آیه
أللَّهُ الَّذِی جَعَلَ لَکُمُ الْأَنْعَامَ لِتَرْکَبُواْ مِنْهَا وَمِنْهَا تَأْکُلُونَ
وَلَکُمْ فِیهَا مَنَافِعُ وَلِتَبْلُغُواْ عَلَیْهَا حَاجَةً فِی صُدُورِکُمْ وَعَلَیْهَا وَعَلَی الْفُلْکِ تُحْمَلُونَ
وَیُرِیکُمْ آیَاتِهِ فَأَیَّ آیَاتِ اللَّهِ تُنکِرُونَ
ترجمه
خداوند است که برای شما چهار پایان را قرار داد تا از آنها سواری بگیرید و از آنها بخورید.
و برای شما در چهار پایان منافع (دیگری نیز) هست؛ و سوار بر آنها به نیازی که در دل دارید برسید و بر آنها و بر کشتیها حمل میشوید.
و خداوند (پیوسته) آیات خود را به شما نشان میدهد، پس کدام یک از آیات الهی را انکار میکنید؟
نکته ها
بهترین راه برای ایجاد و تقویت معرفت و شکرگزاری، توجّه به نعمتهای الهی است و برای این کار بهترین نعمتها آنهایی هستند که در هر زمان و مکان برای عموم مردم قابل دیدن و بهرهبرداری باشند.
«أنعام» جمع «نَعَم» در اصل به معنای شتر است ولی به مجموع گاو و شتر و گوسفند گفته نیز میشود.
منافع چهار پایان در تأمین سواری و تغذیه خلاصه نمیشود؛ پوست و روده و پشم و کرک و شیر آنها و شخم زدن از دیگر منافع است. حتّی از فضولات آنها برای کود طبیعی یا وسیلهی ایجاد حرارت استفاده میشود. هم چنین نقش حیوانات در ایجاد کارخانههای پشم و نخریسی و چرم سازی و لبنیات چشمگیر است.
پیام ها
1- در آفرینش هستی، انسان محور است. «جعل لکم الانعام... و لکم فیها منافع»
2- اگر چهار پایان رام نبودند زندگی بشر فلج بود. با این که قدرتشان از ما بیشتر است ولی خداوند آنها را برای ما رام کرد. «جعل لکم الانعام لترکبوا»
3- اسلام به مسألهی تغذیه و بهرهگیری از گوشت برخی چهار پایان سفارش کرده و خام خواری مورد ستایش اسلام نیست. «و منها تأکلون»
4- برکات چهار پایان در آن چه ما بهرهگیری میکنیم منحصر نیست. (کلمهی «منافع» نکره آمده است).
5 - انسان به حیوان محتاج است «لتبلغوا علیها حاجة فی صدورکم» (ولی حیوان به انسان محتاج نیست.)
6- امکانِ حمل و نقل دریایی با کشتی، یکی دیگر از نعمتهای الهی است. «و علیها و علی الفلک تحملون»
7- در جهان بینی الهی، همهی بهرهگیریها و نعمتها، مقدّمهی شناخت و بندگی است. «آیات اللّه»
8 - انسان ناسپاس است؛ از نعمتها بهره میبرد ولی صاحب نعمت را انکار میکند. «فایّ آیات اللّه تنکرون»
9- نشانههای معرفت خدا در معرض دید همه است. «فایّ آیات اللّه تنکرون»