آیه
وَأَنذِرْهُمْ یَوْمَ الْآزِفَةِ إِذِ الْقُلُوبُ لَدَی الْحَنَاجِرِ کَاظِمِینَ مَا لِلظَّالِمِینَ مِنْ حَمِیمٍ وَلَا شَفِیعٍ یُطَاعُ
یَعْلَمُ خَآئِنَةَ الْأَعْیُنِ وَمَا تُخْفِی الصُّدُورُ
ترجمه
(ای پیامبر!) مردم را از روز نزدیک (قیامت) هشدار ده، آنگاه که (از شدّت وحشت) جانها به گلوگاه رسد، در حالی که اندوه خویش فرو میبرند، (در آن روز) برای ستمکاران هیچ دوست دلسوز و هیچ شفاعتگری که سخنش پذیرفته باشد وجود ندارد.
خداوند از خیانت چشمها و آن چه دلها مخفی میکنند، آگاه است.
نکته ها
«أزفة» به معنای نزدیک شونده است و مراد از روزِ نزدیک، روز قیامت است. چنانکه در جای دیگر نیز میفرماید: «انّهم یرونه بعیداً و نراهُ قریباً»**معارج، 6 - 7.***
«کاظمین» از «کظم» به معنای بستن در مشک است و «کاظم» به کسی گویند که از درون ناراحت است ولی لب فرو میبندد و خشم و ناراحتی خود را کنترل میکند.
نگاه به نامحرم، نگاه تحقیرآمیز به دیگران و نگاه برای تشویق به فساد، از نمونههای خیانت چشم است.
از امام صادق علیه السلام درباره آیه «یعلم خائنة الاعین» پرسیدند، حضرت فرمود: مراد نگاههای زیر چشمی است. «ینظر الی الشیء و کانّه لا ینظر فذلک خائنة الاعین»**تفسیر نورالثقلین.***
امام کاظم علیه السلام فرمود: هیچ مؤمنی نیست که بعد از گناه ناراحت نشود و اگر ناراحت نشد مؤمن نیست و شفاعت برای او نیست و او ظالم است. سپس این آیه «ما للظالمین من حمیم و لا شفیع یطاع» را تلاوت فرمودند.**تفسیر نورالثقلین.***
پیام ها
1- مرگ و قیامت نزدیک است، خود را آماده کنیم. «یوم الآزفة»
2- مجرم در قیامت ،نه میمیرد و نه راحت میشود. «اذ القلوب لدی الحناجر» (در جای دیگر میخوانیم: «و یأتیه الموت من کل مکان و ما هو بمیّت»**ابراهیم، 17.*** از هر سو مرگ به سراغش میآید ولی نمیمیرد.)
3- در قیامت، وجود مجرمان مملو از حسرت و اندوه است ولی نمیتوانند اظهار کنند. «کاظمین»
4- مجرم در قیامت تنها است. (نه دوست صمیمی دارد و نه واسطهی صاحب نفوذ). «ما للظالمین من حمیم و لا شفیع»
5 - ارزشها بر اساس انگیزههاست. یک نگاه با انگیزههای متفاوت میتواند عبادت باشد و یا خیانت باشد. «خائنة الاعین»
6- ایمان به اینکه خداوند باطن همه چیز را میداند انسان را از ظلم باز میدارد. «ما للظالمین من حمیم... یعلم خائنة الاعین»
7- علم خداوند تنها به ظاهر نیست، او باطن را هم میداند. «خائنة الاعین و ما تخفی الصّدور»