باب الاخذ بالسنة و شواهد الكتاب
1- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ النَّوْفَلِیِّ عَنِ السَّكُونِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِنَّ عَلَى كُلِّ حَقٍّ حَقِیقَةً وَ عَلَى كُلِّ صَوَابٍ نُوراً فَمَا وَافَقَ كِتَابَ اللَّهِ فَخُذُوهُ وَ مَا خَالَفَ كِتَابَ اللَّهِ فَدَعُوهُ
@@اصول كافى جلد 1 صفحه:88 روایة: 1 @*@
ترجمه :
1- رسول خدا (ص) فرمود: براى هر امر حقى و حقیقى موجود است (كه به سوى آن حق رهبرى مىكند) و بر سر هر امر درستى نورى موجود است، پس آنچه موافق قرآنست اخذ كنید و آنچه مخالف قرآنست ترك نمائید (زیرا قرآن نور است و حقیقت كه مردم را به حق و صواب دلالت كند)
2- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَكَمِ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِی یَعْفُورٍ قَالَ وَ حَدَّثَنِی حُسَیْنُ بْنُ أَبِی الْعَلَاءِ أَنَّهُ حَضَرَ ابْنَ أَبِی یَعْفُورٍ فِی هَذَا الْمَجْلِسِ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنِ اخْتِلَافِ الْحَدِیثِ یَرْوِیهِ مَنْ نَثِقُ بِهِ وَ مِنْهُمْ مَنْ لَا نَثِقُ بِهِ قَالَ إِذَا وَرَدَ عَلَیْكُمْ حَدِیثٌ فَوَجَدْتُمْ لَهُ شَاهِداً مِنْ كِتَابِ اللَّهِ أَوْ مِنْ قَوْلِ رَسُولِ اللَّهِ ص وَ إِلَّا فَالَّذِی جَاءَكُمْ بِهِ أَوْلَى بِهِ
@@اصول كافى جلد 1 صفحه: 88 روایة: 2@*@
ترجمه :
2- ابن ابى یعفور گوید از امام صادق علیه السلام پرسیدم درباره اختلاف حدیث كه آنرا روایت كند كسى كه به او اعتماد داریم و كسى كه به او اعتماد نداریم (و در مضمون مختلف باشند) فرمود: چون حدیثى به شما رسید و از قرآن یا قول پیغمبر (ص) گواهى بر آن یافتید اخذش كنید و گرنه براى آورندهاش سزاوارتر است. (شما نپذیرید و به كسى كه نقل مىكند برگردانید).
3- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِیهِ عَنِ النَّضْرِ بْنِ سُوَیْدٍ عَنْ یَحْیَى الْحَلَبِیِّ عَنْ أَیُّوبَ بْنِ الْحُرِّ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ كُلُّ شَیْءٍ مَرْدُودٌ إِلَى الْكِتَابِ وَ السُّنَّةِ وَ كُلُّ حَدِیثٍ لَا یُوَافِقُ كِتَابَ اللَّهِ فَهُوَ زُخْرُفٌ
@@اصول كافى جلد 1 صفحه:89 روایة: 3 @*@
ترجمه :
3- امام صادق علیه السلام فرمود: هر موضوعى باید به قرآن و سنت ارجاع شود و هر حدیثى كه موافق قرآن نباشد دروغیست خوشنما.
4- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ عُقْبَةَ عَنْ أَیُّوبَ بْنِ رَاشِدٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ مَا لَمْ یُوَافِقْ مِنَ الْحَدِیثِ الْقُرْآنَ فَهُوَ زُخْرُفٌ
@@اصول كافى جلد 1 صفحه: 89 روایة: 4@*@
ترجمه :
4- و فرمود: حدیثى كه با قرآن موافقت نكند دروغیست خوشنما.
5- مُحَمَّدُ بْنُ إِسْمَاعِیلَ عَنِ الْفَضْلِ بْنِ شَاذَانَ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ الْحَكَمِ وَ غَیْرِهِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ خَطَبَ النَّبِیُّ ص بِمِنًى فَقَالَ أَیُّهَا النَّاسُ مَا جَاءَكُمْ عَنِّی یُوَافِقُ كِتَابَ اللَّهِ فَأَنَا قُلْتُهُ وَ مَا جَاءَكُمْ یُخَالِفُ كِتَابَ اللَّهِ فَلَمْ أَقُلْهُ
@@اصول كافى جلد 1 صفحه:89 روایة: 5 @*@
ترجمه :
5- پیغمبر (ص) در منى سخنرانى كرده فرمود: اى مردم آنچه از جانب من به شما رسید و موافق قرآن بود آنرا من گفتهام و آنچه به شما رسید و مخالف قرآن بود من آنرا نگفتهام.
6- وَ بِهَذَا الْإِسْنَادِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِهِ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ مَنْ خَالَفَ كِتَابَ اللَّهِ وَ سُنَّةَ مُحَمَّدٍ ص فَقَدْ كَفَرَ
@@اصول كافى جلد 1 صفحه:89 روایة: 6@*@
ترجمه :
6- امام صادق علیه السلام فرمود: كسیكه با قرآن و سنت محمد (ص) مخالفت كند كافر است.
توضیح كلمه «سنت» در معانى بسیارى بكار میرود مانند 1- طریقه موافق دین در مقابل بدعت 2- مستحب مقابل واجب 3- حدیث و خبریكه از پیغمبر (ص) رسیده است 4- روش عملى پیغمبر (ص). و اینجا دو معنى اخیر مناسب است .
7- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى بْنِ عُبَیْدٍ عَنْ یُونُسَ رَفَعَهُ قَالَ قَالَ عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ ع إِنَّ أَفْضَلَ الْأَعْمَالِ عِنْدَ اللَّهِ مَا عُمِلَ بِالسُّنَّةِ وَ إِنْ قَلَ
@@اصول كافى جلد 1 صفحه:89 روایة: 7 @*@
ترجمه :
7- امام چهارم علیه السلام فرمود: شریفترین اعمال نزد خدا عمل به سنت است اگر چه كم باشد.
8- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ إِسْمَاعِیلَ بْنِ مِهْرَانَ عَنْ أَبِی سَعِیدٍ الْقَمَّاطِ وَ صَالِحِ بْنِ سَعِیدٍ عَنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع أَنَّهُ سُئِلَ عَنْ مَسْأَلَةٍ فَأَجَابَ فِیهَا قَالَ فَقَالَ الرَّجُلُ إِنَّ الْفُقَهَاءَ لَا یَقُولُونَ هَذَا فَقَالَ یَا وَیْحَكَ وَ هَلْ رَأَیْتَ فَقِیهاً قَطُّ إِنَّ الْفَقِیهَ حَقَّ الْفَقِیهِ الزَّاهِدُ فِی الدُّنْیَا الرَّاغِبُ فِی الْآخِرَةِ الْمُتَمَسِّكُ بِسُنَّةِ النَّبِیِّ ص
@@اصول كافى جلد 1 صفحه:89 روایة: 8 @*@
ترجمه :
8- ابان بن تغلب گوید: از امام باقر علیه السلام مسألهاى پرسیده شد و حضرت پاسخ فرمود، مرد سائل گفت: فقها چنین نگویند: فرمود: واى بر تو! تو هرگز فقیهى دیدهاى؟! فقیه حقیقى، زاهد در دنیا، مشتاق آخرت، چنگ زننده به سنت پیغمبر (ص) است.
9- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ أَبِی إِسْمَاعِیلَ إِبْرَاهِیمَ بْنِ إِسْحَاقَ الْأَزْدِیِّ عَنْ أَبِی عُثْمَانَ الْعَبْدِیِّ عَنْ جَعْفَرٍ عَنْ آبَائِهِ عَنْ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص لَا قَوْلَ إِلَّا بِعَمَلٍ وَ لَا قَوْلَ وَ لَا عَمَلَ إِلَّا بِنِیَّةٍ وَ لَا قَوْلَ وَ لَا عَمَلَ وَ لَا نِیَّةَ إِلَّا بِإِصَابَةِ السُّنَّةِ
@@اصول كافى جلد 1 صفحه:90 روایة: 9 @*@
ترجمه :
9- رسول خدا (ص) فرمود: هیچ گفتارى جز با كردار ارزش ندارد و هیچ گفتار و كردارى جز با نیت ارزش ندارد هیچ گفتار و كردار و نیتى جز با موافقت سنت ارزش ندارد.
10- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ النَّضْرِ عَنْ عَمْرِو بْنِ شِمْرٍ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ قَالَ مَا مِنْ أَحَدٍ إِلَّا وَ لَهُ شِرَّةٌ وَ فَتْرَةٌ فَمَنْ كَانَتْ فَتْرَتُهُ إِلَى سُنَّةٍ فَقَدِ اهْتَدَى وَ مَنْ كَانَتْ فَتْرَتُهُ إِلَى بِدْعَةٍ فَقَدْ غَوَى
@@اصول كافى جلد 1 صفحه:90 روایة: 10 @*@
ترجمه :
10- امام باقر علیه السلام فرمود: هر كسى را جوشش و آرامشیست، آنكه آرامشش به سوى سنت باشد رهبرى شده و و آنكه آرامشش بسوى بدعت باشد گمراه گشته.
شرح :
هر كسى براى اخذ دین درست و روش عملى خویش ابتدا در تكاپو و تلاش و جوشش است به هر درى سرى میزند و از هر كسى چیزى مىشنود تا بالاخره روش ثابتى براى خود اخذ مىكند و دلش آرامش و سكون مىیابد، كسى كه نتیجه تلاش و جوشش اخذ سنت و روش پیغمبر باشد و در آنجا آرامش دل یابد هدایت یافته است و آن كه حاصل تكاپویش اتخاذ روش بدعت باشد گمراه است و ممكن است مراد به جوشش زمان جوانى و نشاط شباب و مراد به آرامش هنگام پیرى و فرتوتى باشد.
11- عَلِیُّ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ الْبَرْقِیِّ عَنْ عَلِیِّ بْنِ حَسَّانَ وَ مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى
عَنْ سَلَمَةَ بْنِ الْخَطَّابِ عَنْ عَلِیِّ بْنِ حَسَّانَ عَنْ مُوسَى بْنِ بَكْرٍ عَنْ زُرَارَةَ بْنِ أَعْیَنَ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ كُلُّ مَنْ تَعَدَّى السُّنَّةَ رُدَّ إِلَىالسُّنَّةِ
@@اصول كافى جلد 1 صفحه:90 روایة: 11 @*@
ترجمه :
امام باقر علیه السلام فرمود: هر كه از سنت تجاوز كند باید به سنت برگردد.
12- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ النَّوْفَلِیِّ عَنِ السَّكُونِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَنْ آبَائِهِ ع قَالَ قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع السُّنَّةُ سُنَّتَانِ سُنَّةٌ فِی فَرِیضَةٍ الْأَخْذُ بِهَا هُدًى وَ تَرْكُهَا ضَلَالَةٌ وَ سُنَّةٌ فِی غَیْرِ فَرِیضَةٍ الْأَخْذُ بِهَا فَضِیلَةٌ وَ تَرْكُهَا إِلَى غَیْرِ خَطِیئَةٍ
@@اصول كافى جلد 1 صفحه: 90 روایة: 12@*@
ترجمه :
امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: سنت دو گونه است: سنتى است در واجب كه عمل به آن هدایت و تركش گمراهى است، و سنتى است در غیر واجب كه عمل به آن فضیلت است و ترك آن غیر گناه.
توضیح دو معنى اخیرى كه براى «سنت» در حدیث ششم گفته شد در اینجا مناسب است زیرا كه سخن پیغمبر (ص) گاهى امر به عمل واجب است و گاهى امر به عمل مستحب و همچنین عمل خود آن حضرت گاهى انجام عمل واجبى است و گاهى انجام عمل مستحب.
كتاب فضل علم به پایان رسید و الحمدلله رب العالمین و صلى الله على محمد و آله الطاهرین.