آیه
لِیُنذِرَ مَن کَانَ حَیّاً وَیَحِقَّ الْقَوْلُ عَلَی الْکَافِرِینَ
ترجمه
(این قرآن برای آن است که) تا هر کس زنده (دل) است، هشدارش دهد و (حجّت را بر کافران تمام کند) و گفتار خدا درباره آنان محقّق گردد.
نکته ها
حیات چند نوع است:
1. حیات نباتی. «یحیی الارض بعد موتها»**روم، 19.*** خداوند زمین را (با رویاندن گیاهان) زنده میکند.
2. حیات حیوانی. «کنتم امواتا فاحیاکم»**بقره، 28.*** شما مرده بودید پس او شما را زنده کرد.
3. حیات فکری. «دعاکم لما یحییکم»**انفال، 24.*** پیامبر شما را به چیزی دعوت میکند که (دلهای مرده) شما را زنده میکند.
4. حیات اجتماعی. «و لکم فی القصاص حیاة»**بقره، 179.*** حیات (سیاسی و اجتماعی شما که در سایه امنیّت بدست میآید) در قصاص و انتقام به حقّ است.
5. حیات قلبی و روحی. «لیُنذر مَن کان حیّا» (آیه مورد بحث) قرآن افرادی را که دارای دلهای زنده و روحهای پاک و آمادهاند هشدار میدهد.
آری، مؤمنان انسانهای زنده دل و برخوردار از حیات واقعی و معقول و کافران همچون مردگان محروم از حیات واقعی هستند.
بر اساس روایات، منظور از «حیّاً» انسان عاقل است.**تفسیر نورالثقلین.***
مسئله قهر حتمی خداوند بر کافران که در این آیه با جمله «یحقّ القول علی الکافرین» آمده، در سورهی زمر آیهی 71 نیز مطرح است: «و لکن حقّت کلمة العذاب علی الکافرین»
هشدارهای قرآن از سرچشمه علم الهی است. هشدارهای قرآن متنوّع، معروف و حکیمانه است. هشدارهای قرآن همراه با بشارت و شیوههای ابتکاری است. هشدارهای قرآن همراه با نمونههای عینی در زمین و زمان است.
انذار دهنده در این آیه، «لینذر» هم میتواند قرآن باشد، هم میتواند پیامبر اکرمصلی الله علیه وآله باشد که در آیه قبل مطرح بود.
پیام ها
1- هشدارهای قرآن، مایهی تذکّر و تنبّه است. «اِن هو الاّ ذکر... لینذر»
2- نشانهی زنده دلی، پذیرش هشدارهای قرآن است. «لینذر من کان حیّا»
3- هدایت پذیری از قرآن، در انحصار قوم و نژاد خاصّی نیست. «لینذر مَن کان حیّاً»
4- هدف از وحی و بعثت انبیا بیداری و هوشیاری زنده دلان و اتمام حجت با مرده دلان است. «و یحقّ القول علی الکافرین»
5 - در سنگدلان حتّی کلام خداوند اثر ندارد. «مَن کان حیّاً»
6- کفّار و کسانی که حقّ را نپذیرند مردگانی بیش نیستند. (در برابر «مَن کان حیّاً»، «الکافرین» آمده است.
7- وعده قهر الهی برای کافران، کلام قطعی خداست. «یحقّ القول علی الکافرین»