چون بمیرند بیدار می‌شوند.
بنا به فرمایش امام‌خمینی(ره):
«همین‌كه مرگ آمد و توجه نفس از بدن سلب شد، تمام بیماری‌های جسم مرتفع شود، ولیكن اگر انسان دارای امراض نفسانی باشد، اوّلِ پیدایش آن‌هاست، در واقع همین كه به خود آمد، امراضی كه در باطن داشت همه هجوم آورند، كه تا آن وقت برای او مخفی بود».(91)
مرحوم مجلسی(ره) در مرآة‌العقول در شرح حدیث شریف «كُنْتُ سَمْعَهُ وَ بَصَرَهُ»(92) فرماید:
«كسی كه چشم و گوش و دیگر اعضاء خود را در راه اطاعت حق‌تعالی صرف نكند، دارای چشم و گوش روحانی نشود و این چشم و گوش مُلكیِ جسمانی در آن عالم نرود، و در عالم قبر و قیامت بی‌گوش و چشم باشد، و میزان سؤال و جواب قبر، آن اعضای روحانی است.»(93)