تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر سوره غافر
حاج شیخ محسن قرائتی

سوره 40. غافر آیه 56

آیه
إِنَّ الَّذِینَ یُجَادِلُونَ فِی آیَاتِ اللَّهِ بِغَیْرِ سُلْطَانٍ أَتَاهُمْ إِن فِی صُدُورِهِمْ إِلَّا کِبْرٌ مَّاهُم بِبَالِغِیهِ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْبَصِیرُ
ترجمه
همانا کسانی که در آیات خداوند بدون حجّتی که برایشان آمده باشد به مجادله برمی‏خیزند، در سینه‏هایشان جز خود بزرگ بینی نیست که به آن نخواهند رسید، (و از مجادله خود نتیجه نخواهند گرفت) پس به خداوند پناه ببر که بی شک او شنوای بیناست.
نکته ها
اسلام به نیّت و روحیه و انگیزه و آن چه در دل می‏گذرد بهای اصلی را می‏دهد و به همین دلیل بهترین کار اگر همراه با اخلاص نباشد، بی‏ارزش و باطل است. در سوره‏ی عبس با ده آیه‏ی پی در پی از کسی که برای یک نفر نابینا چهره‏ی خود را عبوس کرد انتقاد می‏کند. (در حالی که برای نابینا اخم یا لبخند تفاوتی ندارد چون هیچ یک را نمی‏بیند) ولی قرآن به دلیل آن که ریشه‏ی عبوس کردن تحقیر است، به شدّت از آن انتقاد می‏کند.
آری، اسلام بیش از توجّه به ظاهر، به باطن و قلب توجّه دارد. در این آیه نیز سخن از بزرگ‏بینی و تکبّری است که در قلب متکبّران است.
پیام ها
1- از کوزه همان برون تراود که در اوست. سرچشمه‏ی جدال‏های بی منطق، تکبّر درونی است. «یجادلون.... فی صدورهم... کبر»
2- انگیزه‏ی مجادله با حقّ، خود بزرگ بینی است نه منطق. «بغیر سلطان اتاهم ان فی صدورهم الاّ کبر»
3- انسان اگر از خود مراقبت نکند، تکبّر تمام وجودش را می‏گیرد به نحوی که در دل او جز تکبّر هیچ چیز دیگر نیست. «ان فی صدورهم الاّ کبر»
4- کسی که بر اساس تکبّر، لجاجت می‏کند و منطق ندارد به هدف خود که ریاست و سروری است نمی‏رسد. «ما هم ببالغیه»

افتادگی آموز اگر طالب فیضی‏ - هرگز نخورد آب زمینی که بلند است‏

5 - معاشرت با متکبّر، دارویی جز پناه بردن به خدا ندارد. «فاستعذ باللَّه»
6- به کسی پناه ببریم که می‏شنود و می‏بیند (و قهراً توان یاری و خنثی کردن توطئه‏ها را دارد). «انّه هو السمیع البصیر»