تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نمونه، جلد3
آیت الله مکارم شیرازی با همکاری جمعی از فضلاء و دانشمندان‏‏‏‏‏

ازدواج موقت در اسلام

1 - قرائنی که در آیه فوق وجود دارد دلالت آن را بر ازدواج موقت تاءکید می کند.

2 - ازدواج موقت در عصر پیامبر (صلی الله علیه وآله) بوده و بعدا نسخ نشده است.

3 - ضرورت اجتماعی این نوع ازدواج.

4 - پاسخ به پاره ای از اشکالات.

درباره قسمت اول باید توجه داشت که:

اولا: کلمه ((متعه)) که ((استمتعتم)) از آن گرفته شده است در اسلام به معنی


@@تفسیر نمونه، جلد 3، صفحه 374@@@

ازدواج مـوقـت اسـت، و بـه اصـطلاح در این باره حقیقت شرعیه می باشد، گواه بر آن این اسـت کـه این کلمه (متعه) با همین معنی در روایات پیامبر (صلی الله علیه وآله) و کلمات صحابه مکرر به کار برده شده است.**به کتاب کنز العرفان و تفسیر مجمع البیان و تفسیر نور الثقلین و برهان و الغدیر جلد 6 رجوع شود.***

ثـانـیـا: اگـر ایـن کـلمـه بـه مـعنی مزبور نباشد باید به معنی لغوی آن یعنی ((بهره گـیـری)) تـفـسـیـر شـود در نـتـیجه معنی آیه چنین خواهد شد: ((اگر از زنان دایم بهره گـرفـتـیـد مـهـر آنها را بپردازید)). در حالی که می دانیم پرداختن مهر مشروط به بهره گـیـری از زنـان نـیـسـت بـلکـه تـمـام مـهـر بـنـا بـر مـشـهـور**مشهور یا اشهر این است که با عقد ازدواج دایم، تمام مهر بر مرد واجب می شود اگرچه طلاق قبل از دخول موجب بازگشت نیمی از آن می شود.*** یـا حداقل نیمی از مهر به مجرد عقد ازدواج دائم، واجب می شود.

ثـالثـا: بـزرگـان ((اصحاب)) و ((تابعین))**کسانی که پس از (صحابه) روی کار آمدند و زمان پیامبر را درک نکرده بودند.*** مانند ابن عباس دانشمند و مفسر معروف اسـلام و ابن ابی کعب و جابر بن عبدالله و عمران حصین و سعید بن جبیر و مجاهد و قتاده و سـدی و گـروه زیـادی از مـفـسـران اهـل تـسـنـن و تـمـام مـفـسـران اهـل بـیـت (عـلیـهم السلام) همگی از آیه فوق، حکم ازدواج موقت را فهمیده اند تا آنجا که فـخـر رازی بـا تـمـام شـهـرتـی کـه در مـوضـوع اشـکـال تـراشـی در مـسـائل مربوط به شیعه دارد بعد از بحث مشروحی درباره آیه می گوید: ما بحث نداریم کـه از آیـه فـوق حـکـم جـواز متعه استفاده می شود بلکه ما می گوییم حکم مزبور بعد از مدتی نسخ شده است.

رابـعـا: ائمـه اهل بیت علیهم السلام که به اسرار وحی از همه آگاهتر بودند، متفقا آیه را بـه هـمـیـن مـعـنـی تـفـسـیـر فـرمـوده انـد، و روایـات فـراوانـی در ایـن زمـیـنـه نقل شده از جمله:

از امـام صـادق (عـلیـه السـلام) نـقـل شـده اسـت کـه فـرمـود: ((المـتـعـة نـزل بـهـا القـرآن و جـرت بـهـا السـنـة مـن رسـول الله؛ حـکـم مـتـعـه در قـرآن نازل شده و سنت پیغمبر (صلی الله علیه وآله) بر طبق


@@تفسیر نمونه، جلد 3، صفحه 375@@@

آن جاری گردیده است)).**نور الثقلین جلد اول صفحه 467 و تفسیر برهان جلد اول صفحه 360.***

و از امـام بـاقـر (عـلیـه السـلام) نـقـل شـده کـه در پـاسـخ سـؤال ابو بصیر راجع به متعه فرمود: ((نزلت فی القرآن فما استمتعتم به منهن فاتوهن اجـورهـن فـریـضة..))؛ ((قرآن مجید در این باره سخن گفته آنجا که می فرماید: ((فما استمتعتم...)).**مدرک سابق.***

و نـیـز از امـام بـاقر (علیه السلام) نیز نقل شده که در پاسخ شخصی بنام عبدالله بن عـمـیـر لیـثـی در مـورد مـتـعـه فـرمـود: ((احـلهـا الله فـی کتابه و علی لسان نبیه فهی حـلال الی یـوم القـیـامـة؛ خـداونـد آن را در قـرآن و بـر زبـان پـیـامـبـرش حلال کرده است و آن تا روز قیامت حلال می باشد)).**تفسیر برهان ذیل آیه (باید توجه داشت که این حدیث و دو حدیث سابق در کتاب کافی می باشد...).***