این آیه، همانگونه که در شان نزول آمد، اشاره سر بسته و درعین حال آموزندهای است . به سرگذشت عجیب یکی از اقوام پیشین، که بیماری مسری و وحشتناکی در محیط آنها ظاهر گشت، و هزاران نفر، از آن منطقه فرار کردند، می فرماید: آیا ندیدی کسانی را که از خانه خود از ترس مرگ فرار کردند در حالی که هزاران نفر بودند (ا لم تر الی الذین خرجوا من دیارهم و هم الوف حذر الموت ).
مسلم است که جمله ((الم تر)) (آیا ندیدی ) در اینجا به معنی آیا نمیدانی است، زیرا در ادبیات عرب هر گاه بخواهند مطلبی را به طور کامل مجسم سازند و آن را به عنوان یک امر واضح قلمداد کنند مخاطب را با جمله ا لم تر خطاب می کنند، گر چه مخاطب در این جمله، پیامبر است، ولی در واقع، منظور همه افرادند.
گر چه آیه فوق اشاره به عدد خاصی نکرده، و تنها واژه ((الوف )) که به معنی هزارها است، به کار برده، ولی بعضی از روایات، تعداد نفرات آنها را ده هزار و بعضی هفتاد یا هشتاد هزار ذکر می کند.**به تفسیر مجمع البیان و قرطبی و روح البیان ذیل آیه مورد بحث مراجعه شود***
سپس به عاقبت کار آنها اشاره کرده، می فرماید: خداوند به آنها فرمود: بمیرید و به آن بیماری که آن را بهانه قرار داده بودند مردند (فقال لهم الله موتوا).
@@تفسیر نمونه جلد 2 صفحه 220@@@
(( سپس خداوند آنها را زنده کرد تا ماجرای زندگی آنان درس عبرتی برای دیگران باشد (ثم احیاهم ).
روشن است که منظور از ((موتوا)) (بمیرید)، یک امر لفظی نیست، بلکه امر تکوینی خداوند است که بر سراسر جهان هستی و عالم حیات، حکومت می کند یعنی خداوند، عوامل مرگ آنها را فراهم ساخت، و به سرعت همگی از میان رفتند، این امر، همانند امری است که در آیه 82 سوره یس آمده : انما امره اذا اراد شیئا ان یقول له کن فیکون : ((امر او تنها این است که هنگامی که چیزی را اراده کند می گوید ایجاد شو و فورا موجود می شود))!
جمله ((ثم احیاهم )) اشاره به زنده شدن آن جمعیت، پس از مرگ است و همانگونه که در شان نزول خواندیم به دعای حزقیل پیامبر، صورت گرفت، و از آنجا که بازگشت آنان به حیات، یکی از نعمتهای روشن الهی بود، (هم از نظر خودشان، و هم از نظر عبرت مردم ) در پایان آیه می فرماید: خداوند نسبت به بندگان خود احسان می کند، ولی بیشتر مردم، شکر او را به جا نمی آورند)) (ان الله لذو فضل علی الناس و لکن اکثر الناس لا یشکرون ).
نه تنها این گروه، بلکه همه انسانها مشمول الطاف و عنایات و نعمتهای اویند.