تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نمونه، جلد2
آیت الله مکارم شیرازی با همکاری جمعی از فضلاء و دانشمندان‏‏‏‏‏

نیاکان مریم

این آیات، سرآغازی است برای بیان سرگذشت مریم و اشاره ای به مقامات اجداد او و نمونه بارزی است از محبت واقعی به پروردگار و ظهور آثار این محبت در عمل، که در آیات گذشته به آن اشاره شده بود.

نخست می فرماید: ((خداوند آدم و نوح و خاندان ابراهیم و خاندان عمران را بر عالمیان برگزید)) (ان الله اصطفی آدم و نوحا و آل ابراهیم و آل عمران علی العالمین ).

((اصطفی )) از ماده صفو (بر وزن عفو) به معنی خالص شدن چیزی است و صفوة به معنی خالص هر چیزی است، سنگ صاف را در لغت عرب از این نظر صفا می گویند که دارای خلوص و پاکی است، بنابراین اصطفاء به معنی انتخاب کردن قسمت خالص چیزی است .

آیه فوق می گوید: ((ما آدم و نوح و خاندان ابراهیم و عمران را برگزیدیم ))

@@تفسیر نمونه جلد 2 صفحه 518@@@

ممکن است این گزینش، تکوینی باشد و یا تشریعی، به این معنی که خداوند آفرینش آنها را از آغاز، آفرینش ‍ ممتازی قرار داد، هر چند با داشتن آفرینش ممتاز، هرگز مجبور به انتخاب راه حق نبودند، بلکه با اراده و اختیار خود این راه را پیمودند، سپس به خاطر اطاعت فرمان خدا و تقوا و پرهیزکاری و کوشش در راه هدایت انسانها، امتیازهای جدیدی کسب کردند که با امتیاز ذاتی آنها آمیخته شد و به صورت انسانهایی برگزیده در آمدند.

و در آیه بعد می افزاید: ((آنها فرزندان و دودمانی بودند که بعضی از بعض دیگر گرفته شده بودند)) (ذریة بعضها من بعض ).**(ذریه) در اصل به معنی فرزندان کوچک می باشد ولی گاه به همه فرزندان اعم از کوچک و بزرگ بلا واسطه و با واسطه نیز گفته شده این واژه از ماده (ذرء) (بر وزن ابر) به معنی آفرینش و خلقت است***

این برگزیدگان الهی از نظر اسلام و پاکی و تقوا و مجاهده برای راهنمایی بشر همانند یکدیگر بودند، و همچون نسخه های متعدد از یک کتاب که هر یک از دیگری اقتباس شده باشد.

و در پایان آیه اشاره به این حقیقت می کند که خداوند مراقب کوششها و تلاشهای آنها بوده، و سخنانشان را شنیده است و از اعمالشان آگاه است می فرماید: ((خداوند شنوا و دانا است )) (و الله سمیع علیم ).

در آیات فوق علاوه بر آدم، به تمام پیامبران اولو العزم اشاره شده است، نام نوح، صریحا آمده، و آل ابراهیم هم خود او و هم موسی و عیسی و پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم ) را شامل می شود، و ذکر آل عمران اشاره مجددی به مریم و حضرت مسیح (علیه السلام ) است و تکرار آن برای این است که مقدمهای برای شرح حال آنان در آیات آینده باشد.

@@تفسیر نمونه جلد 2 صفحه 519@@@