تربیت
Tarbiat.Org

معاد؛ بازگشت به جدّی‌ترین زندگی
اصغر طاهرزاده

حقیقت بهشت و جهنم

ممكن است در ابتدای امر تصور شود بهشت و جهنم موضوعی جدای از لقای پروردگار است، در حالی‌كه باید متوجه بود هر حركتی در نهایت به مبدأ متعال منتهی می‌گردد و بهشت و جهنم از آثار همین سیر به سوی پروردگار است. حال یا سیر به سوی اسم رحمت و مغفرت كه بهشت است و یا سیر به سوی اسم غضب و سخط الهی كه همان جهنم است، زیرا سراسر عالم وجود همه و همه جلوه‌های اسماء الهی است و هر اسمی بنا به شرایط خاص، تجلی می‌كند. او برای شیطان و تابعانش با اسم «منتقم» و «شدیدالعقاب» تجلی می‌كند. و برای رسول اكرم(ص) با اسم «رحیم» و «وَدود» تجلی می‌نماید.
هركس در مسیر زندگی خود با اسمائی خاص ارتباط دارد و از آن طریق با خدا ارتباط پیدا می‌کند، حال یا با اسم هادی و غفورِ خداوند ارتباط دارد و یا طوری زندگی می‌كند كه خداوند او را از درگاه خود می‌راند و صورت این راندن، همان جهنم است و روبه‌روشدن با غضب الهی، زیرا وقتی همة وجود و همة عوالم هستی از آثار و مظاهر اسمای حسنای الهی است، قهراً بهشت و جهنم نیز به عنوان نظام و عالم خاصی از وجود، از این حقیقت مستثنی نیست.
قرآن اطاعت از خدا و رسول(ص) را موجب تجلی اسم غفور حق می‌داند و آثار لقاء اسم غفور را بهشت معرفی‌ می‌کند و می‌فرماید:
«وَأَطِیعُواْ اللّهَ وَالرَّسُولَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ* وَسَارِعُواْ إِلَى مَغْفِرَةٍ مِّن رَّبِّكُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّمَاوَاتُ وَالأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِینَ»(189)
و اطاعت كنید خدا و رسول او را، شاید مشمول رحمت شوید و شتاب كنید به سوی مغفرت پروردگار و بهشتی كه عرض آن در حدّ آسمان‌ها و زمین است و برای متقین آماده شده است.
معلوم است كه لقای خداوند با اسم رحمت، همان ورود به عالم رحمت و فضل یعنی بهشت‌ها می‌باشد.
در رابطه با این‌كه روبه‌روشدن با غضب الهی همان جهنم است قرآن می‌فرماید:
«أَفَمَنِ اتَّبَعَ رِضْوَانَ اللّهِ كَمَن بَاء بِسَخْطٍ مِّنَ اللّهِ وَمَأْوَاهُ جَهَنَّمُ وَبِئْسَ الْمَصِیرُ»(190)
آیا كسی كه خشنودی خدا را پیروی می‌كند و طالب رضایت خداوند است، مانند كسی است كه روی به خشمی از خداوند آورده و جایگاهش جهنم است؟ و چه بد نقطة برگشتی است.
این آیه و امثال آن روشن می‌كند كه عده‌ای از انسان‌ها روی به غضب الهی می‌آورند و او را با اسمای غضب ملاقات می‌كنند كه از آثار آن جهنم است.