بَابُ جِهَاتِ عُلُومِ الْأَئِمَّةِ علیهم السلام
1- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِیلَ عَنْ عَمِّهِ حَمْزَةَ بْنِ بَزِیعٍ عَنْ عَلِیٍّ السَّائِیِّ عَنْ أَبِی الْحَسَنِ الْأَوَّلِ مُوسَى ع قَالَ قَالَ مَبْلَغُ عِلْمِنَا عَلَى ثَلَاثَةِ وُجُوهٍ مَاضٍ وَ غَابِرٍ وَ حَادِثٍ فَأَمَّا الْمَاضِی فَمُفَسَّرٌ وَ أَمَّا الْغَابِرُ فَمَزْبُورٌ وَ أَمَّا الْحَادِثُ فَقَذْفٌ فِی الْقُلُوبِ وَ نَقْرٌ فِی الْأَسْمَاعِ وَ هُوَ أَفْضَلُ عِلْمِنَا وَ لَا نَبِیَّ بَعْدَ نَبِیِّنَا
@@اصول كافى جلد 1 صفحه: 393 روایة: 1 @*@
ترجمه :
موسى بن جعفر(ع) فرمود: علم ما بسه جهت رسائى دارد: گذشته و آینده و پدید شونده اما گذشته براى ما تفسیر شده است (یعنى اخبار گذشته را پیغمبر براى ما توضیح داده است) و اما آینده (دو جامعه و مصحفى كه نزد ماست) نوشته شده و اما پدید شونده از راه الهام بدل و تأثر در گوش باشد (كه هر روز و هر ساعت مخصوصاً شبهاى جمعه و قدر براى ما حاصل آید) و آن بهترین دانش ماست، (زیرا مخصوص بما و از اسرار امامت است ولى با وجود همه این علوم كه ما داریم پیغمبر نیستیم) و پیغمبرى بعد از پیغمبر ما نیست.
2- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِی زَاهِرٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ مُوسَى عَنْ صَفْوَانَ بْنِ یَحْیَى عَنِ الْحَارِثِ بْنِ الْمُغِیرَةِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قُلْتُ أَخْبِرْنِی عَنْ عِلْمِ عَالِمِكُمْ قَالَ وِرَاثَةٌ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ ص وَ مِنْ عَلِیٍّ ع قَالَ قُلْتُ إِنَّا نَتَحَدَّثُ أَنَّهُ یُقْذَفُ فِی قُلُوبِكُمْ وَ یُنْكَتُ فِی آذَانِكُمْ قَالَ أَوْ ذَاكَ
@@اصول كافى جلد 1 صفحه: 394 روایة: 2 @*@
ترجمه :
حارث بن مغیرة گوید: بامام صادق(ع) عرض كردم، از علم عالم خود (یعنى امام از شما خانواده) بمن خبر دهید، فرمود: از رسولخدا صلى الله علیه و آله و از على (ع) بارث رسیده است. عرض كردم: بما گزارش مىدهند كه علم بدل شما الهام مىشود و در گوش شما وارد مىگردد، فرمود: گاهى هم چنین است.
3- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَمَّنْ حَدَّثَهُ عَنِ الْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ قَالَ قُلْتُ لِأَبِی الْحَسَنِ ع رُوِّینَا عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع أَنَّهُ قَالَ إِنَّ عِلْمَنَا غَابِرٌ وَ مَزْبُورٌ وَ نَكْتٌ فِی الْقُلُوبِ وَ نَقْرٌ فِی الْأَسْمَاعِ فَقَالَ أَمَّا الْغَابِرُ فَمَا تَقَدَّمَ مِنْ عِلْمِنَا وَ أَمَّا الْمَزْبُورُ فَمَا یَأْتِینَا وَ أَمَّا النَّكْتُ فِی الْقُلُوبِ فَإِلْهَامٌ وَ أَمَّا النَّقْرُ فِی الْأَسْمَاعِ فَأَمْرُ الْمَلَكِ
@@اصول كافى جلد 1 صفحه: 394 روایة: 3 @*@
ترجمه :
مفضل بن عمر گوید بحضرت ابوالحسن علیه السلام عرض كردم: براى ما از امام صادق علیه السلام روایت كردهاند كه فرموده است: همانا علم ما یا مربوط به گذشته است و یا نوشته شده و یا وارد شدن در دل و تأثیر در گوش. فرمود: اما گذشته مربوط بامور پیشین است كه مىدانیم و اما نوشته شده مربوط به آینده است و اما وارد شدن بدل الهامست و اما تأثیر در گوش امر فرشته است.
توضیح: در كتاب بصائر الدرجات بعد از ذكر این خبر گوید: زراره مثل این خبر را از امام صادق علیه السلام روایت كرده، گوید بحضرت عرض كردم: امام كه شخص گوینده را نمىبیند چگونه مىفهمد كه آن امر از فرشته است و از شیطان نیست؟ فرمود: آرامش و سكونى بر امام القا شود كه بفهمد از جانب فرشته است و اگر از جانب شیطان باشد هراسى عارضش شود، علاوه بر آنكه اى زراره شیطان متعرض صاحب امر امامت نگردد. - مرآت العقول -.