در اینجا لازم است به دو نکته توجه شود:
1 - مفسر معروف نویسنده ((المنار)) معتقد است که این آیه درس بزرگی در زمینه استفاده از وسایل طبیعی برای پیروزی، به مسلمانان، می آموزد، و آن اینکه اگر خدا به آنها وعده پیروزی می دهد به این معنی نیست که مسلمانان وسائل طبیعی و تجهیزات نظامی و نقشه های جنگی و مانند آن را فراموش کنند و دست روی هم گذاشته همیشه در انتظار دعای پیغمبر برای پیروزی باشند، لذا به پیغمبر صلی اللّه علیه و آله خطاب کرده می گوید: ((لیس لک من الامر شیء)) یعنی پیروزی به دست تو واگذار نشده، بلکه به فرمان خدا است، و خداوند برای آن سننی قرار داده است که باید از آنها استفاده کرد، (و دعا کردن پیغمبر اگر چه مؤثر و مفید است، ولی جنبه استثنائی دارد و مخصوص موارد معینی است).
گفتار این نویسنده در این قسمت اگر چه منطقی است، ولی با ذیل آیه که از توبه یا مجازات کفار بحث می کند به هیچ وجه سازگار نیست، و بنابراین نمی توان آن را تفسیر آیه دانست.
2 - این آیه که هر گونه اختیاری را از پیامبر صلی اللّه علیه و آله درباره عفو و بخشش یا مجازات مخالفان سلب می کند هیچ گونه منافاتی با مؤثر بودن دعای پیامبر صلی اللّه علیه و آله و عفو و گذشت او، و شفاعت و مانند آن که از آیات دیگر قرآن استفاده می شود، ندارد، زیرا منظور از آیه فوق این است که پیغمبر صلی اللّه علیه و آله مستقلا هیچ کاری را نمی تواند انجام دهد، ولی به فرمان خدا و به اجازه او، می تواند ببخشد، و هم در جای خود مجازات کند، و هم عوامل پیروزی را فراهم سازد، و حتی به اجازه پروردگار و اذن او می تواند هم چون مسیح (علیه السلام) مردگان را زنده کند.
کسانی که جمله ((لیس لک من الامر شیء)) را گرفته، و خواسته اند توانائی پیامبر را بر این امر انکار کنند، در حقیقت آیات دیگر قرآن را فراموش کرده اند.
@@تفسیر نمونه، جلد 3، صفحه 103@@@
قرآن مجید در سوره نساء آیه 64 می گوید: ((و لو انهم اذ ظلموا انفسهم جائوک فاستغفروا الله و استغفر لهم الرسول لوجدوا الله توابا رحیما؛ اگر آنها هنگامی که به خود ستم می کردند به سراغ تو می آمدند و استغفار می کردند و پیامبر نیز برای آنها از خدا طلب آمرزش می کرد خدا را توبه کننده (بخشنده) و مهربان می یافتند.))
طبق این آیه استغفار پیامبر صلی اللّه علیه و آله یکی از عوامل بخشش گناه شمرده شده، و در بحثهای آینده در ذیل آیات مناسب باز هم در این زمینه توضیح خواهیم داد.
@@تفسیر نمونه، جلد 3، صفحه 104@@@