تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نمونه، جلد2
آیت الله مکارم شیرازی با همکاری جمعی از فضلاء و دانشمندان‏‏‏‏‏

آیه 190 - 193

آیه و ترجمه

وَ قَتِلُوا فی سبِیلِ اللَّهِ الَّذِینَ یُقَتِلُونَکُمْ وَ لا تَعْتَدُوا إِنَّ اللَّهَ لا یُحِب الْمُعْتَدِینَ(190)

وَ اقْتُلُوهُمْ حَیْث ثَقِفْتُمُوهُمْ وَ أَخْرِجُوهُم مِّنْ حَیْث أَخْرَجُوکُمْ وَ الْفِتْنَةُ أَشدُّ مِنَ الْقَتْلِ وَ لا تُقَتِلُوهُمْ عِندَ المَْسجِدِ الحَْرَامِ حَتی یُقَتِلُوکُمْ فِیهِ فَإِن قَتَلُوکُمْ فَاقْتُلُوهُمْ کَذَلِک جَزَاءُ الْکَفِرِینَ(191)

فَإِنِ انتهَوْا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِیمٌ(192)

وَ قَتِلُوهُمْ حَتی لا تَکُونَ فِتْنَةٌ وَ یَکُونَ الدِّینُ للَّهِ فَإِنِ انتهَوْا فَلا عُدْوَنَ إِلا عَلی الظلِمِینَ(193)

ترجمه :

190 - و در راه خدا، با کسانی که با شما می جنگند، نبرد کنید! و از حد تجاوز نکنید، که خدا تعدی کنندگان را دوست نمی دارد!

191 - و آنها را (بتپرستانی که از هیچ گونه جنایتی ابا ندارند) هر کجا یافتید، به قتل برسانید! و از آنجا که شما را بیرون ساختند (مکه )، آنها را بیرون کنید و فتنه (و بت پرستی ) از کشتار هم بدتر است ! و با آنها، در نزد مسجد الحرام (در منطقه حرم )، جنگ نکنید! مگر اینکه در آن جا با شما بجنگند. پس اگر (در آن جا) با شما پیکار کردند، آنها را به قتل برسانید! چنین است جزای کافران !

192 و اگر خودداری کردند، خداوند آمرزنده و مهربان است .

193 و با آنها پیکار کنید! تا فتنه (و بت پرستی، و سلب آزادی از مردم ،) باقی نماند، و دین، مخصوص خدا گردد. پس اگر (از روش نادرست خود) دست برداشتند، (مزاحم آنها نشوید!

@@تفسیر نمونه جلد 2 صفحه 17@@@

زیرا) تعدی جز بر ستمکاران روا نیست .

شان نزول :

بعضی از مفسران، دو شاءن نزول برای نخستین آیه از این آیات نقل کرده است .

نخست اینکه این آیه اولین آیه ای بود که درباره جنگ با دشمنان اسلام نازل شد و پس از نزول این آیه پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم ) با آنها که از در پیکار در آمدند، پیکار کرد و نسبت به آنان که پیکار نداشتند خودداری میکرد، و این ادامه داشت تا دستور اقتلوا المشرکین که اجازه پیکار با همه مشرکان را میداد نازل گشت .**تفسیر فخر رازی جلد 5 صفحه 127***

دوم شاءن نزولی است که از ابن عباس نقل شده که این آیه در مورد صلح حدیبیه نازل گردید، و جریان چنین است که رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم ) با 1400 نفر از یاران خود، آماده عمره شدند، چون به سرزمین حدیبیه (محلی است در نزدیکی مکه ) رسیدند، مشرکان از ورود آنها به مکه و انجام مناسک عمره، ممانعت کردند، و پس از گفتگوی زیاد با پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم ) مصالحه کردند، که سال بعد برای انجام عمره به مکه بیایند و آنان مکه را سه روز برای او و مسلمانان خالی خواهند کرد تا طواف خانه خدا کنند.

سال بعد هنگامی که آماده رفتن به مکه شدند، از این خائف بودند که مشرکان به وعده خود وفا نکنند، و مانع شوند، و جنگی به وقوع پیوندد، و در صورت وقوع حادثه یا جنگ، پیامبر از مقاتله در ماه حرام ناراحت بود، که آیه فوق در این مورد نازل شد، و دستور داد که اگر دشمن نبرد را شروع کند شما هم در برابر او به مبارزه برخیزید.**مجمع البیان جلد1 صفحه 284 (ذیل آیه مورد بحث) در تفاسیر دیگر نیز اشاراتی به این شان نزولها دیده می شود***

@@تفسیر نمونه جلد 2 صفحه 18@@@

به نظر می رسد که شاءن نزول اول مناسب آیه اول، و شاءن نزول دوم مناسب آیات بعد است، ولی به هر حال مفهوم آیات دلالت دارد که همه با هم، یا با فاصله کمی نازل شده .

تفسیر: